معصومه صالحی با اشاره به شعار امسال روز جهانی آلزایمر مبنی بر ” کاهش عوامل خطر؛ هیچوقت خیلی دیر نیست، هیچوقت خیلی زود نیست”، گفت: این شعار به این معنا است که در هر سنی اقدام به شناسایی و غربالگری بیماری آلزایمر کنیم، مناسب است. یکی از عوامل خطر آلزایمر سبک زندگی غلط است. در واقع پیاده‌روی و ورزش، تغذیه مناسب، افزایش ذخایر مغزی، عدم استفاده از الکل و دخانیات و … می‌تواند به پیشگیری از ابتلا به آلزایمر موثر باشد.
آلزایمر؛ شایع‌ترین نوع دمانس
وی با اشاره به اینکه دمانس انواع مختلفی دارد که یکی از شایع‌ترین انواع آن، بیماری آلزایمر است، اظهار کرد: مشخص شده است که اگر از کودکی به امر پیشگیری فکر شود، در بزرگسالی تا ۴۰ درصد کاهش ابتلا به آلزایمر را شاهد خواهیم بود. دنبال کردن سبک زندگی سالم، استفاده از کمربند ایمنی هنگام نشستن در اتومبیل، آموختن یک یا چند زبان یا هنر دیگر به کودک، جلوگیری از وارد آمدن ضربه به سر کودک، داشتن ارتباطات اجتماعی قوی و… همگی نقش موثری در پیشگیری از بروز بیماری آلزایمر دارند.
مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران با اشاره به اینکه برخی دمانس‌ها قابل بازگشت هستند، ادامه داد: در واقع با از بین بردن علت، معلول هم از بین می‌رود و بیماری درمان می‌شود. این علت‌ها شامل اختلال در عملکرد تیروئید، تومور‌های مغزی، برخی عفونت‌ها، بیهوشی طولانی مدت و … است که اگر کنترل شوند، دمانس و اختلالات فراموشی و عملکردی از بین می‌رود.
وی با تاکید بر اهمیت شناسایی سریع‌تر بروز بیماری آلزایمر، درباره طرح جدیدی که انجمن آلزایمر ایران با سازمان بهداشت جهانی آغاز کرده است، توضیح داد: از کارشناسان بهزیستی و سایر متخصصان مربوط به امر از ۱۴ استان دعوت به عمل آوردیم و برخی آموزش‌های لازم را به آن‌ها دادیم تا بتوانند بهتر از فرد مبتلا به آلزایمر مراقبت کنند.
غربالگری آلزایمر در ۶۰ تا ۷۵ ساله‌های ۲ استان
وی افزود: اقدام دیگر ما انجام طرح غربالگری شناسایی مبتلایان به آلزایمر بود که با همکاری سازمان بهزیستی از اوایل سال جاری آغاز شد تا افراد مبتلا به سرعت شناخته شوند. این طرح به شکل پایلوت (آزمایشی) در دو استان یزد و قزوین اجرایی شده است و تاکنون ۱۰ هزار نفر در گروه سنی ۶۰ تا ۷۵ سال غربال شده‌اند. قصد ما این است که این طرح طی سالیان آتی به شکل کشوری اجرایی شود.
اعتبار ۴ میلیارد تومانی اجرای طرح
صالحی با اشاره به اینکه غربالگری در این طرح برای افراد کاملا رایگان است، درباره هزینه‌های پیش‌بینی شده برای اجرای این طرح پایلوت، گفت: در مرحله اول حدود ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان به دو استان اختصاص داده شده است (هر استان دو میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان).
او تاکید کرد: اقدام دیگری که قصد انجام آن را داریم، راه‌اندازی خط تلفن مشاوره شبانه‌روزی برای مبتلایان به آلزایمر است تا خانواده‌ها هر ساعتی از شبانه‌روز از کارشناسان مشاوره بگیرند.
