شادگان: معرفی شگفت انگیز حیات وحش و گونه های تالاب

شادگان، زیستگاه گونه های مختلف جانوری

تالاب شادگان، این گنجینه طبیعی بی همتا در جنوب غربی ایران، پناهگاهی امن و سرشار از زندگی برای طیف وسیعی از گونه های جانوری است. از پرندگان مهاجر و بومی گرفته تا پستانداران آبزی و خشکی زی و آبزیان متنوع، این اکوسیستم پویا محلی برای بقا، تولید مثل و تغذیه هزاران موجود زنده فراهم می کند.

گردشگری

تالاب های ایران، این پهنه های آبی وسیع و حیاتی، همواره نقش مهمی در حفظ تعادل اکولوژیکی منطقه ایفا کرده اند و در میان آن ها، تالاب شادگان با وسعت خیره کننده و تنوع زیستی چشمگیر خود، جایگاهی ویژه دارد. این تالاب نه تنها به عنوان یکی از بزرگترین زیستگاه های آبی کشور شناخته می شود، بلکه اهمیت بین المللی آن به دلیل ثبت در کنوانسیون رامسر نیز بر کسی پوشیده نیست. داستان حیات در دل این تالاب، روایتی از همزیستی شگفت انگیز طبیعت و جانوران است؛ روایتی که خواننده را به سفری اکتشافی در اعماق یک اکوسیستم زنده و پویا دعوت می کند و پرده از رازهای این پناهگاه بی نظیر حیات وحش برمی دارد. چه رمز و رازی در دل این تالاب نهفته است که آن را به گهواره ای برای این همه گونه جانوری تبدیل کرده است؟

شادگان: نگین سبز خوزستان و مأمن حیات

در دل استان خوزستان، جایی در فاصله حدوداً ۵۰ کیلومتری جنوب شهر آبادان، یکی از عظیم ترین و مهم ترین تالاب های کشورمان گسترده شده است: تالاب بین المللی شادگان. این تالاب که با نام های قدیمی تر هورالدورق و فلاحیه نیز شناخته می شود، با وسعتی حدود ۴۰۰ هزار هکتار، نه تنها یک پهنه آبی وسیع، بلکه مجموعه ای پیچیده از اکوسیستم های متنوع را در خود جای داده است. ویژگی منحصر به فرد تالاب شادگان، ترکیب آب های شیرین و شور در بخش های مختلف آن است. آب شیرین عمدتاً از طریق رودخانه های جراحی و در گذشته از طریق نهر بحره که شاخه ای از کارون است، تأمین می شود. این تالاب از جنوب نیز به خور موسی و در نهایت به خلیج فارس راه دارد و همین ارتباط با دریا، جریان جزر و مد را به داخل تالاب می کشاند و به تنوع اکولوژیکی آن غنای بیشتری می بخشد.

موقعیت جغرافیایی و ویژگی های طبیعی

موقعیت استراتژیک تالاب شادگان در جنوب استان خوزستان، آن را به نقطه ای حیاتی در مسیر مهاجرت پرندگان تبدیل کرده است. این تالاب از شمال به شهر شادگان و هورالدورق، از جنوب به رودخانه بهمن شیر، از غرب به جاده دارخوین و آبادان و از شرق به آب های خور موسی متصل می شود. ترکیب خاص آب شیرین و شور در این تالاب، سبب ایجاد تنوع زیستی شگفت انگیزی شده است که کمتر در تالاب های دیگر دیده می شود. بخش هایی از تالاب دارای آب شیرین و بخش هایی دیگر تحت تأثیر جزر و مد خلیج فارس، از آب شور بهره مند هستند. این ویژگی، زیستگاه های متفاوتی را برای گونه های جانوری و گیاهی مختلف فراهم می آورد و آن را به یکی از اکوسیستم های برجسته کشور تبدیل می کند.

