هورمونها به عنوان پیامرسانهای شیمیایی در بدن عمل کرده و تقریباً تمامهای فرآیند بدن را تسهیل میکنند؛ از جمله متابولیسم، گرسنگی و سیری. برخی از هورمونها به دلیل اینکه ارتباط نزدیکی با اشتها دارند، نقش مهمی در بالا و پایین بردن وزن بدن ایفا میکنند.
در ادامه ۵ هورمونی که ممکن است بر وزن شما تأثیر بگذارند، همراه با نکاتی برای حفظ آنها در محدوده نرمال ذکر شده است.
۱. انسولین
انسولین، اصلیترین هورمون ذخیرهسازی در بدن است که توسط لوزالمعده تولید میشود. مقاومت به انسولین یک بیماری نسبتاً رایج است که سبب میشود سلولهای بدن به درستی به انسولین پاسخ ندهند. این وضعیت منجر به قند خون بالا میشود؛ زیرا انسولین نمیتواند گلوکز را به سلولهای شما منتقل کند و در نهایت قند خون را بالا میبرد. مقاومت به انسولین با چاقی مرتبط است، که به نوبه خود میتواند در بروز دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی نقش داشته باشد.
ورزش منظم، تنظیم ساعت خواب و تغذیه سالم عاداتی هستند که میتوانند حساسیت به انسولین را در افراد مبتلا به بیماریهای متابولیک، مانند دیابت، بهبود بخشند.
۲. کورتیزول
کورتیزول به عنوان هورمون استرس شناخته میشود. این هورمون توسط غدد فوق کلیوی تولید میشود و در هنگام استرس باعث افزایش ضربان قلب و سطح انرژی میگردد. سطوح بالای کورتیزول ممکن است باعث بروز بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله: بیماری قلبی، دیابت، افت انرژی، فشار خون بالا، اختلالات خواب، افزایش وزن و چاقی شود.
داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، بهینهسازی خواب و تمرین تمرکز حواس میتواند به کاهش تولید کورتیزول در بدن کمک کند.
۳. استروژن
استروژن به هورمونهای جنسی زنانه اطلاق میشود که وظیفه تنظیم و بهبود سیستم تناسلی زنان و همچنین ارتقای سیستم ایمنی، سیستم اسکلتی و عروقی بدن را بر عهده دارد. سطح این هورمون در طول مراحل زندگی مانند بارداری، شیردهی، یائسگی و همچنین در طول چرخه قاعدگی متغیر است. سطوح بالای استروژن، که اغلب در افراد چاق دیده میشود، با افزایش خطر ابتلا به برخی سرطانها و سایر بیماریهای مزمن مرتبط است.
در سنین یائسگی یا پیش از یائسگی، سطح استروژن پایینتر است و کم بودن مقدار این هورمون باعث اضافه وزن و خطر ابتلا به بیماریهای مزمن میشود. افرادی که سطح استروژن پایینی دارند، اغلب چاقی مرکزی (تجمع چربی در ناحیه میانی بدن) را تجربه میکنند؛ که این وضعیت میتواند منجر به سایر مشکلات سلامتی مانند قند خون بالا، فشار خون بالا و بیماری قلبی شود.
برای حفظ سطح استروژن در محدوده سالم، سعی کنید وزن خود را مدیریت کنید، به طور منظم ورزش کنید و یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و ترجیحاً گوشت قرمز، غذاهای فرآوریشده، شیرینیها و غلات تصفیهشده را از سبد غذایی خود حذف کنید.
۴. تستوسترون
تستوسترون یک هورمون جنسی مردانه است که در خانمها نیز به مقدار کمی در تخمدانها ترشح میشود. این هورمون به چربیسوزی، تقویت استخوانها و ماهیچهها و بهبود میل جنسی کمک میکند. عدم تعادل تستوسترون در بدن سبب ایجاد چاقی میشود. تستوسترون به طور کلی در سوختوساز و عضلهسازی نقش دارد و با کاهش میزان آن، سوختوساز بدن دچار اختلال شده و چاقی و اضافه وزن به وجود میآید.
۵. نوروپپتید Y
نوروپپتید Y یا NPY هورمونی است که توسط سلولهای مغز و سیستم عصبی تولید میشود. این هورمون اشتها را کنترل میکند و انرژی بدن را در پاسخ به گرسنگی یا استرس کاهش میدهد. از آنجا که هورمون نوروپپتید قادر است اشتها را تحریک کند، میتواند منجر به افزایش وزن هم بشود. این هورمون ممکن است در بافتهای چربی فعال شود، ذخایر چربی را افزایش دهد و در نهایت منجر به چاقی شکمی، سندروم متابولیک، واکنش التهابی و بیماریهای مزمن شود.
ورزش و رژیم غذایی سالم و بدون قند به کاهش سطح NPY کمک میکند.