طهرانچی: دانشگاه برمحور مودت و عدالت، بسترساز خیزش جدید علمی کشور خواهد بود
به گزارش خبرگزاری آنا، محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در بیست و هفتمین اجلاس شورای دانشگاه آزاد اسلامی که در مجتمع آموزشی فرهنگی فرهیختگان (سیسرا) در حال برگزاری است با تسلیت شهادت مجاهدان دفاع از حریم اسلام و تشیع گفت: بنا داشتیم شورای دانشگاه آزاد اسلامی را در روز تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی برگزار کنیم که با شهادت آیت الله رئیسی در مسیر خدمت به مردم مصادف شد.
وی ادامه داد: در این ایام حوادث بیشماری رخ داده است، انتخابات ریاست جمهوری یکی از این اتفاقات بود که مشارکت مردم، دوباره نشان داد که این مردم پای انقلاب هستند. بحمدالله مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی نیز رو سفید از این امتحان بیرون آمد و درصد مشارکت دانشگاهیان دانشگاه آزاد اسلامی به طریق معنایی از جوانان هم سن و سال خود بیشتر بود.
وی با انتقاد از تاخیر اعلام نتایج کنکور سراسری تصریح کرد: متأسفانه برای چندمین سال متوالی با تأخیر در اعلام نتایج مواجه هستیم و هنوز سال تحصیلی قوام خود را پیدا نکرده است. انشاءالله در هفته پیش رو با همت عزیزان ورودی های دانشگاه را داشته باشیم. طبق پیش بینی ها به نظر می رسد جمعیت دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی از سال گذشته فراتر خواهد رفت. بحمدالله در زمینه دکتری تقریباً ظرفیت اعلامی تماماً تکمیل شده است. در کارشناسی ارشد بیش از سال گذشته، استقبال وجود داشته و به نظر میرسد جمعیت دانشجویی بیش از جمعیت یک میلیون و 360 هزار سال گذشته خواهد بود.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با گرامیداشت یاد و خاطره سید مقاومت، شهید سید حسن نصرالله، گفت: توجه به حوادث منطقه در این ایام بسیار مهم است. اتفاقی که به عنوان عملیات وعده صادق2 رقم خورد، اتفاق بزرگی بود. این عملیات جدای از قدرت و جسارت حاصل از شجاعت رهبران و افسران و نظامیان، قدرت علم و فناوری بود. در واقع قدرت علم و فناوری وعده صادقی را ساخت که توانست همچون ابابیل بر سر رژیم صهیونیستی ریزش کند و دانه بیفکند در حالی که همه علم و فناوری دنیا به کمک آنها رفته بود.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اهمیت برگزاری نماز جمعه نصر توسط مقام معظم رهبری، گفت: جمعه نصر از موضوعات بسیار مهم است در واقع نماز جمعه نصر نماد اقتدار کشور شد.
وی در ادامه با اشاره به آیه شریفه “قَالُوا نَحْنُ أُولُو قُوَّةٍ ما صاحب قدرت هستیم و وَأُولُو بَأْسٍ شَدِيدٍ ” گفت: در داستان نامه حضرت سلیمان، مشاوران دربار وقتی خواستند قوت حکومت ملکه سبا را ذکر کنند، به دو نکته اشاره کردند. قَالُوا نَحْنُ أُولُو قُوَّةٍ ما صاحب قدرت هستیم و وَأُولُو بَأْسٍ شَدِيدٍ. این دو نکته نشان می دهد که اگر هر حکومتی بخواهد در مقابل تعدی دیگران، صاحب قدرت و اقتدار باشد، به دو بخش نیاز دارد. هم قوه و هم بَأْسٍ شَدِيدٍ.
وی با تأکید بر اینکه دانشگاه برای توسعه کشور است، خاطرنشان کرد: در این بین سؤالی که مطرح می شود، این است که دانشگاه باید چگونه عمل کند؟ یکی از تعاریف اساسی دانشگاه این است که دانشگاه نهاد اقتدار آفرین است، یعنی هم “قوت”، هم “بَأْسٍ شَدِيدٍ” ، باید مصدرش دانشگاه باشد. البته برای دانشگاه تعاریف دیگری نیز آمده که به آنها نیز می پردازیم. بیشتر از همه چیز دانشگاه در ایران به نهاد علم معروف شد؛ این یک ترجمه غلطی بود که در کشور دانشگاه را به آموزش عالی higher) education) تعبیر کردند. در واقع زمانی که موضوع دانشگاه مطرح شد، فرهنگ را از چیزی که قبلاً به آن آموزش و پرورش می گفتند، حذف و نام آموزش عالی به آن دادند.