اهمیت اکولوژیکی و جایگاه بین المللی

تالاب شادگان صرفاً یک پهنه آبی نیست؛ این منطقه به عنوان پناهگاه حیات وحش شادگان شناخته می شود و در سال ۱۳۵۴ هجری شمسی، به دلیل اهمیت اکولوژیکی بی بدیل خود، در کنوانسیون رامسر به ثبت رسید. این ثبت، تأکیدی بر ارزش جهانی تالاب در حفظ تنوع زیستی و نقش حیاتی آن در اکوسیستم های جهانی است. تالاب شادگان به عنوان یکی از مهم ترین مناطق برای توقف و تغذیه پرندگان مهاجر در مسیرهای پروازی بین قاره ای عمل می کند. این زیستگاه همچنین نقش مهمی در کاهش اثرات سیلاب ها، تصفیه طبیعی آب و حفظ تعادل اقلیمی منطقه ایفا می کند. این تالاب یک سیستم پیچیده و حساس است که هرگونه تغییر در آن، می تواند تأثیرات گسترده ای بر حیات وحش و جوامع انسانی اطراف داشته باشد.

نقاش خانه طبیعت: گونه های جانوری شادگان

هنگامی که وارد فضای دلنشین تالاب شادگان می شویم، گویی وارد یک نقاشی زنده و پویا شده ایم که در هر گوشه آن، نشانه ای از حیات و جنب وجوش دیده می شود. این تالاب بی نظیر، مجموعه ای از گونه های جانوری را در خود جای داده که هر کدام به نوبه خود، جذابیت خاصی به این اکوسیستم می بخشند. از پرندگان زیبا و رنگارنگ گرفته تا پستانداران باهوش و آبزیان پنهان، همه و همه در این پناهگاه امن به حیات خود ادامه می دهند.

پرندگان: بال دارانی از دوردست ها و بومیان سحرانگیز

تالاب شادگان بهشتی برای پرنده نگران و علاقه مندان به حیات وحش است. بر اساس گزارش ها، بیش از ۱۵۰ گونه پرنده در این تالاب شناسایی شده اند که شامل هم پرندگان مهاجر و هم گونه های بومی می شوند. در فصول سرد سال، تالاب شادگان میزبان پرندگانی است که از مناطق سردسیر مهاجرت کرده و برای یافتن غذا و مکانی امن جهت استراحت و تولید مثل، به این منطقه گرمسیری پناه می آورند.

برخی از پرندگان مهاجر شاخص که در این تالاب دیده می شوند، عبارتند از:

  • فلامینگو: با ساق های بلند و قامت باشکوه خود، زیبایی خاصی به تالاب می بخشد.
  • پلیکان سفید و خاکستری: این پرندگان بزرگ با کیسه زیر منقارشان، یکی از جاذبه های تالاب محسوب می شوند.
  • اردک سرسبز: از جمله گونه های فراوان اردک که در تالاب شادگان یافت می شود.
  • حواصیل ها: شامل حواصیل خاکستری، حواصیل ارغوانی و دیگر گونه ها که با آرامش در کنار آب به شکار می پردازند.
  • لک لک ها: لک لک سفید و لک لک گردن سیاه، با لانه سازی در مناطق مختلف تالاب، به جذابیت آن می افزایند.
  • بوتیمار: پرنده ای با صدای خاص و پنهان کار که در میان نی ها زندگی می کند.
  • غاز خاکستری: یکی از گونه های مهاجر زمستان گذران در تالاب.
  • چنگر: پرنده ای آبزی که اغلب روی سطح آب مشاهده می شود.
  • عقاب دریایی دم سفید: پرنده ای شکاری با شکوه که بر فراز تالاب به پرواز درمی آید.
  • سبزقبای هندی: پرنده ای زیبا با رنگ های چشم نواز.

تالاب شادگان نه تنها میهمان نواز پرندگان مهاجر است، بلکه زیستگاه دائمی بسیاری از پرندگان بومی نیز به شمار می رود. انواع سسک، چکاوک و بلبل خرما در این منطقه زندگی می کنند و تالاب نقش مهمی در چرخه تولید مثل و پرورش جوجه های آن ها ایفا می کند. گاهی نیز مشاهده های خاصی از پرندگان کمیاب مانند عقاب شاهی در این منطقه گزارش شده است که بر اهمیت اکولوژیکی تالاب می افزاید.

