بیش از سه دهه از حضور مهاجران افغان در کشور می‌گذرد و حالا بر اساس آمار‌های اعلام شده حدود ۸ میلیون نفر یعنی معادل ۱۰ درصد جمعیت کشور را این مهاجران تشکیل می‌دهند.
در این میان البرز به علت نزدیکی به پایتخت و وجود شهرک‌های صنعتی زیاد همواره جزو استان‌هایی بوده که افغان‌ها آن را برای مهاجرت انتخاب کرده‌اند. چندی پیش نماینده مردم کرج، فردیس و اشتهارد در مجلس شورای اسلامی تعداد مهاجران افغانستانی در این استان را حدود ۳۰۰ هزار تبعه مجاز و غیر مجاز اعلام کرد؛ آماری که نشان می‌دهد جمعیت اتباع بیخ گوش پایتخت به اندازه یک شهرستان شده و حالا ضرورت ضابطه‌مند شدن حضور آن‌ها بیش از همیشه مورد تأکید است.
بر این اساس مسئولان این استان در تلاشند با اقداماتی نظیر ممنوعیت به کارگیری اتباع خارجی غیرمجاز، ممنوعیت هرگونه تنظیم اسناد خارج از ضوابط، رسیدگی سریع و برخورد قاطع با کارفرمایان متخلف در به کارگیری اتباع خارجی غیرمجاز، به روزرسانی لیست اتباع خارجی مجرم، شناسایی، ساماندهی و تعیین تکلیف کودکان کار و متکدی تبعه خارجی در سطح استان و… این شرایط را ساماندهی کنند.
همراهی دستگاه قضایی برای شناسایی و طرد اتباع
«حسین فاضلی هریکندی»، رئیس کل دادگستری البرز با تأکید بر ضرورت ضابطه‌مند شدن حضور اتباع در این استان اظهار داشت: استفاده از ظرفیت اتباع در حد ضرورت در همه کشور‌ها امری مرسوم است، اما این به معنای حضور و تردد بدون ضابطه اتباع غیرمجاز نیست.
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر این موضوع مشکلات زیادی را برای اهالی استان به وجود آورده که حل آن نیازمند اخذ تصمیاتی در سطح ملی و کلان است.
البته در استان نیز تلاش شده با استفاده از ظرفیت‌های قانونی موجود با این پدیده مقابله شود. عالی‌ترین مقام قضایی استان با اشاره به آمار غیررسمی حضور بیش از ۳۰۰ هزار نفر از اتباع و نگرانی شهروندان در این خصوص اضافه کرد: بررسی آماری پرونده‌های قضایی نشان می‌دهد که حضور اتباع به عنوان یکی از طرفین چه به عنوان شاکی و چه متهم روند افزایشی داشته است.
جمعیت افغان‌ها در البرز به اندازه یک شهرستان است
وی با استناد به آمار مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استان مبنی بر اینکه نزدیک به ۹۸ درصد متکدیان و کودکان کار جمع‌آوری شده در استان از اتباع بیگانه هستند، گفت: حضور متکدیان و کودکان کار در معابر شهر‌های استان از نظر بصری ناخوشایند است و همچنین تأثیر منفی بر سلامت اجتماعی و روانی مردم دارد.
رئیس کل دادگستری استان البرز به همراهی دستگاه قضایی با اقدامات انجام شده برای شناسایی و طرد اتباع غیرمجاز تأکید کرد و گفت: به همه دادستان‌های استان ابلاغ و تأکید شده تا در زمینه اتباع غیرمجاز همکاری کامل را با دستگاه‌های متولی از جمله اداره کل امور اتباع و نیروی انتظامی استان انجام دهند.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: عدم برخورد بموقع و ضابطه‌مند نبودن حضور اتباع به خصوص اتباع غیرمجاز در استان مشکلاتی را در زمینه‌های متعدد از جمله مسائل قضایی، سرانه‌های آموزشی و بهداشتی و آسیب‌های اجتماعی و تحمیل هزینه‌های متعدد پیش‌بینی نشده در پی داشته است و در حدی که با حضور این تعداد اتباع، جمعیتی به اندازه یکی از شهرستان‌های استان به جمعیت استان البرز اضافه شده است.
