گرایش نوجوانان ایرانی به ادبیات کشورهای آسیای شرقی به حدی طی سالهای اخیر افزایش داشته که این سؤال را به وجود آورده که در این کتابها چه چیزی جذابیت ایجاد کرده است؟
به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، شاید این گزاره که کتابهای آسیای شرقی روز به روز بیشتر خوانده میشود برای گروهی پذیرفته نباشد، اما یک بررسی میدانی و یک حساب سرانگشتی از میزان مراجعه به کتب این حوزه نشان میدهد نمیتوان منکر علاقهمندی نوجوانان به داستانهای کرای، ژاپنی و چینی شد.
در مقابل ادبیات غنی ایران و در مقابل خیل عظیم تولیدات و گروه قابل توجه نویسندگان و مفاخر قلم، این سؤال به وجود میآید که در کتابهای کرهای چه چیز وجود دارد که در داستانهای سیمین دانشور یا اشعار شفیعی کدکنی نمیتوان یافت؟
با بررسی این موضوع و صحبت با نوجوانان مشاهده شد که این علاقهمندی به جنس کتابها برمیگردد. بر خلاف تصور گروهی که کتابهای کرهای و ژاپنی ممکن است اطلاعات زردی در خصوص سبک زندگی، روابط عاشقانه، روابط اجتماعی و حتی نگرش به دنیا و جهان هستی به خواننده بدهد، این کتابها مملو از آموزههای خودسازی، اعتماد به نفس، باور فردی و دعوت به صلح و آرامش است.
از موسیقی تا کتاب، این بود فرهنگ سازی
از جمله مهمترین تاثیرپذیریها که طی حداقل پنج سال اخیر به کررات در مورد آن نوشته شده، موضوع موسیقی بوده است. گروه کی پاپ و بی تی اس برای یک نوجوان ایرانی اشعار غیر قابل فهمی دارد و زبان کرهای نمیداند. اما ریتم و جنس موسیقی به دلشان مینشیند و وقتی به دنبال معنی اشعار میروند برایشان جذابتر هم میشود.
یکی از ناشران کتب آسیای شرقی معتقد است درست در زمانی که سلیبریتی ما عطر و ادکلن تبلیغ میکند، سلیبریتیهای کرهای باید برای تک تک رفتارهای خود پاسخگو باشند. به همین دلیل کافی است کتابی را معرفی کنند تا همه جای دنیا طرفدارانشان به سراغ آن کتاب بروند.
مدیر نشر دانشآفرین معتقد است کتابهای شرق آسیا به مانند سریالهای کرهای و ژاپنی و چینی که بارها از تلویزیون ما پخش شده و میشود، حجب و حیایی در خود دارد. بر خلاف فیلمهای ترکیهای این فیلمها و حتی کتابهای این کشورها مورد استقبال است. از جمله دلایلی که نوجوانان خود مطرح میکنند این است که کتابهای آسیای شرقی آرامش خاصی دارند و خواننده را به سمت خود جذب میکنند.
وحید بیابانی تصریح کرد: هر چند رمان از هر گوشه جهان داریم و ادبیات آمریکا، اروپا و روسیه در بازار موجود است، اما کتابهای آسیای شرقی بیشتر استقبال میشود به ویژه از سوی دختران.
این فعال حوزه نشر تاکید دارد که در شرق به خانواده اهمیت میدهند و به پدر و مادر احترام میگذارند و این آموزهها در این کتابها دیده میشود. چه بهتر که فرزندان ما به سمت این کتابها بروند. ما ایرانیها هم به نوعی آسیایی هستیم و یک نوعی از قرابت فرهنگی با این کشورها داریم.
وی به تبلیغات جهانی کتاب از مسیر موسیقی اشاره کرد و گفت: از مسیر موسیقی نیز کتابهای بسیاری معرفی میشود و وقتی مثلاً نوجوانی به موسیقی کرهای علاقهمند میشود میخواهد کتابهای آنها را هم بخواند.