گونه پرنده وضعیت در شادگان فصل حضور
فلامینگو مهاجر و گاه بومی پاییز تا بهار
پلیکان (سفید و خاکستری) مهاجر پاییز تا بهار
عقاب دریایی دم سفید مهاجر (زمستان گذران) پاییز و زمستان
حواصیل (انواع مختلف) مهاجر و بومی تمام فصول
سسک (انواع مختلف) بومی تمام فصول

پستانداران: از دلفین های بازیگوش تا گاومیش های بومی

در کنار پرندگان، تالاب شادگان زیستگاه حدود ۴۰ گونه پستاندار است که هر کدام به نحوی با این اکوسیستم پیوند خورده اند. شاید دلفین بینی بطری یکی از مشهورترین ساکنان آب های شور نزدیک به تالاب باشد. این دلفین های باهوش و بازیگوش، عمدتاً در خور موسی و دهانه خلیج فارس زندگی می کنند و گاهی اوقات می توانند نمایش های آبی دیدنی از خود به نمایش بگذارند که هر گردشگری را به وجد می آورد. حفاظت از این گونه دریایی، به دلیل وضعیت آسیب پذیر آن، از اهمیت بالایی برخوردار است.

اما پستانداران تالاب شادگان تنها به دلفین ها محدود نمی شود. گاومیش های بومی که توسط مردم محلی پرورش داده می شوند و در آب های تالاب شنا می کنند، منظره ای آرامش بخش و خاص را به وجود می آورند. این حیوانات نه تنها بخشی از زندگی و اقتصاد مردم منطقه هستند، بلکه به نوعی با اکوسیستم تالاب نیز همزیستی دارند و به چرا در پوشش گیاهی آن می پردازند.

سایر پستانداران خشکی زی و نیمه آبزی نیز در حواشی و مناطق پناهگاهی تالاب زندگی می کنند. از جمله این گونه ها می توان به گربه جنگلی اشاره کرد که با دقت در کمین شکار خود می نشیند، شنگ (سمور آبی) که یکی از گونه های در معرض خطر انقراض است و زندگی نیمه آبزی دارد، گرگ و شغال که به عنوان شکارچیان رأس هرم غذایی تالاب شناخته می شوند، و همچنین تشی و گراز که در مناطق پوشیده از نی و جگن یافت می شوند. حفاظت از این پستانداران، به ویژه گونه هایی مانند شنگ که جمعیت آن ها رو به کاهش است، نیازمند توجه و برنامه ریزی جدی است.

آبزیان و خزندگان: دنیای پنهان و زنده تالاب

دنیای زیرین تالاب شادگان نیز به اندازه سطح آن پر جنب و جوش و متنوع است. ترکیب آب شیرین و شور، زیستگاه ایده آلی برای انواع آبزیان از جمله ماهیان مختلف فراهم کرده است. تالاب شادگان محلی مهم برای تخم گذاری و تغذیه بسیاری از گونه های ماهی است که برخی از آن ها حتی از رودخانه های اطراف مانند بهمن شیر، جراحی و کارون برای این منظور به تالاب می آیند.

تنوع ماهیان در این تالاب شامل گونه هایی نظیر:

  • ماهی بنی
  • کپور رنگی
  • کوسه ماهی (در بخش های مرتبط با خور موسی)
  • مارماهی
  • ماهی حمری
  • و انواع میگو

این آبزیان، نقش مهمی در زنجیره غذایی تالاب ایفا می کنند و منبع غذایی اصلی برای بسیاری از پرندگان و پستانداران آبزی هستند. علاوه بر ماهیان، خزندگان و دوزیستان نیز در تالاب شادگان به وفور یافت می شوند. انواع مارها از جمله یله مار و افعی در مناطق خشکی و نیمه خشک تالاب زندگی می کنند و لاک پشت فراتی، گونه ای منحصر به فرد و در معرض خطر، در آب های تالاب به چشم می خورد. همچنین، وزغ ها و قورباغه ها با حضور خود، به تعادل اکوسیستم تالاب کمک می کنند. این گونه ها، هرچند شاید کمتر مورد توجه قرار گیرند، اما جزء لاینفک حیات تالاب هستند و نقش های حیاتی در کنترل جمعیت حشرات و سایر بی مهرگان دارند.

تالاب شادگان، با گستردگی و تنوع بی نظیر آب شیرین و شور، بهشتی است برای گونه های جانوری کمیاب و در معرض خطر، از دلفین های بینی بطری در خور موسی تا شنگ های پنهان در میان نی زارها. این تنوع، شاهدی بر اهمیت حیاتی این اکوسیستم برای بقای حیات وحش ایران و جهان است.