دکتر طهرانچی با بیان اینکه در غرب، دانشگاه نهاد توسعه است و به آن تحت عنوان نهاد رشد و پیشرفت نگاه می کنند، افزود: در این جلسه به آیه « أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا» تکیه می کنیم که می گوید آیا تدبر در قرآن انجام می دهید یا در حقیقت بر اندیشه های خود قفل زده اید؟ یعنی «عقل» و «دل» لازمه تدبر در قرآن است. یعنی کسی که در مواجهه با آیات قرآن بخواهد صرفاً سمعی برخورد کند، این فرد به تدبر نمی رسد. پس این آیه ملاک بحث ما است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در توضیح «أُولُو قُوَّةٍ و بَأْسٍ شَدِيدٍ» گفت: خداوند در آیه شریفه که دلاور مردان سپاه بر سینه خود دارند، می فرماید: «وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا ٱستَطَعتُم مِّن قُوَّة وَمِن رِّبَاطِ ٱلخَيلِ تُرهِبُونَ بِهِۦ عَدُوَّ ٱللَّهِ وَعَدُوَّكُم» یعنی قوه آن چیزی است که به دستش بیاوریم و باعث ترس دشمن خدا و دشمن ما خواهد شد. مقام معظم رهبری جلسه دیدار با نخبگان را در فردای انجام عملیات وعده صادق2 در شرایطی که همه می گفتند به صلاح نیست، لغو نکردند. مقتدرانه در این جلسه حضور یافتند و فرمودند: «ما باید تفوّق علمی داشته باشیم؛ ما دشمن داریم. دلایلی دارد که حالا جای بحثش اینجا در این جلسه نیست؛ یعنی همهی کشورها، همهی ملّتها، رقبایی، بدخواهانی، دشمنانی دارند، و ما بیشتر از خیلی از کشورهای دیگر. باید با تفوّق علمی بر آنها غلبه پیدا کنیم، کمااینکه اگر در جایی غلبهای هم داشتیم، بر اثر همین تفوّق علمی و فنّاوری بوده. من اینجا یادداشت کردهام که برتری علمی و فنّاوری گاهی میتواند دست دشمن را از ضربه وارد کردن به جمعیّتهای بزرگی مثل غزّه و ضاحیه کوتاه کند. ما اگر چنانچه از لحاظ علمی مثلاً فرض بفرمایید در زمینهی تسلیحات، از این [چیزی] که هستیم مبالغی جلوتر بودیم، یقیناً در اوضاع منطقه اثر میگذاشت، و میتوانست مانع از افروختن این آتشهای سوزندهی دلها و جانها بشود یا آنها را خاموش کند. حرکت علمی، تفوّق علمی، یک چنین چیزهایی هم دارد.»
دکتر طهرانچی با بیان اینکه امروز منظور از تعبیر قوه برتری علمی و فناوری است، ادامه داد: اگر برتری علمی و فناوری به دست آوردیم، صاحب قوه شده ایم. این نکته بسیار مهمی است، اما اینکه جنس قوه از چه جنسی باید باشد، باید به آیه «أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَانُوا أَكْثَرَ مِنْهُمْ وَأَشَدَّ قُوَّةً وَآثَارًا فِي الْأَرْضِ فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ» دقت کنیم. خداوند در این آیه می فرماید چرا عاقبت پیشینیان خود که دارای قوه و قدرت بیشتری بودند را مشاهده نمی کنید. «وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعْجِزَهُ مِنْ شَيْءٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ إِنَّهُ كَانَ عَلِيمًا قَدِيرًا»یعنی خیال نکنید که اگر آنها ابزار زیادی داشتند، می توانستند در مقابل خدا عرض اندام کنند. «إِنَّهُ كَانَ عَلِيمًا قَدِيرًا»، خداوند عالم، قادر و همواره دستش بالاتر است. «علیم» و «قدیر» همان علم و فناوری است که ما از این آیات متوجه می شویم. اسم فاعل علیم، خالق و اسم فاعل قدیر، فاطر است. پس «إِنَّهُ كَانَ عَلِيمًا قَدِيرًا» (هیچ موجودی در آسمانها و زمین از قدرت خدا نتواند کاست، که همانا خدا در ازل و ابد عالم قادر مطلق است) یعنی بشر نمیتواند در مقابل خدا عرض اندام داشته باشد. پس جنس این آیه شریفه با فرمایش مقام معظم رهبری یکی است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به بخش دیگری از سخنان رهبر انقلاب در نشست اخیر با نخبگان اظهار کرد: مقام معظم رهبری در این دیدار بحث را به خیزش دوم علمی کشاندند و خیزش علمی را مطالبه کردند.
