روایتی از پیشرفت صنعت جراحی در کرمانشاه

خبرگزاری روابط عمومی-گروه استان‌ها-حانیه مرادی‌فر: از سال ۱۹۸۰ میلادی بیماری چاقی به عنوان پاندمی اعلام و تلاش برای درمان آن در کل دنیا به عنوان یک بیماری خطرزا اعمال شد، افرادی که مبتلا به این بیماری بودند ابتدا با تغییر سبک زندگی، سپس با رژیم غذایی و در نهایت ورزش در صدد درمان این بیماری برآمدند.

کاهش فعالیت‌های فیزیکی، مهاجرت از روستا به شهر، مکانیزه شدن فعالیت‌های مردم، ماشینی شدن زندگی و استفاده از غذاهای آماده از عمده دلایل افزایش سرانه چاقی در جهان بود. این بیماری در ایران پنج‌ و نیم برابر شده بود و ایران در سرانه چاقی رتبه ۶۶ را در جهان دارد.

اما با توجه به پیشروی گسترده این بیماری در برخی افراد، راهکارهای فوق راه گشا نبود، در نتیجه به عمل‌های جراحی که نتیجه آنها لاغری و کاهش وزن بود روی آوردند.

نخستین راهی که موفقیت زیادی برای جامعه مبتلا به این بیماری به ارمغان آورد، عمل جراحی «بای پس» بود. این عمل با توجه به ریسک پایین و نتیجه رضایت بخش بسیاری از بیماران مورد توجه قرار گرفت، اما در نهایت مضراتی مانند دوره نقاهت چند هفته‌ای، مراقبت‌های زیاد پس از عمل، امکان بازگشت حجم برداشته شده از معده و روده، تغییر نکردن میزان اشتها و محدوده سنی محدود به همراه داشت.

جراحی لاپاراسکوپی نوعی جراحی اکتشافی است که طی آن جراح حفره‌های شکمی و لگنی را از طریق یک یا ۲ مذحل بررسی می‌کند. این روش جراحی با بهبود سریع‌تر و نتیجه بهتر برای بیمار همراه است.

امروزه بسیاری از جراحی‌های رایج مانند معده، رحم، کیست تخمدان، فتق و کلیه را می‌توان به روش لاپاراسکوپی انجام داد. پس از عمل یک یا چند زخم سطحی در قسمت‌های مختلف شکم وجود خواهد داشت که بخیه‌ها قابل جذب بوده و به راحتی پوشانده می‌شوند.

از مزایای جراحی لاپاراسکوپی می‌توان به دوره نقاهت کوتاه مدت (یک الی ۲ روز)، زخم سطحی کمتر، عوارض کمتر، برگشت به کار زودتر و اسکار کمتر اشاره کرد.

به منظور آگاهی بیشتر در خصوص عمل جراحی لاپاراسکوپی، مزایا و جزئیات آن با دکتر بهنام رضا مخصوصی، فلوشیپ فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی پیشرفته، چاقی و متابولیک، عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی به گفت‌وگو پرداختیم.

خودتان را به صورت کامل معرفی کنید

من بهنام رضا مخصوصی، فلوشیپ فوق تخصص جراحی لاپاراسکوپی پیشرفته، چاقی و متابولیک و عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی هستم. از سال ۱۳۹۰ فعالیت پزشکی خود را آغاز و از همان سال جراحی لاپارسکوپی پایه و از ۱۳۹۹ لاپارسکوپی پیشرفته را انجام داده‌ام. یک اختراع در زمینه لاپاراسکوپی ثبت کرده‌ام که در حال صنعتی سازی است و برای اولین بار در دنیا در حال انجام است، این اختراع دستگاه بزرگ لاپاراسکوپی مینیاتوری شده است؛ کاربرد آن این است که زمانی که جنگ و زلزله رخ می‌دهد به جراح کمک می‌کند که با بی حسی کوچکی وارد شکم شده و اقدام به درمان بیمار کند.