پوشش گیاهی: سپر سبز حیات در شادگان

حیات جانوری شادگان بدون پوشش گیاهی غنی و متنوع آن معنایی ندارد. گیاهان تالاب، نه تنها زیبایی خاصی به منظره آن می بخشند، بلکه نقش شریان حیاتی را برای تمامی گونه های جانوری ایفا می کنند. این پوشش گیاهی، منبع اصلی غذا، پناهگاه امن برای لانه سازی و تخم گذاری و مکانی برای فرار از شکارچیان است. در واقع، هر گونه جانوری به نوعی به گیاهان تالاب وابسته است.

در بخش های آب شیرین تالاب، پوشش گیاهی انبوه و متراکم دیده می شود که شامل گونه هایی مانند نی، جگن، لوئی، اویارسلام و نیلوفر آبی است. این مناطق به دلیل فراهم آوردن غذای کافی و پناهگاه های مناسب، به ویژه برای پرندگان مهاجر، از اهمیت بالایی برخوردارند. نی زارها و جگن زارها، فضایی ایده آل برای لانه سازی پرندگان آبزی فراهم می کنند و ماهیان نیز در میان آن ها به تخم گذاری می پردازند. نیلوفرهای آبی با گل های صورتی و سفید خود، به ویژه در فصل بهار، منظره ای رویایی خلق می کنند.

در مقابل، بخش های آب شور تالاب، به ویژه آن قسمت ها که در جنوب جاده آبادان – ماهشهر واقع شده و تحت تأثیر مستقیم خلیج فارس هستند، پوشش گیاهی متفاوتی دارند. این مناطق به دلیل شوری زیاد و تأثیر جزر و مد، غالباً از گیاهان مقاوم به نمک (هالوفیت) مانند علف شور و برخی گیاهان تیره گرامینه پوشیده شده اند. با این حال، حتی این پوشش گیاهی کمتر نیز، منبع غذایی برای برخی گونه های جانوری مقاوم به شوری محسوب می شود و به حفظ تعادل اکولوژیکی تالاب کمک می کند. تفاوت در پوشش گیاهی بین بخش های آب شیرین و شور، مستقیماً بر تنوع و پراکندگی گونه های جانوری تأثیر می گذارد و هر بخش، زیستگاه مناسبی برای موجودات خاص خود فراهم می آورد.

چالش ها و تهدیدات: سایه بر اکوسیستم شادگان

تالاب شادگان با وجود تمامی زیبایی ها و اهمیت اکولوژیکی خود، در سال های اخیر با چالش ها و تهدیدات جدی مواجه شده است که حیات وحش بی نظیر آن را به خطر انداخته است. این چالش ها، ترکیبی از عوامل طبیعی و انسانی هستند که دست به دست هم داده اند تا این زیستگاه ارزشمند را در معرض خطر نابودی قرار دهند.

عوامل محیطی و انسانی ویرانگر

یکی از مهم ترین تهدیدات، خشکسالی و کمبود آب است. احداث سدها بر روی رودخانه های تغذیه کننده تالاب، مانند جراحی و کارون، و تغییر رژیم آبی این رودخانه ها، ورودی آب شیرین به تالاب را به شدت کاهش داده است. این امر، علاوه بر افزایش شوری آب در بخش های شیرین، به خشکی تدریجی بخش های وسیعی از تالاب منجر شده است. کاهش سطح آب، به طور مستقیم بر حیات آبزیان، پوشش گیاهی و در نتیجه پرندگان و پستانداران تالاب تأثیر می گذارد.

عامل دیگر، آلودگی های صنعتی و کشاورزی است. پساب های صنایع پتروشیمی اطراف، زهاب مزارع کشاورزی حاوی کود و سموم شیمیایی، و زباله های شهری که به داخل تالاب تخلیه می شوند، کیفیت آب را به شدت کاهش داده و محیط زیست را برای بسیاری از گونه ها سمی می کنند. عبور خطوط لوله نفتی از داخل و حواشی تالاب و فعالیت های انسانی مخرب نیز به این مشکلات دامن می زند. این آلودگی ها نه تنها سلامت گونه های جانوری را تهدید می کنند، بلکه می توانند منجر به کاهش جمعیت یا حتی انقراض آن ها شوند.

در کنار این موارد، شکارهای غیرمجاز و صید بی رویه نیز از دیگر عوامل تهدیدکننده به شمار می رود. برخی سودجویان بدون توجه به قوانین و مقررات زیست محیطی، به شکار پرندگان و صید ماهیان بیش از حد مجاز می پردازند که این امر به کاهش جمعیت گونه ها و برهم خوردن تعادل اکولوژیکی تالاب منجر می شود.