وی خاطرنشان کرد: در دوره 2001 تا 2011 یکدهه در علم و فناوری پیشتاز شدیم. از سال 2001 تا 2019 دوره نسل چهارم صنعتی است که بحث فضای دوگانه سایبری فیزیکی مطرح شد، ما در دهه اول این 20 سال، خیزش اول علمی را رقم زدیم؛ در حدی که شتاب علمی ما از چینی ها هم بالاتر بود. 13 برابر رشد جهانی یا به عبارتی بالاترین رشد را در این 10 سال داشتیم اما متأسفانه بر اثر عواملی رشد ما متوقف شد.
دکتر طهرانچی در تشریح علل و عوامل کاهش رشد علمی در کشور گفت: سال 2019 شروع نسل پنجم علم و فناوری است، عربستانیها از این دوران شروع به رشد علمی کردند. چینیها در این سال از آمریکایی ها پیش گرفتند. سال 2019 ، سال کلیدی است. در این سال کرونا همه گیر شد. سال 2019 دوران علم برای امنیت که از سال 2001 شروع شده بود، پایان یافت. حاج قاسم به شهادت رسید و اتفاقات مهمی در این سال به وقوع پیوست.
وی ادامه داد: آمریکایی ها در مقالهای در نشریه نیچر که سال 2005 منتشر شد، نوشتند ایرانی ها در حال سبقت گرفتن هستند. آنها یک روز صاحب علم دنیا بودند. باید جلوی پیشرفت آنها را با تحریم ها و اغتشاشات سیاسی گرفته شود. در این مقاله نیچر صریحاً ذکر شده است که پیشرفت علمی ایران به خاطر این است که مقام معظم رهبری توسعه کشور را با توسعه علم همراه کردند و فراخوان دادند که در همه زمینه های علمی شروع به کار و فعالیت شود. اتفاقی که افتاده این بود که ما یک جریان علمی ساختیم. موشک، پهپاد و هسته ای ثمره خیزش اول علمی در کشور است.
وی در ادامه با اشاره به سبقت علمی از ترکیه در سال 2011 گفت: بعد از خیزش اول از سال 2023 در حال عقب افتادن از ترکیه هستیم. چرا خیزش علمی متوقف شد؟ در سال 2005 صریحاً آمریکایی ها گفتند که باید جلوی ایرانی ها را بگیرید. وقایع سال 88 و 1401 بعد از سال 2005 اتفاق افتاده است. آنها خوب می فهمند که چرا باید بین جامعه دانشگاهی و نظام فاصله بیندازند و صریحاً گفته اند که فرمول ما این است. حالا که دوباره مقام معظم رهبری فراخوان خیزش دوم داده اند باید به آن توجه کنیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه با اشاره به آیه «لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ»، گفت: شما یک دوره اولیه دارید، دوره ای که بدون عاقبت اندیشی شروع به کار می کنید، ولی فعال هستید، بعد به یک دوران رشد می رسید که زینت می شود. نتایج دستاوردهای دنیوی را می بینید، یکجایی دیگر می رسید که به آن تفاخر می شوید. بعد از آن گرفتار کثرت در عِده و عُده می شوید. اینجا بایستی خیزش دوم شکل بگیرد. یعنی چیزی که مقام معظم رهبری فرمودند، یک مطلب کاملاً شناخته شده جهانی است.
دکتر طهرانچی خاطر نشان کرد: ما قوه ای به دست آورده ایم، چرا نتوانستیم آن را حفظ کنیم؟ به این دلیل که ما در جامعه علمی بأس شدید نداشتیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به آیه شریفه «إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنْفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ مَاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ»، گفت: در این آیه لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ چه کسانی هستند؟ دانشگاه مظهر لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ است. دانشگاه یک پدیده شناس نشانگر و صاحب تعقل، خردورزی و نظریه پردازی است. در واقع لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ کارش نظریه پردازی است. دانشگاه مرکز تعقل است، امام خمینی (ره) سال 58 می فرمایند: دانشگاه قوه متفکره ملت است. مقام معظم رهبری نیز در یکی از جلسه های خود فرموده اند: یکی از مراکز مهم تربیت قوه عاقله کشور دانشگاه است، یعنی همان لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ. پس یکی از ویژگی های لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ باید این باشد که قُلُوبُهُم شَتَّى.
