محققان فناور موفق شدند؛
محققان یک شرکت دانش‌بنیان متخصص در طراحی و تولید سیستم‌های مختلف سرمایشی موفق به ساخت سیستم تبرید آبشاری شدند.
خبرگزاری آنا؛ سردسازی یا تبرید به فرایند انتقال گرما از مخزنی دما-پایین به مخزنی با دمای بالاتر گفته می‌شود. تعریف تبرید یا سردسازی شامل ایجاد شرایط مناسب برای کاهش دمای یک مکان (یا یک ماده) نسبت به محیط آن می‌شود به بیان دیگر تعریف تبرید انتقال گرما از یک محیط با دمای پایین به یک محیط با دمای بالاتر است.
سردسازی را می‌توان به سه دسته سردسازی مدار باز، سردسازی مدار بسته و سردسازی به روش‌های ویژه دسته بندی کرد. روش‌هایی دیگر نیز برای سردسازی وجود دارند که برخی از آنها بازده کمی داشته و برخی نیز برای سیستم‌های دمای پایین به کار می‌روند. از معروف‌ترین این سیستم‌ها می‌توان سردسازی ترموالکتریک، سردسازی مغناطیسی، سردسازی نوری و سردسازی گرما ــ صوتی را نام برد.
«سیکل آبشاری» نوعی از فرآیند سردسازی است که کاربرد‌های صنعتی داشته و به محدوده گسترده‌تری از دما نیاز داد. این سیستم سرمایشی توسط یک شرکت دانش‌بنیان مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی کرمان به مدیریت محمدمهدی کشتکار طراحی و تولید شده که برای اطلاع از چگونگی مراحل کار گفت‌وگویی با وی داشته‌ایم که در ادامه خواهیم خواند.
آنا، درباره شرکت دانش‌بنیان متبوع خود و زمینه کاری آن توضیح دهید.
کشتکار: شرکت تولیدی صنعتی «سرماآوران کرمان کویر توانا»، تولیدکننده انواع سردخانه، چیلر‌های صنعتی، هواساز، پکیج‌های برودتی، ایرواشر، یخ‌ساز قالبی و پودری، شیر سردکن، داکت اسپیلیت و… تیر ۱۳۹۶ در مساحت بیش از ۲ هزار متر مربع در شهرک صنعتی شماره ۲ کرمان (خضرا) رسماً افتتاح شد.
این شرکت از طرف کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان ستاد فناوری معاونت ریاست جمهوری، مجوز عضویت در زمره شرکت‌های دانش‌بنیان را به دلیل طراحی و ساخت سیستم‌های کسکد (آبشاری) اخذ کرد و با بهره‌گیری از دانش و تجربه مهندسان و کارشناسان خود و با تولید محصولات دانش‌بنیان موفق شد گامی در راستای حل مشکلات صنعت کشور بردارد.
آنا: از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کردید و تاکنون چه موفقیت‌هایی در مسیر طی شده حاصل شده است و چه دستاورد‌هایی داشته‌اید؟
کشتکار: این شرکت موفق به طراحی و تولید انواع سردخانه، چیلر‌های صنعتی، هواساز، پکیج‌های برودتی، ایرواشر، یخ‌ساز قالبی و پودری، شیر سردکن، داکت اسپیلیت و… شده و یکی از رایج‌ترین سیکل‌ها در تبرید به نام سیستم تبرید آبشاری را ساخته است.
سیکل آبشاری دومرحله‌ای بوده که ضریب عملکرد آن بالاتر از سیکل تبرید یک مرحله‌ای است. سیکل آبشاری در آن دسته از کاربرد‌های صنعتی که به محدوده گسترده‌تری از دما نیاز بوده مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سیکل‌های آبشاری دو واحد تبرید تراکمی در قسمت مبادله کن میانی باهم کوپل می‌شوند. واحد دما بالای سیکل آبشاری می‌تواند با سیال عاملی مانند آمونیاک، پروپان و یا اتانول… و کار کند و سیکل دما پایین با مبرد‌هایی مانند دی‌اکسید کربن و R۲۳.
طراحی پایه به همراه بهینه‌سازی ضریب عملکرد مدل آزمایشگاه، تجیهز به کندانسور آبشاری مستغرق دوبل مجهز به نانوسیال برای بهبود انتقال حرارت که در هیچ نمونه مشابه خارجی استفاده نشده، بالاترین ضریب عملکرد و پایین‌ترین مصرف انرژی در مقایسه با نمونه‌های مشابه، قابلیت استفاده از مبرد‌های طبیعی مانند دی‌اکسید کربن و آمونیاک که برای محیط‌زیست مضر نیستند ازجمله مزایای سیستم تبرید آبشاری بوده که شرکت ساخت این سیستم را با دارابودن دانش طراحی آن در دست دارد.