پیامدهای جبران ناپذیر بر حیات وحش

تمامی این عوامل، پیامدهای جبران ناپذیری برای حیات وحش تالاب شادگان به همراه داشته اند. کاهش شدید جمعیت برخی گونه ها، مانند دلفین های بینی بطری و شنگ، زنگ خطری جدی برای بقای آن هاست. تغییر مسیرهای مهاجرت پرندگان به دلیل ناامنی زیستگاه و کمبود منابع غذایی، یکی دیگر از پیامدهای نگران کننده است که می تواند بر تنوع زیستی جهانی نیز تأثیر بگذارد. وضعیت بحرانی تالاب شادگان به حدی رسید که در سال ۱۳۷۲ هجری شمسی، این تالاب به فهرست مونترو (فهرست قرمز تالاب های بین المللی) وارد شد. این اتفاق به معنای آن است که تالاب شادگان با مشکلات اکولوژیکی جدی مواجه است که نیازمند توجه و اقدام فوری بین المللی برای بازسازی و حفاظت است.

حفاظت و مسئولیت پذیری: امید برای آینده شادگان

در مواجهه با چالش های بی شماری که تالاب شادگان با آن ها دست و پنجه نرم می کند، حفاظت از این میراث طبیعی و بین المللی از اهمیتی حیاتی برخوردار است. این تالاب نه تنها یک سرمایه ملی برای ایران، بلکه بخشی از شبکه جهانی تالاب های حیاتی است که در حفظ تنوع زیستی سیاره نقش دارد. اهمیت آن به حدی است که بقای بسیاری از گونه های جانوری، هم بومی و هم مهاجر، به سلامت این اکوسیستم وابسته است.

خوشبختانه، تلاش های گسترده ای از سوی سازمان حفاظت محیط زیست، جوامع محلی و سازمان های مردم نهاد برای احیا و حفاظت از تالاب شادگان در جریان است. این تلاش ها شامل برنامه های پایش و ارزیابی زیست محیطی، پروژه های تأمین حقابه تالاب، مبارزه با شکار و صید غیرمجاز، و آگاه سازی جوامع محلی از اهمیت حفاظت از این گنجینه طبیعی می شود. مشارکت مردم بومی، به عنوان نگهبانان اصلی این تالاب، در این فرآیند حیاتی است؛ زیرا زندگی و معیشت آن ها به طور مستقیم با سلامت تالاب گره خورده است.

نقش آموزش و افزایش آگاهی عمومی نیز در این مسیر بسیار پررنگ است. هرچه تعداد بیشتری از مردم، از ارزش های اکولوژیکی و اقتصادی تالاب آگاه شوند، حمایت عمومی از برنامه های حفاظتی افزایش یافته و فشار بر تخریب کنندگان محیط زیست کمتر خواهد شد. همچنین، ترویج گردشگری مسئولانه می تواند به پایداری تالاب کمک کند. بازدیدکنندگان می توانند با رعایت اصول طبیعت گردی، حمایت از کسب و کارهای محلی و احترام به محیط زیست، در حفاظت از این سرمایه ملی سهیم باشند. این رویکرد نه تنها به اقتصاد مردم منطقه کمک می کند، بلکه خود به ابزاری برای حفاظت و نگهداشت تالاب تبدیل می شود.

سفر به قلب طبیعت: تجربه ای بی مانند در شادگان

سفر به تالاب شادگان، فراتر از یک بازدید ساده از یک جاذبه طبیعی است؛ این یک دعوت به تجربه ای فراموش نشدنی در دل طبیعت بکر و فرهنگ غنی مردم جنوب ایران است. این سفر می تواند فرصتی بی نظیر برای ارتباط با حیات وحش، آرامش گرفتن در آغوش طبیعت و آشنایی با آداب و رسوم مردمان خونگرم منطقه باشد.

روستای صراخیه: ونیز ایران و دروازه تالاب

یکی از نقاط آغازین برای ورود به دنیای شادگان، روستای صراخیه است که به دلیل خانه های سنتی ساخته شده از نی و عبور و مرور با قایق در کوچه پس کوچه های آبی اش، به «ونیز ایران» شهرت یافته است. این روستا نه تنها خود یک جاذبه گردشگری است، بلکه به عنوان دروازه اصلی برای ورود به بخش های داخلی تالاب عمل می کند. در اسکله های محلی صراخیه، قایق ها آماده اند تا گردشگران را به سفری اکتشافی در میان آب های تالاب ببرند و آن ها را با مناظر بی بدیل و حیات وحش پر جنب و جوش آن آشنا کنند.

