به گزارش گروه بازار خبرگزاری علم و فناوری آنا، یکی از انواع مالیات‌ها، مالیات بر ارزش افزوده است که وظایف آن برای مشمولین هر سه ماه یکبار تکرار میشود. به همین دلیل آگاهی از جزئیات آن حائز اهمیت است. در این مقاله، قصد داریم قوانین مالیات بر ارزش افزوده در سال 1403 را بررسی کنیم. بدین منظور تا انتهای مطلب را مطالعه کنید.
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
تعاریف گوناگونی برای مالیات بر ارزش افزوده (VAT) وجود دارد. بر اساس ماده ۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده سازمان مالیاتی کشور، این مالیات به صورت غیرمستقیم بر تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه‌شده و ارزش کالاها و خدمات خریداری‌شده در یک دوره معین وضع میشود.
این مفهوم مرتبط با فرآیند تولید است و به کالا یا خدمت خاصی مرتبط نمی‌شود. مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات عمومی است که بر تمام کالاها و خدمات، به استثنای موارد معاف، تعلق می‌گیرد و به صورت چندمرحله‌ای از افزایش ارزش کالاهای تولید‌شده یا خدمات ارائه‌شده در مراحل مختلف تولید و توزیع اخذ میشود.
به عبارت دیگر، مالیات بر ارزش افزوده، مالیاتی است که در طول فرآیند تولید و ارائه خدمات، از مرحله تولید تا فروش نهایی به مشتری، مرحله‌به‌مرحله دریافت میشود. این مالیات برای مصرف‌کننده طراحی شده است که هنگام خرید کالا یا خدمات، آن را می‌پردازد؛ فروشندگان این مالیات را جمع‌آوری کرده و به سازمان امور مالیاتی تحویل می‌دهند.
انواع مالیات بر ارزش افزوده
انواع مالیات بر ارزش افزوده شامل مالیات بر ارزش افزوده تولیدی، مالیات بر ارزش افزوده مصرفی و مالیات بر ارزش افزوده درآمد هستند که به شرح زیر مورد بررسی قرار می‌گیرند.
مالیات بر ارزش افزوده تولیدی
در این نوع مالیات، مالیات هم بر فروش کالاهای مصرفی و هم بر فروش کالاهای سرمایه‌ای اعمال میشود. به عبارت دیگر، بنگاه اقتصادی با خرید کالاها هیچ اعتبار مالیاتی کسب نمی‌کند.
مالیات بر ارزش افزوده مصرفی
در این نوع مالیات، تمام مخارج سرمایه‌گذاری ناخالص از مالیات معاف هستند، زیرا این مالیات بر اساس کالاها و خدمات مصرفی وضع میشود.
مالیات بر ارزش افزوده درآمد
در این نوع مالیات، مالیات بر فروش تولید خالص کالاها اعمال میشود. به این معنا که پس از کسر هزینه استهلاک، به سرمایه‌گذاری خالص مالیات تعلق می‌گیرد و ارزش افزوده از نوع درآمد محاسبه میشود.
مالیات بر ارزش افزوده 1403 چند درصد است؟
قوانین مالیات بر ارزش افزوده در سال 1403، یک واحد درصد افزایش یافته و از 9 به 10 درصد رسیده است. این تغییر در راستای تأمین منبع مالی مورد نیاز برای متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان انجام شده است. بنابراین، مودیان مالیاتی باید از ابتدای سال 1403 ، 10 درصد مالیات بر ارزش افزوده از خریدار دریافت کنند، مگر اینکه کالای خاصی نرخ جداگانه داشته باشد.
به عنوان مثال کالاهای برنج، گندم، جو، شکر خام، روغن خام، ذرت، دانه‌های روغنی، کنجاله سویا، حبوبات (شامل نخود، لوبیا و عدس)، گوشت سفید و قرمز، نرخ 9 درصد دارند. همچنین مالیاتی به خود طلا تعلق نمی‌گیرد و تنها دستمزد ساخت، سود و کارمزد طلا مشمول 10 درصد مالیات بر ارزش افزوده است. در شرکت‌های هواپیمایی نیز طبق قوانین مالیات بر ارزش افزوده سال 1403، عوارض 5 درصد خدمات هوایی حذف و 10 درصد مالیات ارزش افزوده جایگزین آن شده است.
چه مشاغلی معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند؟
طبق قوانین مالیات بر ارزش افزوده در سال 1403، تمامی خدمات مشمول این مالیات می‌شوند به جز مواردی که در ادامه بررسی میشود. لازم به ذکر است که بیشترین معافیت‌ها مربوط به خدمات پزشکی است.
خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده در سال 1403
خدمات درمانی، تشخیصی و پیشگیری
خدمات آرامستان‌ها
خدمات زینک، چاپ و انتشار روزنامه
عملیات و خدمات بانکی، مالی و اعتباری و صندوق‌های قرض‌الحسنه
خدمات بازار سرمایه و انتشار و نقل و انتقال سهام
ارائه خدمات مشمول فصل مالیات بر درآمد حقوق
خدمات بیمه‌های زندگی و درمان تکمیلی
صدور و ابطال، نقل و انتقال صندوق‌های سرمایه‌گذاری
سود تسهیلات اعطائی شرکت‌های واسپاری (لیزینگ)
خدمات حمل‌ونقل
خدمات اقامتی هتل‌های سه ستاره و پایین‌تر
خدمات فنی، بازسازی، تعمیر و نگهداری کالاهای موضوع جزء ۱۷ بند (الف)
خدمات آموزشی، پژوهشی و ورزشی
سهم (شارژ) دریافتی توسط شرکت‌های خدماتی مربوط به شهرک‌های صنعتی
مهلت ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
مالکان مشاغل و کسب‌وکارها هر ۳ ماه یا در پایان هر فصل، به مدت ۱۵ روز فرصت دارند تا از طریق سامانه ارزش افزوده، ابتدا اظهارنامه ارزش افزوده خود را تکمیل کرده و سپس مالیات بر ارزش افزوده را بر اساس فیش مالیاتی صادر شده توسط اداره امور مالیاتی پرداخت کنند…
در فصل زمستان به دلیل تعطیلات عید نوروز، مهلت ارسال اظهارنامه ارزش افزوده معمولاً تمدید میشود. همچنین، بر اساس ماده ۱۸، مودیان موظفند به ترتیبی که سازمان امور مالیاتی کشور تعیین و اعلام می‌کند، اطلاعات درخواستی این سازمان را ارائه داده و فرم‌های مربوط به مالیات بر ارزش افزوده را تکمیل و ثبت نام کنند.
جریمه عدم ارسال اظهارنامه ارزش افزوده چیست؟
سازمان امور مالیاتی کشور مهلتی برای ارسال اظهارنامه ارزش افزوده تعیین می‌کند. در صورتی که مودیان در زمان تعیین شده اقدام به ارسال اظهارنامه نکنند، مشمول جریمه می‌شوند و این جریمه‌ها قابل بخشش نیستند. لازم به ذکر است که حتی اگر شرکت‌ها یا مشاغل افراد حقیقی و حقوقی هیچ فعالیت مالی نداشته باشند، باز هم موظفند اظهارنامه ارزش افزوده را به سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند. ارسال مالیات ارزش افزوده به صورت الکترونیکی انجام میشود و ممکن است انجام آن پیچیده و دشوار نباشد ولیکن اطلاعات ارظهارنامه ارزش افزوده باید طبق مقررات مالیاتی تنظیم شده باشد.
متخصصان مالیاتی شرکت حسابداری ازتا اظهارنامه های ارزش افزوده انواع بنگاه های تجاری را در راس موعد مقرر و با رعایت استانداردهای مالیاتی تنظیم و ارسال میکنند. برون سپاری خدمات مالیاتی به شرکت های حسابداری ها باعث میشود دیگر از مالیات هراسان نباشید و از دغدغه جرایم مالیاتی را نداشته باشید. در ادامه مواردی که باعث جریمه شدن مشمولان مالیات بر ارزش افزوده میشود ذکر شده است.
عدم ثبت نام در سامانه در مهلت تعیین شده
عدم صدور صورتحساب به خریدار کالا یا خدمات
ثبت نادرست ارزش ریالی کالا یا خدمات در صورتحساب رسمی که دارای کد اقتصادی است
عدم ثبت و تکمیل اطلاعات صورتحساب قانونی توسط فروشنده کالا یا خدمات
عدم تحویل اظهارنامه قانونی
عدم ارائه دفاتر قانونی پلمپ شده شرکت‌ها و مؤسسات مشمول قانون مالیاتی
پرداخت نکردن بدهی یا تقسیط در مهلت تعیین شده، که علاوه بر پرداخت کامل مالیات، مشمول پرداخت جریمه نیز میشود
جمع بندی
مالیات بر ارزش افزوده (VAT) نوعی مالیات غیرمستقیم است که بر تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه‌شده و خریداری‌شده در یک دوره معین وضع میشود و به‌صورت چندمرحله‌ای از تولید تا مصرف نهایی اعمال می‌گردد. این مالیات از مصرف‌کننده نهایی دریافت شده و تولیدکنندگان مالیات پرداختی بابت خرید مواد اولیه را از خریداران دریافت کرده و مابه‌التفاوت را به دولت می‌پردازند.
قوانین مالیات بر ارزش افزوده در سال 1403 به 10 درصد افزایش یافته و برخی کالاها مانند برنج و گندم با نرخ 9 درصد معاف هستند. خدمات پزشکی، آموزشی، حمل‌ونقل، و برخی خدمات دیگر نیز از این مالیات معافند. کسب‌وکارها موظف به تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده هر سه ماه هستند و عدم انجام این وظیفه منجر به جریمه‌های غیرقابل بخشش میشود.