دکتر طهرانچی با طرح این سوال که جایگاه موضوع لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ در دانشگاه کجاست؟ ادامه داد: طبق آیه “ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن ضَعف ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعدِ ضَعف قُوَّة ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعدِ قُوَّة ضَعفا وَشَي بَة يَخلُقُ مَا يَشَاءُ وَهُوَ ٱلعَلِيمُ ٱلقَدِيرُ” قوه مشخصات جسم است؛ چه جسم انسان، چه جسم اجتماع. ابزار هم دارد. من با عینک ضعف جسمانی را رفع می کنم. ابزاری که دستم می گیریم، معمولاً برای جبران قوت است. خداوند اول جسم را آفرید، بعد نفس به آن وارد شد. در حقیقت ما یک صورت ظاهری داریم و یک صورت باطنی داریم که صورت باطنی ما نفس است.
وی در ادامه با اشاره به ««وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا» تصریح کرد: بین فجور و تقوا، نفس وجود دارد که در آن غضب، شهوت و وهم است. یک منظور از عقل، عقل عملی است که نفس را به عدالت می کشاند و یک منظور دیگیر، عقل نظری است که مرتبه ثانویه روح ما است. پس مرتبه اولی عقل و مرتبه ثانویه روح است. انسان این ترکیب را دارد. وقتی می گوییم تربیت قوه عاقله، یعنی بخش دوم را بر انسان حاکم کنیم. دانشگاه می خواهد این کار را کند.
دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: دانشگاه باید نهاد تعقل بشود. رهبری میفرماید که دانشگاه سه وظیفه دارد: نخست تربیت عالم، دوم تولید علم و سوم، آن که به تربیت عالم و تولید علم جهت دهد. عقل در این وظایف چه جایگاهی دارد؟ علم و فناوری محور دانشگاه است. دانشگاه باید تولید علم و فناوری داشته و تولید عالم و فناور را در دستور کار خود قرار دهد. برای تربیت عالم و فناوری باید عقل عملی و در جهتدهی به علم، عقل نظری را تحریک کرد. اگر ایمان نباشد، نتیجه یعلمون ظاهرا من الحیاه الدنیا میشود.
وی ادامه داد: اگر عقل عملی نباشد، دانشجو و استاد دچار فوران غضب، وهم و شهوت میشوند. اصلا کلاس، علمی نخواهد بود. پس با عقل عملی باید تربیت را جهت داد و با عقل نظری، تولید علم و فناوری را جهتدهی کرد. این موارد، معنای تربیت قوه عاقله است. ما دانشگاهیان باید چه کنیم که «قوم لایعقلون» نباشیم؟ خدا میفرماید «و قلوبهم شتی»؛ معنای قلوبهم شتی را وقتی در گلخانه، گلهای رنگارنگ را میبینید درمیابید؛ چراکه آنجا هر کدام رنگ، اندازه و آرایش خاص خود را دارند. در مقابل «الف بین قلوبهم» وجود دارد. یعنی باید تالیف قلوب جریان داشته باشد.
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: جامعه و دانشگاهی که با هم همراه نباشند، مصداق قلوبهم شتی هستند و تالیف بین قلوب ندارد. نقطه مقابل تالیف قلوب، دشمنی است. «الف بین قلوبکم» در مودت ایجاد میشود. مشخصات دانشگاه این نیست که هر کس ساز خودش را بزند و یکدیگر را تکذیب کنند. خیزش علمی ما پایدار نشد؛ چون جامعه دانشگاهی تالیف میان قلوب نداشت. اول باید «قوم یعقلون» میشد و دوم «الف بین قلوبکم» اتفاق میافتاد. خدا در قرآن یکی شدن ابرها را با کلمه «اَلَفَ» توصیف میکند. تگرگ حاصل تالیف این ابرهای فشرده است که در آن همین تالیف و درهمتنیدگی رخ میدهد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: در قرآن کریم آمده است که اگر جمعی تالیف قلوب نداشته باشند، بأسهم شدیدا نیز ندارند. بأس شدید در قرآن برای آهن به کار رفته است. خداوند میفرماید آهن را که در زمین فروبردیم، نتیجه آن بأس شدید است و منافعی برای مردم دارد. منظور از باس شدید، سپر و زره نیست، بلکه این است که در کره زمین، آهن کیلومترها گسترش یافته است. حدود 3 هزار و 470 کیلومتر از شعاع 6 هزار و 300 کیلومتری زمین، آهن است. این آهن درون زمین بدون هیچ قیدی برای انسان منافع دارد. میدان مغناطیسی اطراف زمین یکی از همین منافع است و باعث میشود زمین را از بمباران یونی خورشیدی حفظ کند. اگر ذرات یونی به زمین برسند، حیات از بین میرود. نتیجه بأس شدید، سقف محفوظ است. این ذرات یونی که میتوانند حیات را از بین ببرند، خودسوزی کرده و به شفق قطبی تبدیل میشوند. عذاب سعیر به معنای خودسوزی است.
