به تازگی در برخی کانال‌های تلگرامی و اکانت‌های توییتری، خبری مبنی بر افزایش جمعیت افغان‌ها در ایران به ۷۷ میلیون نفر تا سال ۱۴۰۶ منتشر شده است. این ادعا که برای اولین بار به “خبرگزاری آناتولی ترکیه” نسبت داده شده، بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که این ادعا کاملاً نادرست است. تعداد مهاجران افغان در ایران طبق آمار‌های رسمی حدود ۵ تا ۶ میلیون نفر است و خبر منتشرشده در خبرگزاری آناتولی نیز یافت نشد.
انتشار ادعای نادرست درباره افزایش جمعیت افغان‌ها در ایران
در روز‌های اخیر، خبری تحت عنوان “افغان‌ها تا ۳ سال دیگر نژاد اول در ایران می‌شوند” در برخی کانال‌های تلگرامی و اکانت‌های توییتری منتشر شده که واکنش‌های گسترده‌ای در فضای مجازی به همراه داشته است. این خبر به ادعای برخی کاربران برای اولین بار توسط “خبرگزاری آناتولی ترکیه” منتشر شده و بیان می‌کند که جمعیت افغان‌ها در ایران تا سال ۱۴۰۶ به ۷۷ میلیون نفر خواهد رسید.
بررسی محتوای خبر و ادعا‌های مطرح‌شده
در متن خبر ادعا شده که در حال حاضر ۱۱ میلیون افغان در ایران حضور دارند و اگر هر خانواده افغان در طول سه سال آینده ۷ فرزند به دنیا بیاورد، تعداد آن‌ها به ۷۷ میلیون نفر خواهد رسید. همچنین این خبر ادعا می‌کند که با رسیدن جمعیت افغان‌ها به ۵۰ درصد جمعیت کل ایران، آن‌ها می‌توانند مسئولیت‌های سیاسی و شرکت در انتخابات را به‌دست آورند.
اما با نگاهی دقیق‌تر به این ادعا‌ها می‌توان به‌سادگی به نادرستی آن‌ها پی برد. ابتدا، فرض حضور ۱۱ میلیون افغان در ایران با آمار‌های رسمی مغایرت دارد. طبق اظهارات احمد وحیدی، وزیر کشور، در آنلاین ماه گذشته تعداد مهاجران افغان در ایران حدود ۵ میلیون نفر است. همچنین، “عصر ایران” نیز به نقل از حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان، اعلام کرده که این تعداد حدود ۶ میلیون نفر است.
تحلیل نادرستی محاسبات جمعیتی
یکی دیگر از نکات مهم این ادعا، فرض نادرست در مورد تعداد فرزندان هر خانواده افغان است. خبر منتشرشده فرض کرده که تمامی ۱۱ میلیون نفر افغان‌ها یک گروه یکدست هستند که هر کدام به‌طور متوسط ۷ فرزند خواهند داشت. اما این فرض به‌طور کامل نادیده گرفته که این افراد شامل زن و مرد هستند و هر یک باید خانواده جداگانه‌ای تشکیل دهند. بنابراین، ادعای رسیدن جمعیت افغان‌ها به ۷۷ میلیون نفر ظرف سه سال کاملاً غیرمنطقی و غیرواقعی است.
بررسی منبع خبر و عدم صحت ادعا‌ها
فارغ از نادرستی ادعا‌های مطرح‌شده در این خبر، بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که خبرگزاری آناتولی ترکیه چنین خبری را منتشر نکرده است. بررسی سایت‌های ترکی، انگلیسی و فارسی این خبرگزاری نشان می‌دهد که هیچ اثری از این ادعا وجود ندارد. همچنین، کاربران فضای مجازی که این خبر را منتشر کرده‌اند، هیچ لینکی به منابع رسمی و معتبر ارائه نداده‌اند و ادبیات نگارشی مشابه در توییت‌ها نیز نشان از هماهنگی مشکوک در انتشار این شایعه دارد.