بزرگ‌ترین استخوان مچ پا استخوان پاشنه است و بیشترین وزن بدن را تحمل می‌کند. عوامل بیرونی می‌توانند بر یک‌پارچگی پا اثر بگذارند و باعث ایجاد درد و ناراحتی در فرد شوند.علل مختلفی را می‌توان برای ایجاد این درد نام برد اما گاهی علت درد پاشنه پا دیسک‌کمر و مشکل‌های مربوط به آن است و اختلالی در خود پا وجود ندارد.شناسایی زودهنگام دلایل درد پاشنه پا و درمان آن با راهکارهای ساده مثل بانداژ، داروهای ضد التهاب خوراکی و استفاده از کفش طبی از پیشرفت درد جلوگیری کرد. این مطلب را به بررسی این درد و راهکارهای درمانی آن اختصاص دادیم. پس تا انتها با ما همراه باشید تا ببینیم درد کف پا از چیست.
علت درد کف پا چیست؟
به‌طور کلی علت درد کف پا ضربه، بد راه رفتن، اضافه وزن و استفاده از کفش نامناسب است ولی بعضی از دلایل شایع‌تری نیز وجود دارند که در ادامه آن‌ها را توضیح خواهیم داد.
علت درد پاشنه پا سمت راست؟درد پاشنه پا یک مشکل رایج است که می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. علل درد پاشنه پا سمت راست می‌تواند مشابه علل درد پاشنه پا سمت چپ باشد.
برخی از علل شایع درد پاشنه پا سمت راست عبارتند از:
- فاسئیت پلانتار: التهاب رباط کف پا که در امتداد کف پا قرار دارد. این رباط قوس پا را پشتیبانی می‌کند و التهاب آن می‌تواند باعث درد در پاشنه پا، به خصوص در هنگام صبح و یا بعد از فعالیت‌های طولانی شود.
- خار پاشنه: یک زائده استخوانی که در زیر پاشنه پا ایجاد می‌شود. خار پاشنه می‌تواند در اثر التهاب فاسئیت پلانتار ایجاد شود.
- تاندونیت آشیل: التهاب تاندون آشیل که در پشت پاشنه پا قرار دارد. این تاندون عضلات ساق پا را به پاشنه پا متصل می‌کند و التهاب آن می‌تواند باعث درد در پشت پاشنه پا، به خصوص در هنگام فعالیت‌های ورزشی شود.
- بورسیت: التهاب بورس، کیسه‌های کوچک پر از مایع که در مفاصل و عضلات وجود دارند. بورسیت در پاشنه پا می‌تواند باعث درد در پشت پاشنه پا، به خصوص در هنگام پوشیدن کفش‌های نامناسب شود.
- آرتروز: التهاب مفاصل که می‌تواند در مچ پا و پاشنه پا نیز رخ دهد. آرتروز می‌تواند باعث درد، تورم و سفتی در پاشنه پا شود.
- شکستگی پاشنه پا: یک آسیب جدی که می‌تواند باعث درد شدید، تورم و ناتوانی در راه رفتن شود.
- سندرم تونل تارسال: فشرده شدن عصب تیبیال در پشت مچ پا که می‌تواند باعث درد، سوزن سوزن شدن و بی‌حسی در پاشنه پا و کف پا شود.
- مشکلات عصبی: آسیب یا فشرده شدن اعصاب در پا می‌تواند باعث درد در پاشنه پا شود.
- عفونت: عفونت در استخوان یا مفاصل پا می‌تواند باعث درد در پاشنه پا شود.
خار پاشنه
خارپاشنه در صورتی ایجاد می‌شود که یک زائده استخوانی در زیر استخوان پاشنه پا به وجود آید. این عارضه به‌وسیله تصویربرداری با اشعه ایکس از ناحیه کف پا مشاهده می‌شود.وجود خار پاشنه به‌تنهایی باعث بروز درد در فرد نمی‌شود ولی اگر این خار بزرگ و ملتهب شود، فرد ممکن است درد را حس کند. در افراد فربه و چاق ملتهب شدن خار پاشنه بیشتر به چشم می‌خورد. خار پاشنه از عارضه‌های شایع است و از هر ده نفر یک نفر به آن مبتلا خواهد شد.
خمیدگی بیش از حد پا به داخل
خمیدگی بیش از حد پا به داخل می‌تواند باعث ایجاد کشش بر تاندون‌ها و رباط‌های متصل به پایین و پشت استخوان پاشنه پا شود. این اختلال در لگن، زانو و کمر فرد ممکن است آسیب‌هایی را به وجود آورد.
پیچ‌خوردگی مچ پا :اگر شدت پیچ‌خوردگی زیاد باشد درد در پا شکل می‌گیرد.
شکستگی پا:گاهی بر اثر وارد شدن نیرو و ضربه بر کف پا ممکن است استخوان پاشنه بشکند. همین شکستگی ایجاد درد می‌کند.