فعالیت های جذاب برای طبیعت گردان

در تالاب شادگان، فعالیت های مختلفی برای دوستداران طبیعت و حیات وحش وجود دارد:

  • قایق سواری: این تجربه ، بهترین راه برای مشاهده پرندگان و دلفین ها (در بخش های خور موسی) از نزدیک است. قایق سواران محلی با تجربه خود می توانند شما را به بهترین نقاط برای مشاهده حیات وحش هدایت کنند.
  • عکاسی طبیعت و حیات وحش: مناظر غروب آفتاب بر فراز آب های تالاب، پرندگان در حال پرواز و شنای گاومیش ها، سوژه های بی شماری را برای عکاسان فراهم می آورد.
  • پرنده نگری: با دوربین های چشمی و تلسکوپ، می توان پرندگان مهاجر و بومی را در زیستگاه طبیعی شان مشاهده کرد.

برای تجربه یک سفر مسئولانه، رعایت نکات زیر ضروری است:

  • از تولید زباله در محیط زیست خودداری کنید و زباله های خود را با خود به شهر بازگردانید.
  • حفظ سکوت، به ویژه هنگام مشاهده حیوانات، برای عدم ایجاد مزاحمت برای آن ها مهم است.
  • همواره فاصله مناسب با حیوانات را رعایت کنید و از نزدیک شدن بیش از حد به آن ها بپرهیزید.

بهترین زمان بازدید از تالاب شادگان، اواسط پاییز تا اوایل بهار است. در این فصول، هوای منطقه مطبوع و دلنشین است و تالاب میزبان تعداد زیادی از پرندگان مهاجر است که زیبایی و جنب وجوش خاصی به آن می بخشند. در نزدیکی تالاب، جاذبه های دیگری مانند نخلستان های وسیع و روستاهای سنتی وجود دارند که می توانند تجربه سفر را کامل تر کنند.

اقامت و صنایع دستی محلی

در سفر به شادگان، می توان از مضیف های سنتی بهره برد. این مضیف ها که از نی و برگ درخت نخل ساخته می شوند، استراحتگاه هایی دلنشین در دل طبیعت هستند و فرصت آشنایی با سبک زندگی بومیان را فراهم می کنند. همچنین، بازارچه های محلی در روستای صراخیه، مکانی عالی برای خرید صنایع دستی ارزشمند و ماهی های تازه جنوب است که توسط مردم منطقه تهیه و عرضه می شوند. این خریدها نه تنها یادگاری های خوبی از سفر هستند، بلکه به حمایت از اقتصاد پایدار محلی نیز کمک می کنند.

نتیجه گیری

تالاب شادگان، با گستردگی و تنوع بی نظیر حیات وحش خود، فراتر از یک جاذبه گردشگری، یک میراث طبیعی گرانبها و یک قلب تپنده برای اکوسیستم خوزستان است. این زیستگاه بی نظیر که گونه های مختلف جانوری از دلفین های آبزی تا پرندگان مهاجر و بومی را در خود جای داده، نیازمند توجه و مراقبت همه جانبه برای بقا و شکوفایی است. چالش های پیش روی این تالاب، از خشکسالی و آلودگی تا شکار بی رویه، هشداری جدی برای تمامی دوستداران طبیعت است.

حفاظت از شادگان، وظیفه جمعی ماست. این مسئولیت پذیری، نه تنها شامل اقدامات دولتی و سازمان های محیط زیست می شود، بلکه مشارکت آگاهانه مردم محلی و گردشگران نیز در آن سهم بسزایی دارد. با افزایش آگاهی، حمایت از برنامه های حفاظتی و ترویج گردشگری مسئولانه، می توانیم امید به آینده ای روشن تر برای این نگین سبز خوزستان داشته باشیم. سفری اکتشافی به تالاب شادگان، فرصتی بی مانند برای تجربه زیبایی های بی کران طبیعت و درک عمیق تر از اهمیت حفظ این ثروت ملی است؛ تجربه ای که خاطراتی فراموش نشدنی را در ذهن هر بیننده ای حک خواهد کرد.

دکمه بازگشت به بالا