برق صنعتی چیست؟

تعریف برق صنعتی به زبان ساده

برق صنعتی چیست و چرا مدرک برق صنعتی ارزشمند است؟ برق صنعتی یک عبارت دو کلمه ای است که بسیاری از زمینه های فعالیت برقی صنعتی و همچنین رشته های دانشگاهی را در بر می گیرد. ملزومات تئوری برق، مهمترین مفاهیم اساسی و موضوعات پیشرفته تر مربوط به این حوزه را در بر میگیرد. برق صنعتی با مباحث بنیادی مانند نمادهای برقی و نقشه ها، جریان، ولتاژ، مقاومت و قدرت آغاز می شود و در پی آن قوانینی مثل ولتاژ ، اهم و… را توصیف می کند.

بررسی کامل در مورد موضوعات پیشرفته مانند ماشین های چرخشی، کنترل موتور، ترانسفورماتورها، درایوهای الکترونیکی و PLC و همچنین اطلاعات عملی در مورد برنامه های کلیدی در دنیای واقعی نظریه های برقی از جمله نصب، تعمیر و نگهداری و عیب یابی است. همچنین از نظر قطعات و ملزومات شامل کلیه لوازم اتوماسیون، پنوماتیک و ابزار دقیق می باشد.

 شما با مطالعه این متن، اطلاعات بسیار خوبی در این حوزه بدست خواهید آورد و همچنین درباره کاربردها، تعاریف، اطلاعات، بازار کار و موارد دیگر آشنا خواهید شد. به دلیل این گستردگی، مهم است که در ابتدای امر می بایست دقیقا مشخص کنید با کدام قسمت از برق صنعتی سر و کار دارید؟ اگر به درستی سطح علمی خود را مشخص نکرده و شروع به مطالعه کنید فقط وقت گرانبهای خودتان را هدر می دهید!

دسته بندی انواع تجهیزات برق صنعتی

می توانیم بگوییم تجهیزات در دسته بندی های کلی زیر قرار می گیرند:

• کنترل صنعتی
• اتوماسیون صنعتی
• ابزار دقیق
• پنوماتیک
• هیدرولیک
• حرارتی
• ترموکوپل
• و بسیاری محصولات دیگر

این دسته بندی ها بسیار به هم نزدیک می باشند، بطوری که در بعضی مواقع تفکیک این دسته بندی ها بسیار سخت می شود. بعنوان مثال انواع سنسور، مبدل و ترانسمیتر فشار را در نظر بگیرید. بعضی از این تجهیزات در گروه بندی اتوماسیون صنعتی و بعضی دیگر در گروه تجهیزات ابزار دقیق قرار می گیرند.

یک سوال مهم پیش می آید که کسب اطلاعات و آموزش برق صنعتی را از کجا شروع کنیم؟ یکی از راه های پیشنهادی ما برای پاسخ به سوال ذکر شده در بالا این است، که ابتدا مشخص کنید در کدام دسته کلی می خواهید فعالیت کنید و به کدام زمینه و گروه محصولات علاقه مند هستید؟ هر کدام از دسته بندی ها، دارای زیر گروه ها و قطعات بسیار زیادی هستند. برای اینکه بتوانیم تجهیزات را راحت تر دسته بندی کنیم، آن ها را به سه دسته کلی زیر تقسیم بندی می کنیم:

• فشار ضعیف
• فشار متوسط
• فشار کم

کاربردهای فوق العاده برق صنعتی

برای هر کالای برقی یا مشابه آن، کالا وجود دارد و یا همان کالا در زمینه صنعتی نیز کاربرد دارد. یک دماسنج برقی خانگی را در نظر بگیرید. شما می توانید با این دماسنج ، دمای اتاق خواب تان را اندازه گیری کنید و یا با همان دماسنج دمای اتاق کارتان را در یک کارخانه صنعتی اندازه گیری کنید. حال این سوال مهم پیش می آید که آیا می توانید با همان دماسنج دمای کوره ذوب فولاد را اندازه گیری کنید؟

همانطور که می دانید پاسخ قطعا خیر است! در این جاست که باید از دماسنج ترموکوپل استفاده کنید. عمده استفاده از برق در صنعت و کارخانجات برای جایگزینی سوخت های فسیلی مانند ذغال سنگ، گاز و بطور کلی POWER FOSSIL است. پس از کشف پدیده برق یا الکتریسیته در قرن ۱۸، اکنون تصور جهان بدون برق غیر ممکن شده است. برق در هر حوزه زندگی بشر به یک بخش اساسی تبدیل شده است. به خصوص در زمینه صنعت و تولید! رشد گسترده اقتصادی که در سراسر جهان شاهد آن بوده ایم منجر به افزایش شدید تقاضا برای برق در چند دهه گذشته شده است. در واقع این رشد گسترده اقتصادی را مدیون استفاده از برق در صنعت و برای تولید هستیم.