وی بیان کرد: چرا آهن این خاصیت را دارد؟ چون ساختار و جهت اسپین منظمی دارد. اتمهای آهن با یکدیگر هماهنگ هستند؛ مصداق همان «الف بین قلوبهم» که اشاره کردم. یعنی هم نیروی جاذبه دافعه، هم انرژی درونی به کمینه رسیده است. بین عالم انسانی، اجتماعی و طبیعی مودت وجود دارد و ساختار اجتماعی مودت به کمینه انرژی و پایدار میشود. الماس نظم ساختاری دارد و از آهن قویتر است؛ اما نظم مضاعف رفتاری ندارد. به همین دلیل، خدا نمیفرماید الماس را مایه باس شدید قرار دادیم، بلکه آهن را در این زمینه مصداق میآورد.
دکتر طهرانچی با اشاره به بیانات اخیر رهبر انقلاب در رابطه با تفاوت کشورهای اسلامی و امت اسلامی، اظهار کرد: کشورهای اسلامی بسیارند؛ اما امت نیستند چون هماهنگ و یکجهت نیستند. امت یعنی مجموعه انسانهایی که در یک جهت و یک هدف و با یک انگیزه حرکت میکنند. اگر امت اسلامی تشکیل میشد، رژیم صهیونیستی باقی نمیماند. دانشگاه نهاد خردورز (قوم یعقلون) و دارای همبستگی سازمانی است. یعنی همه عناصرش با هم از نظر گفتمانی و فکری یکی هستند. اگر دانشگاه اینطور شد، هم قوه دارد و هم باس شدید و میتواند خیزش دوم علمی را رقم بزند. آیا تک تک ما به عنوان یک عنصر از این دانشگاه، با هم همفکری گفتمانی و فکری داریم؟ دانشگاههای ما ساختار دارند، رئیس و معاون دارند؛ اما باس شدید و الف بین قلوبهم دارند؟ آیا فقط یکدیگر را نقد میکنیم یا همفکری هم داریم؟ اگر دانشگاه میخواهد خیزش دوم علمی را رخ دهد، باید هم تفوق علم و فناوری را محقق کند و هم به مرحله کلهم ید واحد برسد تا باس شدید اتفاق بیفتد. در این سالها فقط از حیث سازمانی یکی بودهایم. وقتی باس شدید نباشد، خیزش علمی محقق نمیشود. اگر عدالت و مودت در نهاد دانایی و توانایی پیاده نشود، دانشگاه سازمان باقی میماند. با سازمان هم مشکلی حل نمیشود، باید نهاد بشود. رهبری فرمود حزب الله از بین نمیرود، با این که ساختار لطمه دیده است. چون حزب الله تبدیل به نهاد مقاومت شده است. همه اجزا در ساخت نهاد مقاومت نقش دارند.
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه مودت نتیجه نظم رفتاری و عدالت اجتماعی نتیجه نظم ساختاری است، گفت: عدل باید از خانواده آغاز و به جامعه برسد. مرحوم حاج آقا مجتبی تهرانی میگوید که عدل و مودت باید در محیط های خانوادگی، معاشرتی و شغلی که افراد در آنها زندگی میکنند وجود داشته باشد. عدل اجتماعی در جایی نمود پیدا میکند که افراد با یکدیگر در ارتباط هستند. عدالت باید در جنبههای حقوقی، مالی، جانی و آبرویی جاری باشد. اگر میخواهید متوجه شوید که عادل هستید، ببینید کاری که در ارتباط با دیگران انجام میدهید، مورد پسند تان است یا خیر.