سیکل آبشاری کاربرد‌های صنعتی داشته و به محدوده گسترده‌تری از دما نیاز دارد. به‌عنوان نمونه می‌توان صنایع مواد غذایی و انجماد در دمای پایین، انجماد گوشت و تولید بستنی فریزر‌های پزشکی و بانک نگه‌داری و انجماد اسپرم و جنین، چیلر‌های زیر صفر برای تهویه مطبوع، تهیه سرمای زیاد در حجم کوچک و کاربرد‌های صنعتی کارخانه‌ها در سخت کردن فلزات مذاب و… را ذکر کرد.
آنا: آیا شرکت متبوع شما در کسب درآمد‌های غیرشهریه‌ای دانشگاه نقشی داشته است؟ و دانشگاه سهمی از فعالیت شما دارد؟
کشتکار: خیر با وجود مراجعه برای مشارکت بعد از یک سال نامه‌نگاری به جایی نرسیده و دانشگاه حمایتی نکرد. پیشنهاد دادیم که دانشگاه مشارکت کند و محصولات تولیدی در تأمین نیاز سیستم‌های سرمایشی واحد‌های دانشگاهی مصرف شود.
آنا: شرکت متبوع شما چه نیازی از نیاز‌های مردم و کشور را برطرف می‌کند؟
کشتکار: در زمینه‌های کاربرد، سرمایش در بخش خانگی و صنعتی اثرگذار است.
آنا: نواقص و کمبود‌ها در راه تجاری‌سازی محصولات فناور را بیان کنید.
کشتکار: معضلات تأمین مالی، نبود فرهنگ خرید تولید داخلی در سازمان‌ها، تنگنا‌های حقوقی و قانونی، کمبود نیروی انسانی با توان علمی خوب، عدم اطمینان سازمان‌ها، بازار و بدنه تصمیم‌ساز دولت به محصولات داخلی ازجمله مشکلات تجاری‌سازی محصولات فناور است که استفاده از روش‌های جدید تأمین مالی، وضع قوانین جدید استاندارددهی به فناوری‌های جدید، ایجاد فرهنگ خودباوری در کشور و تعهد تولیدکنندگان فناوری‌های داخلی به تولید با کیفیت و خدمات پس از فروش بهتر می‌تواند راهگشا باشد.
آنا: آیا حمایت لازم را از سوی دانشگاه و مراکز و نهاد‌های مربوط با مأموریت خود داشته‌اید؟ و انتظارتان از مسئولان چیست؟
کشتکار: خیر. باید مسئولان نهاد‌های مختلف بانک اطلاعاتی از کمبود‌های کشور را در حوزه‌های مختلف شناسایی کنند و در اختیار کارآفرینان کشور قرار دهند. رسیدن به خودکفایی و جلوگیری از خروج ارز برای واردات هیچ زمانی بدون برنامه‌ریزی فوق میسر نمی‌شود.
باید نقش مسئولان بالادستی کشور در راستای شناسایی این موارد و انتقال و انعکاس به کارآفرینان باشد. تا زمانی که عزم ملی در کشور برای وارد نکردن محصولاتی که می‌توان در کشور ساخت شکل نگیرد، افق خوبی در این زمینه مشاهده نمی‌شود، همچنین تجهیزاتی که ساخت آنها دشوار است باید برنامه‌ریزی بین صنعت و دانشگاه به‌گونه‌ای انجام شود که ساخت این موارد با هدف جلوگیری از واردات نیز در دستور کار قرار بگیرد.
آنا: برای رشد و شکوفایی مراکز رشد در دانشگاه چه پیشنهادی ارائه می‌دهید؟
کشتکار: به علت گسستگی زیاد بین دانشگاه و صنعت دانشگاه مشکلات صنعت را نمی‌تواند درک کند. این راهکار دارد و باید مدیران لایق و شایسته‌ای بر رأس امور قرار بگیرند تا این موضوع مهم را درک و با برنامه‌ریزی اجرایی کنند. از طرفی دانشجویان درک فنی و صنعتی خوبی را در دانشگاه فرانمی‌گیرند. یکی از کار‌های پیشنهادی فرستادن دانشجویان به مراکز فنی و حرفه‌ای برای یادگیری حرفه عملی مرتبط با رشته آموزشی در دانشگاه است.
آنا: و سخن آخر…
کشتکار: از رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خواهان شناسایی نیرو‌های خوش فکر، متعهد و انقلابی نه به صرف وابستگی‌ها و معرفی از طرف افراد خاص برای استفاده از آنان در بدنه مدیریتی دانشگاه در راستای کاربردی کردن آموزش و پژوهش در دانشگاه هستیم و این شرکت آمادگی خود را در راستای انجام پروژه‌های مرتبط صنعتی کشور در زمینه طراحی و تولید سیستم‌های مختلف سرمایشی اعلام می‌دارد.