جراحی متابولیک چیست؟

جراحی چاقی در ابتدا تنها برای چاقی فرد انجام شد، اما بعد متوجه شدند که با انجام این جراحی بیماری‌های همراه چاقی مانند بیماری دیابت فرد هم درمان شده است، در نتیجه عبارتی به نام «جراحی متابولیک» تعریف شد. این عبارت به این معناست که زمانی که فردی برای درمان چاقی اقدام به جراحی می‌کند، بیماری‌های جانبی او مانند فشار خون و دیابت وی نیز رفع می‌شود، بهترین جراحی که تایید شد جراحی بای‌.پس بود، بنابراین تعریف شد که زمانی که شاخص بی.ام.آی فرد بالای ۳۵ باشد، مقداری از روده بای‌.پس شود که بتواند این کومور بی.دی.تی ها را درمان کند.

بر اساس آمار در جراحی‌های مینی بای پس و بای پس کلاسیک پس از جراحی حدود 80 الی صد درصد از بیماری‌های مرتبط با چاقی از جمله دیابت، فشار خون، چربی خون، آبنه‌های خواب و دردهای اسکلتی بهبود می‌یابد.

در کلینیک شما چه خدماتی انجام و از چه وسیله‌ای استفاده می‌شود؟

کلینیک بهراد یک کلینیک فوق تخصصی بوده و خدمات ما در زمینه چاقی و متابولیک ارائه می‌شود؛ این خدمات به‌وسیله لاپاراسکوپی انجام می‌شود. لاپاراسکوپی وسیله‌ای است که ۲۰ الی ۳۰ سال پیش اختراع و ۱۵ سال پیش وارد ایران شد، این دستگاه درون بین است و با استفاده از آن می‌توان داخل اندام شکمی و قفسه سینه را بررسی کرد، کلیه عمل‌های جراحی باز به وسیله این دستگاه قابل انجام است.

مزایای لاپاراسکوپی چیست؟

لاپاراسکوپی چند مزیت دارد، نخست اینکه شکم باز نمی‌شود، زمانی که شکم باز نشود چسبندگی بعد از عمل و فتق شکمی نداریم، نواحی غیرقابل دسترس را در این نوع عمل می‌توان مشاهده کرد، دوربین قابل چرخش است و نواحی مختلف با نور و بزرگ‌نمایی‌های متفاوت وجود دارد، درد بعد از عمل کم‌تر بوده و بیمار سریع‌تر از دوره نقاهت خارج می‌شود، مدت اقامت وی در بیمارستان کوتاه‌تر است و هزینه‌های وی به‌شدت کاهش می‌یابد؛ به علاوه پانسمان، درد بعد از عمل، چسبندگی روده‌ای و مشکلات داخل شکم وجود نخواهد داشت.

میزان اقامت فرد در عمل باز و بسته چه قدر است؟

در عمل بسته کمتر است، برای مثال فردی که بخواهد عمل معده باز انجام دهد ۱۵ روز نیاز به اقامت در بیمارستان دارد؛ سه روز قبل از عمل، سه روز آی.سی.یو، پنج روز ان.پی.او باشد و هیچ چیز میل نکند و چند روز هم بعد از عمل در بیمارستان بماند، اما فردی که عمل بسته انجام دهد نهایتا یک الی ۲ روز در بیمارستان اقامت خواهد داشت و از همان روز شروع به نوشیدن مایعات می‌کند.

لاپاراسکوپی به چند صورت است؟

عمل لاپاراسکوپی هم به صورت مقدماتی و هم پیشرفته انجام می‌شود، صورت پیشرفته آن کاری است که در حوزه فوق تخصص است و ما انجام می‌دهیم، مانند توده‌های خوش‌خیم و بدخیم در قفسه سینه، ریه، مری، آشالازی، دیافراگم، توده‌های معده، کلیه، آدرنال، روده‌ها، فتق‌های کشاله ران، بیماری زنان و نازایی. بنده تنها فوق تخصص این زمینه در غرب کشور هستم، یعنی این عمل‌ها به صورت آکادمیک انجام می‌شود، در مناطق غربی فعلا فردی در این زمینه فعالیت نکرده است.

چه خطراتی در انجام این عمل توسط جراحان تجربی وجود دارد؟

این علم، یک علم نوین است و به صورتی نیست که فردی بتواند آن‌را به صورت تجربی انجام دهد.

چه بیماری‌هایی به چاقی مرتبط است؟

چاقی از دسته عواملی است که به آن‌ها کومور بی.دی.تی می گویند که به معنی بیماری‌های همراه است، بیماری‌های همراه چاقی شامل پرفشاری خون، دیابت، دردهای اسکلتی مانند کمردرد و زانودرد، چربی خون، کبد چرب، افسردگی، نازایی، تخمدان پلی کیستیک و انواع سرطان‌ها است، ۱۵ الی ۲۵ سرطان به بیماری چاقی مرتبط هستند.