اتوبوس اتباع خارجی در مسیر بازگشت
«سیروس دهقان شیری» نیز با تأکید بر ساخت اردوگاه مراقبتی از اتباع غیر مجاز در استان اظهار داشت: در سال‌های اخیر با اجرای طرح‌های جمع‌آوری اتباع، شناسایی و برخورد با مشاورین املاک و همچنین کارفرمایان متخلف، جمع‌آوری کودکان کار و… در نتیجه اقدامات انجام شده در سال ۱۴۰۲ تعداد ۸۷۴ اتوبوس و تا پایان تیرماه سال‌جاری ۵۲۶ اتوبوس حامل اتباع غیرمجاز استان جهت طرد به مرز روانه شده است. وی با اشاره به اینکه در ابتدای سال‌جاری ۲۵ هزار و ۴۰۰ نفر از اتباع غیر مجاز از استان البرز طرد شده‌اند، افزود: با ابلاغ طرح وزارت کشور با عنوان طرح ربیع، ۴ هزار و ۸۰۰ نفر از اتباع شرور و ۴۱۹ معتاد متجاهر از البرز به کشورشان فرستاده شدند.
این مسئول با اشاره به ساماندهی ۶٧۴ متکدی و همچنین کودکان کار که همگی اتباع بودند، ادامه داد: ۱۷ رمال و دعانویس اتباع و ٧٢ خانوار حرفه‌ای متکدی که با اغفال مردم در استان البرز کلاهبرداری می‌کردند از کشور اخراج شدند. دهقان شیری با اشاره به اجرای ٨٢٠ گشت مشترک جهت شناسایی کارگران در مشاغل ممنوعه مواد غذایی، گفت: ۲ هزار و ۴۰۰ کارگر اتباع که در مشاغل مواد غذایی مشغول به کار بودند از کشور طرد شدند و ۷۵۰ جوان ایرانی جایگزین آن‌ها شده‌اند.
کارفرمایان متخلف جریمه می‌شوند
مدیرکل امور اتباع در البرز تأکید کرد: به کارگیری اتباع خارجی شامل قوانینی است که باید مردم از آن مطلع باشند، اتباع باید ضمن داشتن مجوز‌های لازم در کار‌های سخت به کار گرفته شوند لذا چنانچه کارفرما به این موارد دقت نکند به ازای روزانه ۵ برابر دستمزد کارگر ایرانی جریمه خواهد شد و در صورت تکرار تخلف از ۹۱ تا ۱۸۰ روز حبس می‌شود. دهقان شیری با اشاره به قوانین اجاره املاک به اتباع، افزود: پیش از اجاره ملک، بنگاه‌های املاک باید وضعیت مجاز بودن اتباع را از اداره کل استعلام کنند که کمتر از ٢۴ ساعت نتیجه اعلام خواهد شد لذا تنظیم اجاره نامه پیش از استعلام تخلف محسوب می‌شود.
جذب منابع مالی خرد اتباع خارجی
این مسئول با عنوان اینکه البرز رتبه هفتم مهاجرپذیری اتباع را به خود اختصاص داده است، تصریح کرد: طرحی در خصوص جذب منابع مالی خرد اتباع خارجی از طرف سازمان ملی مهاجرت اجرایی شد که اگر هر فرد تبعه خارجی بخواهد داخل ایران بماند باید خود و تمام اعضای خانواده را بیمه کند و ۱۰۰ میلیون تومان وثیقه نزد بانک ملی به‌امانت گذاشته شود و در زمان خروج این وجه به فرد تبعه پس داده می‌شود.
دهقان‌شیری با ابراز اینکه سالانه ۳۰ هزار اتباع خارجی با گذرنامه سیاحتی وارد استان می‌شوند، خاطرنشان کرد: ۹۹ درصد اتباع به قصد کار می‌آیند و حتی هزینه سفر خود را ندارند از این رو نباید برای آن‌ها گذرنامه سیاحتی صادر شود، زیرا سبب نوعی قاچاق انسان سازمان‌یافته می‌شود.