وی اضافه کرد: عقل تنظیم کننده عدالت و عدل منشا تمام حسنهاست. به عنوان مثال فلان مدیر، یک کارمند را یک ساعت پشت در اتاق نگه میدارد، اگر شما میپسندید که این کار را با خودتان بکنند، برای دیگران هم بپسندید. عدالت در رفتار افراد است. سازمان با عدالت و مودت تبدیل به نهاد میشود. بیتوجهی کارکنان به ارباب رجوع یا سایرین نشان میدهد که عدالت در آن سازمان جایی ندارد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: عدالت به معنای اجرای شایسته سالاری و پیاده سازی نظامهای ارتقا و پرداخت، ارتباط درست بین دانشجو واستاد و نظام اداری است. یعنی همه کنشها با عدل در هم تنیده باشد.
وی با اشاره به آیه 19 سوره الرحمن، مطرح کرد: در این آیه شریفه زمانیکه دو دریای شور و شیرین به یکدیگر میرسند، بین آنها عدل برقرار میشود. به این معنا که هیچ کدام بر دیگری برتری ندارد و در هم فرو نمیروند. این یعنی برقراری عدل. انقلاب میکروالکترونیک بر اساس همین مفهوم است. یک دریای الکترونیک و یک دریای حفره بهم میرسند و هیچ کدام بر دیگری برتری ندارد. یعنی هر دو نیمه هادی هستند و بین آنها برزخ وجود دارد. البته زمانی که فلز بین آنها قرار میگیرد این دو دریا یکی میشوند. بنابراین علم برگرفته از عدل مورد تاکید قرآن کریم است. دو سیستم میتوانند با یکدیگر تعامل داشته باشند ولی هیچکدام بر دیگری برتری نخواهد داشت.
دکتر طهرانچی در ادامه تاکید کرد: اگرسازمان پژوهشی تبدیل به نهاد تولید علم بر پایه مودت و عدالت نشود، کار علمی حاصل نمیشود. امروز خیزش دوم علمی باید در کشور رخ بدهد تا دوباره پیشرفت علمی حاصل شود.
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی معتقد است جمعه نصر نماد بأس شدید بود، زیرا رهبر انقلاب و مردم با مهربانی، مودت و عدالت زیر یک آسمان نشستند و عبادت کردند. دلها به یکدیگر نزدیک بود. مقام معظم رهبری همراه با خانواده، فرزندان و نوههای خودشان در نماز جمعه شرکت کردند و خودشان را از مردم جدا نکردند.
وی اظهار کرد: ما از زمان آشنایی با مدرنیته تا جایی که توانستیم سازمان ایجاد کردیم ولی همه سازمان هستند و تبدیل به نهاد نشدند. امروز نقش دانشگاه نیز نقش یک سازمان در جامعه است. در حال حاضر سازمانهای کشور شغل محور هستند. به این معنا که مردم به افراد احترام میگذارند؛ چرا که در مصدر یک شغل و پست قرار گرفتهاند، زمانیکه از آن شغل خارج شوند، کسی به آن ها حتی کوچکترین توجهی نمیکند. در حالیکه همان افراد زمانیکه سمت داشند، همه به آنها توجه میکردند. این افراد در سازمان با ساختار هندسی نامنظم مدیر هستند.
به گفته رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، ساختار سازمان یا هندسی با اضلاع منظم است یا نامنظم. در ساختار منظم اجزا هماهنگ، همدل، هم فکر هستند؛ در چنین حالتی موضوع بأس شدید ایجاد میشود.
دکتر طهرانچی ادامه داد: سازمانها در رژیم غاصب صهیونیستی به صورت ساختار هندسی نامظنم و بدون هماهنگی اجزا هستند. برای همین نیز نظرات مختلفی وجود دارد، یکی اعتقاد به ادامه حمله دارد و دیگری خواستار اتمام جنگ است. این رژیم زمانیکه مواجهه عینی با موضوعی پیدا کنند، تازه مشخص میشود که باس شدید ندارد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد: در سازمان نگاه از بالا به پایین و اداری بین اجزا وجود دارد. ولی در نهاد ارتباط هم افزا بین اجزا وجود دارد. حالا سوال این است که ما کدام هستیم؛ نهاد یا سازمان؟
وی ادامه داد: اجلاس شورای دانشگاه آزاد اسلامی برای ایجاد همدلی و همفکری بیشتر برگزار میشود تا خانواده دانشگاه به یک امت تبدیل شود. دانشگاه، نهادی بر مبنای مودت وعدالت است که تولید علم و فناوری و تربیت قوه عاقله جامعه را برعهده دارد. ذات دانشگاه تربیت قوه عاقله است. اگر بأس شدید در دانشگاه شکل بگیرد، میتواند در جامعه نیز نقش آفرینی کند.
