این روش کاهش وزن که اصطلاحا به رژیم فستینگ یا «روزهگیری مقطعی یا طبی»» (IER) معروف است، شامل دورههای متناوبی از روزهای غذا خوردن عادی و روزهای امتناع از غذا خوردن است. محققان میگویند که این رژیم غذایی میتواند بر تعامل بین فعالیت مغز و میکروبیوم روده (یا همان مجموعه باکتریهای خوب ساکن در روده) تأثیر بگذارد.
پروفسور کیانگ ژنگ، محقق در موسسه سلامت بیمارستان عمومی پکن، در این باره میگوید: «در طول مدت رژیم و حتی بعد از کاهش وزن، تغییرات در میکروبیوم روده و فعالیت در نواحی مرتبط با عادت در مغز بسیار مرتبط بودند.»
دانشمندان در این پژوهش میکروبیوم روده، خون و فعالیت مغز ۲۵ بزرگسال چینی با میانگین سنی ۲۷ سال را مورد بررسی قرار دادند. همه شرکتکنندگان چاق بودند، به این معنی که شاخص توده بدنی آنها بین ۲۸ تا ۴۵ قرار داشت. در این شاخص اگر فرد نمره بالای ۳۰ را کسب کند چاق طبقهبندی میشود.
چاقی یک عامل خطر اصلی برای چندین بیماری از جمله بیماریهای قلبی عروقی و دیابت است. بیش از ۱ میلیارد نفر در سراسر جهان چاق هستند و بسیاری سعی میکنند با استفاده از رژیمهای غذایی مختلف وزن خود را کاهش دهند.
در این مطالعه، هر شرکتکننده تحت دو مرحله رژیم غذایی قرار گرفت: مرحله روزهگیری طبی با کنترل بالا و مرحله با کنترل پایین. در طول مرحله با کنترل بالا، شرکتکنندگان در طول ۳۲ روز وعدههایی غذایی را از متخصصان تغذیه دریافت کردند که به آرامی میزان کالری مصرفی آنها را به حدود یک چهارم کاهش میداد.
سپس برای ۳۰ روز بعدی، آنها وارد مرحله روزهگیری طبی با کنترل کم شدند، جایی که لیستی از غذاهای توصیهشده به آنها داده میشد. این مواد غذایی برای زنان فقط ۵۰۰ کالری در روز و برای مردان تنها ۶۰۰ کالری در روز در بر داشت.
به دنبال این آزمایش مشخص شد که شرکتکنندگان به طور متوسط حدود ۷.۷ کیلوگرم، معادل تقریباً ۷.۸ درصد از وزن بدنشان کم شده است. پژوهشگران همچنین دریافتند که میکروبیومهای بیماران تغییر کرده و تعداد برخی از گونههای باکتریایی به شدت افزایش یافته است، در حالی که برخی دیگر از جمله باکتری «اشریشیا کلی» کاهش یافتهاند.
اشریشیا کلی یک باکتری رایج است که در روده جانداران خونگرم وجود دارد و برخی از انواع آن باعث بیماریهایی نظیر اسهال، عفونتهای دستگاه ادراری، بیماریهای تنفسی و ذاتالریه میشوند.
محققان میگویند در مناطق خاصی از مغز که با تنظیم اشتها و اعتیاد مرتبط است، پس از رژیم روزهگیری مقطعی کاهش سطح فعالیت را مشاهده کردند که این نتیجه تغییرات در سطح میکروبیوم بوده است.
این تیم همچنین دریافت که فراوانی بالای برخی از باکتریها، از جمله اشریشیا کلی، با کاهش فعالیت در ناحیهای از مغز که در زمان کاهش وزن در قدرت اراده نقش دارد، مرتبط است. آنها متوجه شدند که گونههای زیاد دیگری از باکتریها نیز با افزایش فعالیت در نواحی مغز مربوط به توجه، مهار حرکتی، احساسات و یادگیری همبستگی مثبت نشان میدهند.
شیائونینگ وانگ، محقق در انستیتوی سالمندان بیمارستان پکن و یکی از نویسندگان مقاله، در این باره گفت: «تصور میشود میکروبیوم روده به روشی پیچیده و دو طرفه با مغز ارتباط برقرار میکند.»
او اضافه کرد: «میکروبیوم، انتقال دهندههای عصبی و سموم عصبی را تولید میکند که از طریق اعصاب و گردش خون به مغز دسترسی دارند. در سوی مقابل مغز رفتار خوردن را کنترل میکند، در حالی که مواد مغذی موجود در رژیم غذایی ما ترکیب میکروبیوم روده را تغییر میدهند.»
این بدان معناست که تغییرات در مغز و میکروبیوم پس از کاهش وزن بر یکدیگر تأثیر متقابل میگذارند.
محققان میگویند هنوز نمیدانند دقیقاً چه چیزی باعث این تغییرات میشود و چرا مغز و میکروبیوم با هم چنین درجهای از تعامل را دارند.