براساس گزارش بین المللی (Energy Outlook 2016) که توسط اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده (EIA) منتشر شده است، پیش بینی می شود تولید خالص برق جهان تا سال ۲۰۴۰ نیز ۶۹٪ افزایش یابد. این میزان در حال حاضر ۲۱٫۶ تریلیون کیلو وات ساعت (kWh) در سال ۲۰۱۲ تخمین زده شده است.

به همین نسبت نیز تقاضا برای استفاده از برق صنعتی افزایش خواهد یافت. هر چند که همه روزه سعی بر این است تا با استفاده از کاهنده ها و دیگر تجهیزات پیشرفته روند استفاده از برق و همچنین تلفات آن در کارخانجات صنعتی کاهش یابد. بر این اساس به مرور افزایش تقاضا منجر به اختراع بسیاری از منابع جدید تولید برق شده است. علاوه بر این، آسیب های زیست محیطی ناشی از نیروگاه های ذغال سنگ، محرک اصلی اختراع منابع جدید برای تولید برق بوده است.

در حال حاضر، برق از طیف گسترده ای از منابع، از جمله باد، خورشید، هسته ای و زیست توده و… تولید می شود. با این حال، زغال سنگ همچنان منبع اصلی تولید برق است، اگرچه که به مرور با گاز طبیعی، تجدید پذیر و انرژی هسته ای جایگزین می شود.

بازار کار حوزه برق صنعتی چگونه است؟

کار کردن در زمینه برق صنعتی رابطه مستقیمی با تجهیزات و زیر گروه محصولات آن دارد. به دلیل گستردگی این رشته، معمولا فعالیت در این زمینه بطور تخصصی انجام می شود. بیایید فرض کنیم شما می خواهید در زمینه ابزار دقیق فعالیت کنید. ابزار دقیق دارای زمینه های دما، فشار، سطح، جریان، رطوبتT آنالایزر و … می باشد. شرکت ها و برندهای بسیاری در سطح دنیا در زمینه تولید تجهیزات ابزار دقیق فعالیت می کنند. شرکت های روزمونت ( Rosemount )، جومو ( JUMO )، زیمنس ( Siemens )، آ ب ب ( ABB )، اشکرافت ( ASHCROFT ) و ماسونلین ( Masonelian ) جزو معتبر ترین شرکت ها در این زمینه هستند.

برق صنعتی چیست؟ آشنایی با تجهیزات و ابزار برق صنعتی

برق صنعتی چیست؟ معنا و مفهوم برق صنعتی بسیار گسترده و وسیع می باشد. برق صنعتی عموما مباحث و مفاهیم بنیادی نظیر قدرت، مقاومت، ولتاژ، نقشه ها و نمادهای برقی را در بر می گیرد. همچنین، برق صنعتی از حوزه های پرطرفدار، پرکاربرد و بسیار مهم حوزه برق به شمار می رود. این حوزه از برق از وضعیت کاری رو به رشد و مناسبی برخوردار است.

اصلی ترین حیطه فعالیت برق صنعتی به صنعت و تابلوهای برق مربوط می شود. با این وجود، تخصص برق صنعتی در حوزه برق ساختمان و تاسیسات نیز بسیار کاربرد دارد. اگر می خواهید برق صنعتی را به صورت حرفه ای یاد بگیرید و در این حوزه پردرآمد فعالیت داشته باشید توصیه می کنیم در دوره آموزش برق صنعتی آموزشگاه دارالفنون ثبت نام نمایید.