دکتر طهرانچی تاکید کرد: عدالت پژوهشی و عدالت آموزشی رکن بقا سیستم است. نباید فقط فردی که به مراکز قدرت وصل است، بتواند طرح پژوهشی بگیرد و فردی که به سازمان خاصی وصل نیست، نتواند طرح پژوهشی دریافت کند. اگرعدالت پژوهشی ایجاد نشود، خیزش علمی نیز ایجاد نخواهد شد.
وی با بیان اینکه اگر در دانشگاه عدالت ایجاد شود، در جامعه نیز عدالت پیاده میشود، تصریح کرد: عدالت باید ابتدا در آموزش باشد تا تجلی آن در جامعه مشاهده شود. باید آموزش و مودت و الفت و عدالت در کودکستان آموزش داده شود تا کودک با تمام وجود این عدالت را بپذیرد. در چنین شرایطی جامعه فرهیخته ایجاد میشود. ما ابتدا باید جامعه پردازی در دانشگاه را بر پایه مودت و عدالت نهادینه و بنا کنیم تا منشا اولی القوه و بأس شدید باشیم.
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با ایثارگران و جهادگران مقاومت اشاره کرد و گفت: رزمندگان و مجاهدان برای اینکه پرچم های دشمن در مرزهای ما بلند نشود، جان خود را فدا کردند و فداکاری کردند. جوانان مجاهد خانوادههای خود را داغدار کردند به خاطر اینکه پرچم دشمن بالا نرود. بیانات ایشان یعنی اینکه ما نباید بگذاریم که پرچم دشمن توسط افراد نفوذی و فریب خورده در داخل کشور برافراشته شود. ایشان ادامه میدهند که نفوذ فرهنگی بسیار مخرب تر از نفوذ نظامی است. نفوذ نظامی را میتوان حل کرد زیرا رزمنده میرود و میجنگد. ولی نفوذ فرهنگی را به سادگی نمیتوان حل کرد. پرچم نفوذ و سبک زندگی و وسوسه دشمن نباید در داخل کشور در دستگاههای مختلف برافراشته شود. تمام دستگاهها و وزارتخانهها باید مواظب این موضوع باشند. رهبر انقلاب توجه ویژهای را به آموزش و پروش و صدا و سیما و مطبوعات و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مسئول تربیت جوانان کشور هستند، جلب میکنند.
دکتر طهرانچی تصریح کرد: این بیانات برای سال 69 نیست برای سال 1403، 20 روز پیش در اوج جنگ با رژیم صهیونیستی است. ایشان میگویند نفوذ خطرناک فرهنگی است. نفوذی فرهنگی با انواع حیلهها و ترفندها کار خود را دنبال میکند و انجام میدهد. پس ما باید دوباره با نگاهی نو به مسئله فرهنگ بنگریم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با طرح این پرسش که دشمن در فضای مجازی چه کرد، پاسخ داد: دشمن جبهه فاسقین را با هم شبکه کرد. مودت را براساس غیر خدا شبکه و به هم وصل کرد. این شبکه سازی بر محور غیر خدا، خبرها و محیط را دست گرفت. گذار از مرجعیت خبری رسانه ملی به شبکه اجتماعی مبتنی بر این گزاره است. شبکه دوستان و شبکه حلقه رفاقت را به هم متصل کرد و یک نهاد ساخت. نهادی که در فضای مجازی ساخته شده است.
دکتر طهرانچی تشریح کرد: دانشگاه اگر کار شبکهمحور نکند، نتیجه نخواهد گرفت. در این نشست اولین حرف ما این است که نهاد دانشگاه قدرتآفرین نرم و سخت باشد. تعبیر اولی القوه و اولی الباس الشدید این میشود. مودت و عدالت را با هم مرور کنیم. در کجای روابط ما مودت حاکم است و کجا نیست. کجا عدالت است و کجا نیست.