آثار ابتلا به کرونا بر بروز آلزایمر
او تاکید کرد: از نظر علمی در جهان عنوان می‌شود که سن بروز آلزایمر بالاتر از ۶۵ سال است، اما برخی عوامل هم وجود دارند که ممکن است سبب ابتلای افراد به آلزایمر در سنین پایین‌تر شوند که این موارد همگی وابسته به سبک زندگی فرد است. از سوی دیگر هرچند که بیماری کرونا که جهان با آن دست و پنجه نرم کرد، یک بیماری مغزی نبود، اما به دلیل استرس‌ها و اضطراب‌هایی که برای افراد به دنبال کاهش ارتباطات اجتماعی ایجاد کرده بود، سبب شد که در شش ماه اول سال گذشته، مراجعه کنندگان ما که در دوره پیش‌آلزایمر یا MCI بودند ۴۰۰ نفر نسبت به مدت مشابه در سال ماقبل از آن افزایش یابد. این افراد معمولا با شکایت از مشکلات شناخت، استرس و… به ما مراجعه می‌کردند.
مهم‌ترین نشانه‌های بروز آلزایمر
صالحی با اشاره به اینکه با هر یک سال پیشگیری از بروز آلزایمر می‌توان پنج سال بروز بیماری را به تعویق انداخت، تصریح کرد: اختلال حافظه کوتاه مدت، تغییرات در حالات و رفتار، مشکلات در انجام کار‌های عادی، ضعف بیان، ضعف یا کاهش قضاوت، گم کردن زمان و مکان، مشکلات در تفکر ذهنی، اختلال در درک تصاویر و تشخیص اندازه و فاصله آن‌ها، جابجا گذاشتن اجسام و از دست دادن انگیزه، از نشانه‌های مهم برای هشدار بروز آلزایمر است.
وی افزود: درصورتی که اگر سه مورد از موارد یاد شده را در سالمندان خانواده خود مشاهده کنید، یک علامت هشدار است که ممکن است پیش‌درآمد ابتلا به آلزایمر در آستانه وقوع باشد.
نقش افزایش مشارکت اجتماعی در کاهش ریسک ابتلا به بیماری
او در خصوص “طرح حساس” (حفظ سلامت افراد سالمند) که از سال ۱۳۸۳ در انجمن آلزایمر ایران اجرایی شده است، توضیح داد: در این طرح سعی می‌کنیم تمام ریسک‌فاکتور‌هایی که برای دمانس مطرح می‌شود را به نحوی پیشگیری کرده و کاهش عوامل خطر را دنبال کنیم. این افراد هرساله تحت بررسی تست شناخت و چکاپ سالیانه قرار می‌گیرند و اگر مشکلی داشته باشند تحت درمان قرار می‌گیرند. ما در مرکز برای افزایش ذخایر مغزی این افراد کلاس زبان، کلاس قرآن، کلاس همخوانی و… برگزار می‌کنیم تا در گروه همسالان خود اقدام به افزایش ارتباطات اجتماعی کنند.
آمار بروز آلزایمر در ایران و جهان
وی با اشاره به اینکه در جهان بیش از ۵۵ میلیون فرد مبتلا به آلزایمر زندگی می‌کنند، تاکید کرد: از طرفی در جهان هر سه ثانیه یک نفر هم به بیماری مبتلا می‌شود و هزینه سالانه درمان بیماری در جهان بیش از ۲ تریلیارد دلار است. در ایران بیش از یک میلیون مبتلا به آلزایمر داریم که البته برخی هم ممکن است شناسایی نشده باشند و در آمار ما هم نیایند. در ایران هر ۷دقیقه یک نفر به آلزایمر مبتلا می‌شود و هزینه ماهانه یک فرد مبتلا به دمانس بین ۵ تا ۱۵ میلیون تومان بسته به مرحله‌ای که بیمار در آن قرار دارد برآورد می‌شود.
پوشش ویژه هزینه‌های این بیماری در بیمه سلامت
صالحی افزود: خوشبختانه بیمه سلامت ایران بیماری آلزایمر را جزو صندوق بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج برده است و پوشش بیمه‌ای بهتر از گذشته شده است که این اقدام ارزشمندی است.