تاندونیت آشیل یا التهاب تاندون آشیل
تاندون آشیل ساق‌پا را به پاشنه متصل می‌کند. ویژگی درد التهاب تاندون آشیل سوزاننده و سفت بودن است. این اختلال زمانی ایجاد می‌شود که فرد از تاندون خود زیاد استفاده کند، مثلا فردی که زیاد می‌دود یا ورزشکاری که بدون گرم کردن ورزش می‌کند.همچنین آرتروز و کفش نامناسب نیز می‌تواند از دلایل ایجادکننده این عارضه باشد. در اکثر موارد فقط تاندون آشیل ملتهب می‌شود اما گاهی این تاندون بر اثر فعالیت شدید ناگهان پاره می‌شود که علاوه بر درد شدید، صدایی مثل صدای پاپ در آن موقع به گوش می‌رسد.
بورسیت یا التهاب بورس‌ها:بورس‌ها کیسه‌هایی پر شده از مایع هستند که در صورت التهاب در فرد درد ایجاد می‌کنند.
گیر افتادن عصب پا
گاهی بر اثر شکستگی، تورم سیاهرگ یا پیچ‌خوردگی عصب گیر می‌افتد که علائم آن درد، بی‌حسی و سوزش در کف پا است.علاوه بر دلایل گفته شده علت‌های دیگری نیز وجود دارند که باعث بروز درد پاشنه پا سمت چپ می‌شوند اما در میان افراد، رواج کمتری دارند. این علت‌ها شامل موارد زیر است:
- سندروم تارسال تونل
- کبودی پاشنه
- سندروم هاگلوند
- آتروفی پد پا
- سندروم سینوس تارسی
- عفونت استخوان پاشنه
- تومور استخوان پاشنه
درد پاشنه پا و کمبود ویتامین
ممکن است شما از افرادی باشید که از درد استخوان در نواحی مختلف بدن به‌ویژه پاشنه پا شکایت کنید و بعد از مراجعه به دکتر مچ پا و انجام آزمایش‌های مربوطه متوجه شوید که مشکل، کمبود ویتامین D در بدنتان است.ویتامین D برای جذب کلسیم و فسفر در بدن ضروری است و این مواد معدنی در استحکام استخوان‌ها نقش اصلی را دارند. به همین دلیل وجود ویتامین D کافی در بدن از بروز دردهای استخوانی و عضلانی جلوگیری می‌کند.
منبع تولیدکننده ویتامین D خود بدن است و این ویتامین با مصرف مواد غذایی خیلی کم جذب بدن می‌شود، زیرا بدن ویتامین مورد نیاز خود را به دنبال تابش نور خورشید بر پوست، تامین می‌کند.پس یکی از دلایل درد استخوان پاشنه پا کمبود ویتامین D و کلسیم است که در صورت درمان نشدن فرد را در معرض پوکی استخوان قرار می‌دهد همچنین فرد در برابر نیروهای وارده بر کف پا مستعد آسیب بیشتری است.
علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب
علت‌های مختلفی برای ایجاد درد کف پا هنگام صبح وجود دارد که با بررسی کیفیت و نوع درد می‌توان علت آن را دریافت. مثلا اگر درد ناحیه پاشنه پا دردناک و تیز باشد نشان‌دهنده التهاب است. بعضی از این دلایل را در زیر نام می‌بریم:
- فاشئیت کف پا (التهاب فاشیای کف پا): فاشیا یک نوار بافتی ضخیم در کف پا است که اگر بیش از حد از آن استفاده شود یا تحت کشش مداوم قرار گیرد، درد در این ناحیه را تجربه خواهید کرد.
- التهاب تاندون آشیل
- شکستگی
درمان درد پاشنه پا هنگام صبح معمولا در چند قدم اول بعد از بیدار شدن از خواب شروع می‌شود و ممکن است در طول روز با شروع فعالیت‌ها این درد کم شود.اما برای بسیاری از افراد درد صبحگاهی آزاردهنده است، زیرا باید چند دقیقه ثابت بایستند تا این درد کمتر شود و گاهی روند انجام کارهای روزانه را کاهش می‌دهد.
علت درد پاشنه پا هنگام راه رفتن چیست؟
درد کف پا هنگام راه رفتن دلایل زیادی می‌تواند داشته باشد که از دلایل ساده تا پیچیده را در بر می‌گیرد. بهتر است در هنگام شروع درد با مراجعه به پزشک ارتوپدی و تشخیص دلیل درد از پیشرفت آن جلوگیری کنید.عضی از دلایل درد پاشنه پا هنگام راه رفتن شامل موارد زیر می‌شود:
ورم کف پا
این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که فاشیای پا بیش از حد طبیعی کشیده شدهو باعث پارگی جزئی فاشیا شود. افراد دیابتی، افراد چاق، بازیکنان والیبال، افرادی که کف پا صاف دارند، زنان باردار، تنیس‌بازان، دونده‌ها و پله‌نوردان بیشتر مستعد ورم کف پا هستند.پوشیدن کفش نامناسب و فشار دادن یک وسیله سنگین احتمال بروز این اختلال را افزایش می‌دهد.
