غزال زیاری – دلایل زیادی برای سفیدرنگ بودن هواپیماهای مسافری وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به راحتی، کارآیی و ایمنی اشاره کرد. اما در اینترنت دلایل دیگری هم برای این تصمیم مطرح می‌شود که بیشتر در حد شایعه هستند؛ مثلا اینکه رنگ سفید نه تنها رنگ روشنی است، بلکه از نظر وزنی نیز سبک‌تر است و استفاده از آن، به نوعی صرفه‌جویی مالی برای شرکت‌های هواپیمایی به حساب می‌آید! البته طبق تحقیقات انجام شده این شایعات قابل تائید نیستند.
دلیل اصلی انتخاب رنگ سفید چیست؟
در ابتدا، هواپیماها رنگ متالیک خود را حفظ کرده بودند و وقتی هواپیماهایی از جنس و به رنگ کروم را می‌بینیم، دهه‌های ابتدایی آغاز صنعت هوانوردی برایمان تداعی می‌شود. ولی با این وجود، هنوز هم برخی هواپیماهای فلزی را در آسمان می‌بینیم.
لازم به ذکر است که هر هواپیمایی در طول دوران پروازش، با چالش‌های آب و هوایی متعددی روبرو می‌شود و فلزات هم تمایل زیادی به خوردگی دارند. بنابراین رنگ‌آمیزی هواپیما به هر رنگی، راهی برای محافظت از بدنه بیرونی هواپیما برای مدت زمان بیشتری است. شاید رنگ کردن تمام هواپیما، بسیار گران‌قیمت باشد ولی قطعا نسبت به هزینه‌های تعمیر و نگهداری هواپیما در دراز مدت به صرفه‌تر خواهد بود.
علاوه بر مشکل خوردگی، فلز کروم روی سطح هواپیما به پولیش کردن نیاز خواهد داشت ولی اگر هواپیما رنگ شده باشد، به این کار نیازی نخواهد بود.
انتخاب رنگ سفید برای هواپیما، از نظر حرارتی نیز نقش مهمی دارد. در بالای ابرها و در طول روز، هواپیماها برای ساعت‌ها در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار دارند و گاهی وقت‌ها حتی در باند فرودگاه‌ها نیز زیر نور مستقیم آفتاب هستند. رنگ سفید حرارت کمتری را به خود جذب می‌کند و از همین رو در دراز مدت، هزینه کمتری برای خنک کردن فضای داخلی هواپیما نیاز خواهد بود.
تاثیر میزان قرارگیری در معرض تابش پرتو نور خورشید و در عین حال تعامل با عناصر نیز در مورد رنگ‌های مختلف متفاوت است.
رنگ‌های دیگر با گذر زمان تغییر رنگ داده و کم‌رنگ می‌شوند و این نکته ای است که در مورد رنگ سفید صدق نمی‌کند. این هم دلیل دیگری است که رنگ‌آمیزی هواپیما به رنگ سفید را به صرفه می‌کند.
رنگ سفید به علاوه این امکان را فراهم می‌کند تا عیب‌ها یا آسیب‌ها راحت‌تر دیده و شناسایی شوند. ترک‌ها یا فرو رفتگی‌هایی که نباید روی بدنه هواپیما وجود داشته باشند، نشت روغن یا سایر مایعات داخلی بر روی رنگ سفید راحت‌تر از رنگ‌های دیگر دیده می‌شود.
دلیل دیگری هم هست که پشت انتخاب رنگ سفید وجود دارد: کاهش ریسک برخورد پرندگان با هواپیما؛ این اتفاق برای پرندگان مرگ‌بار است و گاهی برای مسافران هواپیما نیز خطرناک خواهد بود.
نتیجه یک مطالعه حکایت از آن دارد که بدنه هواپیما اگر به رنگ سفید باشد، چه در آسمان آفتابی و چه در آسمان ابری، تضاد رنگی بیشتری نسبت به رنگ آبی خواهد داشت. البته محققان اعلام کرده‌اند که این نتیجه قطعی نیست و باید تحقیقات بیشتری در این رابطه انجام دهند.
دلایل نادرستی که برای انتخاب رنگ سفید مطرح می‌شود
اگر برای یافتن جواب این سوال که چرا اکثر هواپیماها سفید رنگ هستند، در اینترنت جستجو کنید، به این ادعا برمی‌خورید که رنگ سفید، سبک‌تر از سایر رنگ‌ها به‌ویژه رنگ مشکی است و در مجموع، اختلاف وزن رنگ سیاه با رنگ سفید، به اندازه چند نفر مسافر است و رنگ سفید می‌تواند سرمایه‌گذاری مناسبی برای رنگ‌آمیزی هواپیما باشد.
حالا اگر این ادعا را در انجمن‌های تخصصی بررسی کنید، نظرات مخالف بسیار زیادی را از سوی هواداران صنعت هوانوردی می‌بینید که حسابی از این ادعا عصبانی هستند. برخی از این افراد اعلام می‌کنند که وزن حجم برابری از رنگ‌های اکسید تیتانیوم خریداری شده از فروشگاه‌ها و دیگر رنگ‌های معمولی موجود در بازار حاکی از آن است که رنگ سفید حتی سنگین‌تر هم هست.
بررسی این ادعا
با در نظر گرفتن این احتمال که شاید رنگ‌هایی که برای رنگ‌آمیزی در صنعت هوایی به کار گرفته می‌شوند، متفاوت باشند، با یکی از افرادی که در صنعت هوایی شاغل هستند، تماس گرفته شد.
این تماس با یکی از کمپانی‌های مطرح در زمینه تولید رنگ‌های هواپیما برقرار شد و این سوال مطرح شد که آیا رنگ سفید از رنگ‌های تیره، سبک‌تر است یا خیر. متاسفانه پاسخی که دریافت شد، این بود که جواب این سوال محرمانه است.
این موضوع حاکی از آن است که صنعت هوانوردی یکی از مرموزترین مصرف‌کننده‌ها در دنیای پرزرق و برق امروزی است.
مختصصان صنعت هوایی بر این باورند که این ایده که رنگ سفید در این صنعت سبک‌تر از سایر رنگهاست، به نوعی ناشی از سردرگمی کلی در رنگ‌آمیزی هواپیماهاست.
منبع: iflscience
۵۸۵۸