این ناشر معتقد است در کشورهای آسیای شرقی فرهنگسازی دقیقی انجام شده تا موسیقی و ادبیات خودشان حفظ شده و توسعه یابد. چنین کاری را ما هم باید در ادبیات و موسیقی خود داشته باشیم. جوان امروزی با تحمیل چیزی را نمیپذیرد و لازم است فرهنگمان را قوی کنیم و آنقدر داستانهای قوی نوشته شود تا نوجوان به ادبیات بومیعلاقهمند شود.
تصمیم گرفتم خودم باشم
مدیر نشر دانشآفرین با اشاره به اینکه کلیشه عاشق شدن یک دختر و پسر که یک کدامشان فقیر است و نمیتوانند به هم برسند، مصداق موردی داستانهای زردی است که اخیراً در بازار افزایش یافته است و چنین کتابهای زردی نمیتواند فرهنگ و داشتههای ما را به نوجوان انتقال دهد.
وی با ذکر مثالی به کتاب «تصمیم گرفتم خودم باشم» اشاره کرد و گفت: این کتاب توسط نویسنده کرهای «کیم سوهیون» نوشته شده و فقط در نشر ما به چاپ شصتم رسیده است. این کتاب به خواننده اعتماد به نفس را آموزش میدهد. ناشران دیگر نیز این کتاب را ترجمه و چاپ کردهاند و خوب فروخته ند. این کتاب از کتابهای محبوب به ویژه از سوی دختران است.
بیابانی همچنین به کتاب «بادام» اشاره کرد و گفت: این کتاب را خواننده کی پاپ خوانده و به طرفداران خود معرفی کرده است. امروز این کتاب جزو پرفروشها محسوب میشود. جالب اینکه این سلیبریتی برای تبلیغ کتاب پولی نگرفته، اما بلاگرهای کتاب ما در حالی که حتی کتابی را به طور کامل نخواندهاند به دلیل اینکه پول میگیرند، تبلیغ میکنند.
وی با ابراز تاسف از اینکه برخی کتابهایی که حتی محتوای آن مناسب سن نوجوانان نیست، اما در فضای مجازی تبلیغ میشود، افزود: باید فضای مجازی نیز کنترل شود و همان طور که مسئولان نسبت به کنترل لباس نوجوانان حساسیت دارند باید کتابهایی که به آنها معرفی میشود نیز مورد بررسی قرار گیرد.
وی افزود: برخی قبول ندارند که جوانان به سمت ادبیات آسیای شرقی بروند باید از این گروه پرسید کدام ادبیات و کدام جغرافیا مورد پذیرش است که جوانان ما به سمت آن گرایش پیدا کنند و آیا مثلاً ادبیات اروپا یا روسیه مورد قبول است یا نه؟
این فعال حوزه نشر معتقد است تنها در صورتی میتوان برای جوانان گرایش متناسب با فرهنگ بومی تدارک دید که بتوان به خواسته او از کتاب توجه داشت و محتواهای مناسب برای او تولید کرد.
این اظهارات در حالی است که موضوع گرایش نوجوانان به ادبیات آسیای شرقی بدون بررسی علتهای آن از سوی برخی مورد پذیرش نیست. آنچه نویسندههای ما ننوشته و غافل بودهاند نویسندگان سایر جوامع در اختیار نوجوانان قرار میدهند. آیا بررسی این خلأ میتواند به عنوان یک فرصت دیده شده و دستی بر سر و روی ادبیات ویژه نوجوانان و جوانان کشیده شود؟
در کتاب تصمیم میگیرم خودم باشم آمده است: «اتفاقی که در گذشته پیش آمده کاملاً یک پیشامد جداگانه است و هیچ اساسی وجود ندارد که در دنباله منفی یک اتفاق دیگر به وقوع بپیوندد. نمیتوانیم برای هر مسئله کوچک و محتمل کل زندگیمان را با استرس و نگرانی بگذارنیم. آرام باشید و به جهان درون ذهنتان رجوع نکنید. به جهان واقعی بنگرید. زندگی که در حال گذران آن هستید، صلح آمیزتر از آن چیزی است که تصور میکنید.»