خار پاشنه
استفاده از کفش مناسب ممکن است درد خار پاشنه را در هنگام راه رفتن کاهش دهد.
آپوفیزیت پوستی
عارضه آپوفیزیت پوستی در کودکان سن ۸ تا ۱۴ سال و کودکانی که فعالیت زیادی دارند مثل افرادی که ورزش‌های پرشی انجام می‌دهند شیوع بیشتری دارد. درد این اختلال در پشت پاشنه پا به وجود می‌آید و پوشیدن کفش نامناسب ابتلا به آپوفیزیت پوستی را افزایش می‌دهد.
بورسیت
همان‌طور که در مطالب فوق گفتیم بورس‌ها کیسه‌هایی پر شده از مایع هستند که حرکت تاندون‌ها و عضلات را هنگام حرکت مفصل آسان می‌کنند.بورسیت علت درد پاشنه پا در طب سنتی است و به دو دلیل ممکن است ایجاد شود. اول به دلیل پوشیدن کفش نامناسب و دوم به دلیل مشکلات ساختاری پا به وجود می‌آید. بورسیت یا التهاب بورس‌ها باعث ایجاد درد در پشت پاشنه می‌شوند.
کبودی موضعی
ممکن است در هنگام راه رفتن با وارد شدن ضربه‌ای به پا، کف پا کبود شود که همین کبودی دردآور است. اگر با استراحت این درد از بین نرود و شدت پیدا کند باید به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید.
التهاب آشیل
این مشکل می‌تواند به دلیل پوشیدن کفش نامناسب، آرتریت واکنشی، نقرس، اسپوندیلیت آنکیلوزان و آرتریت روماتوئید ایجاد شود.
فشرده شدن عصب
علائم آن بی‌حسی، گزگز و درد پاشنه پا است.
پوشیدن کفش نامناسب
یکی از شایعترین علل درد پاشنه پا در هنگام راه رفتن پوشیدن کفش نامناسب است که خود این موضوع می‌تواند علت شروع عارضه‌های مختلف باشد. پوشیدن کفش طبی مناسب از ایجاد عوارض مربوطه جلوگیری می‌کند.
علت درد پاشنه پا و کمر
برخی افراد که درد در پاشنه پا را احساس می‌کنند، بعد از مراجعه به دکتر اسکن پا و انجام آزمایش‌ها متوجه می‌شوند که ساختار پا سالم است و اختلالی در آن وجود ندارد. پس به نظر شما این درد به چه علت است؟بعضی از دردهای پا دلایلی غیر از اختلال‌های ساختاری پا دارند. مثلا ممکن است فردی که دیسک کمر یا اختلال در سیاتیک دارد، احساس درد در ناحیه پاشنه پا را تجربه کند.بسیاری از اختلال‌های کمر بر عملکرد فرد اثر می‌گذارند و باعث کاهش سرعت در انجام فعالیت‌های او می‌شوند. این اختلال‌ها علائم و نشانه‌های مختلفی دارند که درد پاشنه پا یکی از این علائم است. این دردها کیفیت زندگی فرد را می‌توانند کاهش دهند.
تشخیص درد پا به چه صورت است؟
دکتر ارتوپد مچ دست و پا شما با بررسی نوع کفشی که می‌پوشید، طرز راه رفتن، میزان راه رفتن و ایستادن در روز و سابقه بیماری‌های شما علت درد را تشخیص می‌دهد و درمان مربوطه را شروع می‌کند. گاهی برای تشخیص بهتر انجام آزمایش‌هایی مثل تصویربرداری درخواست می‌شود.
درمان درد پاشنه پا به روش سنتی
اگر شدت درد پا کم باشد می‌توان با استفاده از روش‌های خانگی و ساده درد را کاهش داد یا متوقف کرد. اجازه دهید تعدادی از آن‌ها را نام ببریم.
- از انجام فعالیت‌هایی که فشار زیاد بر پاشنه پا وارد می‌کند دوری کنید.
- کفش مناسب پای خود تهیه کنید. زیرا همان‌طور که در متن بالا گفتیم کفش نامناسب علت بسیاری از اختلال‌ها می‌تواند باشد.
- برای کاهش فشار وارده بر کف پا سعی کنید پا برهنه راه نروید.
- استراحت کافی داشته باشید.
- اگر ورزش می‌کنید حتما قبل از شروع ورزش بدنتان را گرم کنید.
- مواد غذایی حاوی ویتامین B مثل آووکادو، تخمه آفتاب‌گردان، ماهی سالمون و تخم‌مرغ را در وعده‌های خود بگنجانید.
- برای کاهش درد از کیسه‌های یخ در محل استفاده کنید.