چه اقداماتی برای چاقی افراد در این کلینیک انجام می‌شود؟

در این کلینیک برای افرادی که دارای بیماری چاقی هستند بررسی‌هایی انجام می‌شود، شاخص بی‌.ام.آی آنها تعریف شده و سپس آنالیز کاملی از آنها صورت می‌گیرد، این آنالیز شامل میزان چربی دور شکم، آب میان بافتی و چربی کبد است.

پس از بررسی‌ها با درنظر گرفتن شاخص‌ها توصیه‌های لازم به بیمار انجام می‌شود. در وهله نخست به وی توصیه می‌کنیم که سبک زندگی خود را تغییر دهد، سپس بر اساس شاخص‌ها برنامه غذایی و ورزشی برای وی تعریف می‌شود، اما از یک معیاری به بعد رژیم تاثیر خاصی در تغییر وزن بیمار نداشته و عمل جراحی لاپاراسکوپی انجام می‌شود، در حین این عمل شکم بیمار باز نمی‌شود.

تفاوت عمل جراحی لاپاراسکوپی با سایر عمل‌های چاقی چیست؟

سردسته عمل‌های چاقی، عمل «بای پس» است، در این عمل روی معده برش انجام شده و بخش بزرگی از آن برداشته می‌شود، اما هدف ما این نیست که معده فقط کوچک شود. تعدادی هورمون اشتها وجود دارد که به وسیله جراحی لاپاراسکوپی و برداشتن هورمون‌ها هم معده کوچک شده و هم اشتها کم می‌شود.

آیا این عمل دارای سن خاصی است؟

خیر، تا به حال از محدود سنی پایین تا افراد مسن این عمل جراحی را انجام داده‌اند، این عمل با پوشش و حمایت بیمه بوده و با تاییده لازم است. افرادی که در سنین بالا دارای بیماری‌های قلبی و ریوی نباشند می‌توانند این عمل را انجام دهند.

بعد از عمل چه اتفاقی می‌افتد؟

از فردای عمل تمام فاکتورهای التهابی، یعنی هورمون‌هایی که ترشح و باعث التهاب می‌شود تقریبا به صفر می‌رسد، دومین اتفاق توقف ترشح هورمون‌های اشتها در معده است، قند خون و فشارخون نیز کاهش می‌یابد، همچنین آمارها حاکی از آن است که بیماری دیابت ۸۰ تا ۹۰ درصد افرادی که بای.پس انجام داده‌اند به صورت قطعی رفع شده است.

چرا مردم برای انجام این عمل به ترکیه سفر می‌کردند؟

زمانی این عمل به «جراحی دیابت» مشهور شده بود و با توجه به اینکه کشور ترکیه زودتر از ما انجام این جراحی را شروع کرده مردم به آن کشور برای انجام جراحی سفر می‌کردند، اما اکنون این جراحی در ایران و کرمانشاه انجام و قطعا در هزینه‌های درمان مردم صرفه‌جویی می‌شود.

چرا مردم عمل جراحی «اسلیو» را بیشتر می‌شناسند؟

جراحان عمومی به عمل جراحی اسلیو علاقه بیشتری دارند، چون کار راحت‌تری است، اما نتایج عمل جراحی بای.پس بهتر و خطرات آن کمتر است.

در کلینیک چه واحدهایی وجود دارد؟

نخستین واحد، واحد تغذیه است که در آن رژیم درمانی برای چاقی، لاغری، بلوغ زودرس، کاهش قد، کاهش وزن و آنالیز بدن انجام می‌شود. در واحد روانشناسی، روانشناس قبل و بعد از عمل بیمار را می‌بیند، از نظر روانشناسی بررسی می‌شود که آمادگی عمل را دارد یا خیر؛ وسواس فکری و افسردگی بیماران باید مورد ارزیابی قرار گیرد، واحدهای فیشال و زیبایی هم برای درمان افتادگی احتمالی پوست فعال است.

جراحی‌ها در چه فضایی انجام می‌شوند؟

تنها عمل‌های جراحی سرپایی در کلینیک انجام شده و طبق مصوبه وزارت بهداشت، جراحی‌ها فقط در بیمارستان انجام می‌شوند.

46