روابط عمومی/قم هوش مصنوعی باید آسیب‌شناسی شود و نظام مهندسی و راهبری هوش مصنوعی در اندیشه اسلامی استخراج شود. هوش مصنوعی به مثابه ابزار در علوم اسلامی فعال است و کاربرد آن در ترویج، تبیین و گفتمان‌سازی اندیشه دینی در زندگی فردی و اجتماعی باید مورد بررسی قرار بگیرد.
آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه در آیین رونمایی از محصول هوشمند حدیثی که امروز، یکم دی‌ماه به همت مؤسسه نجم در سالن جلسات سازمان حج و زیارت قم برگزار شد، اظهار کرد: مقام والای زن در آینه وجود حضرت فاطمه زهرا(س) تجلی کرد و هر کس می‌خواهد مقام زن را در همه ابعاد معرفتی فکری و سیاسی از منظر اسلام مجسم ببیند به چهره نورانی و تاریخ درخشان حضرت فاطمه زهرا(س)، مادر و دختر ایشان بنگرد.
وی ادامه داد: بانوان جامعه ما باید پیشگام منطق و گفتمان بزرگ و مترقی حضرت زهرا(س) باشند؛ عمر کوتاه و پربرکت ایشان شاهدی بر این گفتمان مترقی است. حضرت زهرا(س) افزون بر مادری، مادر فکر و اندیشه ائمه هدی بودند؛ ایشان نیز پیشگام و راهبر اندیشه بزرگ الهی و اجتماعی برای بشریت بودند.
مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه دو عرصه در تاریخ اسلام سبب ایجاد مکتب‌های گوناگون شده است، افزود: عقل‌گرایی و نص‌گرایی اولین سؤال بوده است که شاهد گرایش‌هایی به سمت عقل‌گرایی و کاهش سهم نصوص دینی بوده‌ایم که به سمت افراط رفته و سبب فراموشی منابع، متون و نصوص اسلام شد. از آن‌سو گاهی شاهد نص‌گرایی افراطی و غیرصحیح بوده‌ایم و در میانه این دو گرایش منطق معیار حوزه‌های علمیه و متفکران اصیل عقل‌گرایی و نص‌گرایی همراه با هم بوده و امتزاج عقلانیت و وحیانیت نظریه سوم است.
اعرافی تصریح کرد: سؤال دوم در تاریخ حدیث، بحث قرآن و سنت است و شاهدیم که نظریات قرآن‌محوری در آن افراط شده و دستمایه حذف، مغفول‌انگاری حدیث و سنت رسول خدا و ائمه هدی(ع) شده است و در قرون متفاوت شاهد این تفکر بودیم؛ در نقطه مقابل هم جریانات حدیث‌گرایی تا جایی پیش رفتند که در جریان اخبارگری تند، قرآن کنار گذاشته شد و در حدیث‌گرایی جمود بر الفاظ دیده می‌شد و نظریات متحجرانه از حدیث و سنت ارائه شده و سهم عقل در کاوش‌های حدیثی و علم اصول به مثابه روش استوار کم شمرده شده است و میانه این دو نظریه افراطی حدیث‌گرایی، شاهد نظریه حدیث‌گرایی با منطق عقل استوار و منطق قرآنی هستیم.
وی در ادامه گفت: نص در چارچوب عقلانیت و اندیشه قرآنی باید پیش رود، اهتمام به حدیث باید روزافزون باشد و ما کاستی‌های جدی در حوزه علوم حدیثی در شناخت متن و نص و دلالت‌های حدیث و شناخت حدیث و امور تأثیرگذار بر متون داریم و حوزه علمیه باید پیشگام رفع این کاستی‌ها باشد.
اعرافی بیان کرد: تمام حدیث ما بطون قرآن است و صاحبان دانش آن را از بطن قرآن استخراج می‌کنند؛ در درختواره حوزه اقداماتی در حوزه حدیثی و رجال طراحی و در حال اجراست. مؤسسات مختلف نیز در علوم حدیثی و نرم‌افزاری اقداماتی انجام داده‌اند، اما هنوز با نقطه مطلوب فاصله داریم و نیازمند عمق‌بخشی به مباحث رجال، درایه، فقه‌الحدیث و رشته‌ها و گرایش‌های حدیث هستیم.
وی تصریح کرد: توجه روزافزون به علوم حدیث و توسعه مرزهای علوم حدیث از راه مطالعات تطبیقی و تولید متون جدید و مقالات امکان‌پذیر است؛ فقه در شعاع حدیث است و باید گام‌های بزرگتری برداریم و نرم‌افزار «ثقات» که امروز رونمایی می‌شود در راستای توسعه و خدمت به علوم حدیثی است.
اعرافی گفت: وقتی سخن از کارآمدی پیشگامی و تحول حوزه به میان می‌آید باید به روش‌ها، مناهج و تولیدات محتوایی توجه کنیم. در پیشرفت علوم اسلامی و تحولات اساسی این عرصه باید به سه بعد درون‌دانشی و محتوایی، روش‌شناختی و تحولات در ابزار توجه کنیم.
وی بیان کرد: حوزه از مراکز پیشگام در تطورات ابزاری، روشی و محتوایی بوده است، حدود ۱۵ جلد تطورات دانشی و عملکردی حوزه به شکل نسبی آماده شده است و تدوین آن هم‌چنان ادامه دارد؛ تطوراتی که با کاربست و اهتمام به هوش مصنوعی همراه است، تطورات و تحولات ابزاری درواقع منهجی و محتوایی است و دانش‌های ما تحت‌تأثیر این علوم جدید قرار گرفته و تسهیل، تدقیق و گشودن آفاق نو در همه کاربست‌های علوم را ایجاد می‌کند.
اعرافی بیان کرد: هوش مصنوعی باید در حوزه علمیه به‌مثابه موضوع با نگاه فلسفی، فقهی و اخلاقی مورد مداقه قرار بگیرد، هوش مصنوعی باید آسیب‌شناسی شود و نظام مهندسی و راهبری هوش مصنوعی در اندیشه اسلامی استخراج شود. هوش مصنوعی به‌مثابه ابزار در علوم اسلامی فعال است و کاربرد آن در ترویج، تبیین و گفتمان‌سازی اندیشه دینی در زندگی فردی و اجتماعی باید مورد بررسی قرار بگیرد.
مدیر حوزه‌های علمیه در پایان گفت: حوزه باید به مرز دانش هوش مصنوعی و علوم شناختی، آزادسازی همه داده‌ها در نهادهای حوزوی، مشارکت همگانی و شبکه‌سازی و عمق‌بخشی به رویکرد هوش مصنوعی در همه نهادهای حوزوی، رصد و پایش تهدیدات و آسیب‌شناسی هوش مصنوعی در عرصه آموزش و پژوهش توجه جدی داشته باشد.
انتهای پیام