وی با اشاره به محورهای مورد بحث در نشست شورای دانشگاه گفت: اول، خیزش جدید علمی است. در وسط جنگ رهبر انقلاب از ما جهاد مطالبه کردند. جهاد، خیزش جدید علمی است. ما چگونه باید خیزش جدید علمی را به عنوان مخاطبین اصلی مطالبه رهبر انقلاب، دست بگیریم؟ مورد دوم، بازآرایی نظام دانشی دانشگاه است.سند تحول و تعالی دانشگاه براساس منظومه فکری رهبر انقلاب تنظیم شده است. در این سند تحول ساختاری بر مبنای تحول و عدالت در روابط را تاکید کردیم که زمینهساز خیزش جدیدی علمی است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در نقد تعاملات فعلی دانشگاهیان اظهار کرد: ده نفر در یک گروه علمی نشستهایم. هیچ کدام از دیگری خبر ندارد که چه میکند. هیچ کس به دیگری احاطه ندارد. این مودت میشود؟ مودت یعنی در یک گروه علمی هماهنگی باشد. مودت در نهاد علمی تالیف قلوب است. این موقعیتی که غرب به عنوان نظام ارجاع درست کرده مودتآفرین بین گروه علمی است. وقتی شما با کسی مودت داری یعنی آن را میبینید. و کارش را هم میبینید. اگر اشکالی داشت آن را میگویید. اگر هم قوت بود در کار خود از آن استفاده میکنید. پس بازآرایی نظام دانشی بر اساس مودت و عدالت یعنی بایستی همیگر را ببینید. مقدمه هماهنگی، دیدن یکدیگر است.
دکتر طهرانچی با اشاره به جریان رشد علمی کشور اظهار کرد: 2001 تا 2011 حرکت علمی کردیم که از داخل آن قدرت هستهای و موشکی درآمد. آن را در 2020 تا 2024 مصرفش کردیم. 2024 تا 2030 باید شبانه روزی کار کنیم که هوش مصنوعی، کوآنتوم و امنیت غذایی از زمینههای جدی فعالیت است تا بتوانیم بار دیگر حریف دشمن باشیم.
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی بیان کرد: سیستمی که در آن مردم، کارمندان و مدیران احساس ظلم کنند و پاسخگو راضی نباشد یا سلسله مراتب بر اساس شایستگی نباشد، در آن نهاد شکل نمیگیرد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به نظام اداری دانشگاه به عنوان یکی دیگر از محورهای مدنظر در نشست شورای دانشگاه تصریح کرد: بعضی از دانشجویان از مراجعه به ما ناراضی هستند و در سیستمهای ما احساس عدالت نمیکنند. این یعنی نظام ارجاع عدالت محور نیست. نظام ارجاع دانشگاه بر اساس ایمیل میخواهد عدالت محور بشود.
دکتر طهرانچی در ادامه تاکید کرد: بایستی برای جوانی که شهوت غضب و وهم دارد و توسط فضای مجازی محاصره شده است، عقلانیت را بتوانیم پیاده کنیم. پس نظام فرهنگی هم چه در جهت دهی به تولید علم و فناوری و چه در جهت دهی به تربیت عالم و توانا نیاز به مراقبت دارد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه از موارد دیگر مورد بحث در اجلاس شورای دانشگاه، موضوع درآمدهای دانشگاه است، تصریح کرد: من به نقطه ای عمل کردن اعتقاد ندارم؛ اعتقادم به کار شبکه ای است. سرمایهگذاری ما میتواند شبکه ما را فعال کند. شبکه باید با هم کار کند. شبکه شیلات باید با هم کار کند؛ چابهار، گرگان، بوشهر و قشم باید دست در دست هم باشند. کار فردی ممکن است به تنهایی موفق شود اما اگر شبکه نشوید به درد نمیخورد.
دکتر طهرانچی با بیان اینکه خیزش اول مقاله محور و تحصیلات تکمیلی محور بود، عنوان کرد: در خیزش علمی اول در نظام جهانی عمل میکردیم. در خیزش دوم باید شبکه محور کار کنیم و پساکتریها توجه ویژه تری داشته باشیم. محققین جوانی که فارغالتحصیل شدند را جذب کنیم و در پروژهها فعال کنیم. خیزش جدید علمی مقاله محور نیست و محصول محور است. خروجی در آن، شرکتهای دانش بنیان است. یعنی اگر دانشگاه در سال 500 هزار فارغالتحصیل دارد که13 هزار نفر از آن در مقطع دکتری فارغالتحصیل میشوند، باید سالی 13 هزار شرکت داشته باشد. هر یک فارغ التحصیل دکتری و ارشد مدیر عامل میشوند و کارشناسانش هم نیروی آن میشوند. تا 13 هزار شرکت چقدر فاصله داریم؟ دانشگاه امروز پشت کار شبکه ای میایستد. خیزش جدید علمی با نگاه نو باید انجام شود.