برق صنعتی چیست و چه مواردی را در بر می گیرد؟

در یک تعریف ساده، کاربرد برق در صنعت را می توان در معنا و مفهوم برق صنعتی قلمداد نمود. مطابق با این تعریف، کنترل و مدیریت و استفاده از جریان الکتریکی در محیط ها و کارخانه های صنعتی، مصداقی از برق صنعتی به شمار می رود. به عبارت دیگر، کنترل جریان برق وارد شده به کارگاه ها یا کارخانجات صنعتی را می توان تعریف آکادمیک تخصص برق صنعتی برشمرد. با کمک این تخصص فرآیند فعال سازی یا غیر فعال سازی (روشن و خاموش کردن) تجهیزات صنعتی به راحتی انجام می شود.

به طور معمول، جریان برق مورد استفاده در کارخانه های صنعتی از نوع سه فاز و ولتاژ کاری ۳۸۰ ولت می باشد. نیروی برق غالبا به دو شکل برق خانگی و صنعتی توزیع می گردد. از این جهت، جریان برق خانگی با عنوان جریان تک فاز و برق صنعتی با نام جریان سه فاز شناخته می شود.

بر این اساس، جریان برق سه فاز مورد استفاده در اغلب صنایع، در مفهوم برق صنعتی تعبیر می گردد. همچنین، برای تامین جریان الکتریکی پله برقی و آسانسورها در محیط های شهری، برق صنعتی کاربرد دارد. بنابراین، برق صنعتی یا سه فاز نوعی از سیستم های توزیع و انتقال برق بوده که توسط تجهیزات مختلف پیاده سازی می شوند.

تجهیزات برق صنعتی چیست؟

۱- کنتاکتور

کنتاکتور از تجهیزات کاربردی برای قطع و وصل کردن جریان الکتریکی، اعم از تک فاز و سه فاز به شمار می رود. محفظه، بوبین و تیغه، سه بخش اصلی این قطعه را شامل می شوند. همچنین، رله حرارتی و تیغه کمکی را می توان از بخش های فرعی کنتاکتور قلمداد نمود.

۲- رله بی متال

رله بی متال از دیگر تجهیزات برق صنعتی بوده که غالبا برای محافظت از موتور الکتریکی در برابر جریان اضافه بار مورد استفاده قرار می گیرد. رله بیمتال از اتصال دو فلز غیر همجنس به یکدیگر ساخته می شود.

۳- کلید مینیاتوری

قطع و وصل کردن و محدود کردن جریان الکتریکی، از وظایف مهم کلید مینیاتوری یا فیوز محسوب می شود. کلیدهای مینیاتوری در ردیف تجهیزات پرکاربرد برق صنعتی قرار می گیرند. مکانیزم عملکرد فیوزهای مینیاتوری به دو شکل حفاظت در برابر اضافه بار (بی متالی) و حفاظت از اتصال کوتاه (مغناطیسی) صورت می پذیرد.

۴- کلید اتوماتیک

کلید اتوماتیک در برابر اتصال کوتاه و جریان اضافه بار از وسایل برقی، مدارهای روشنایی، تجهیزات صنعتی و سیم و کابل های مدار حفاظت به عمل می آورد.

۵- کلید حرارتی

کلیدهای حرارتی از دیگر تجهیزات محافظت کننده در برق صنعتی بوده که از کارکرد و امنیت بسیار بالایی برخوردار هستند. این کلیدها ضمن قطع جریان حرارتی، امکان قطع کردن جریان مغناطیسی را نیز دارند.

۶- شاسی

برای ارسال فرمان قطع و وصل به کنتاکتور و رله ها، از شاسی استفاده می گردد. شاسی ها بر مبنای نوع فرمان دادن، شکل ظاهری، رنگ و قطر در انواع مختلفی موجود می باشند.

۷- ترمینال ریلی

اتصال تجهیزات مربوط به برق صنعتی به یکدیگر، از طریق ترمینال ریلی انجام می شود. ترمینال ریلی دو یا چند طبقه، فشاری و ترمینال ریلی معمولی، از انواع مختلف این تجهیز به شمار می روند.

پرکاربردترین ابزارها در برق صنعتی چیست؟

۱- PLC

PLC (Programmable Logic Controller) (پی ال سی) یا کنترل کننده منطقی قابل برنامه ریزی، از ارکان اصلی کار در حیطه برق صنعتی به شمار می آید. کنترل و مدیریت فرآیندهای تولیدی واحدها و کارخانجات صنعتی مانند خطوط مونتاژ از طریق این کامپیوتر دیجیتالی صورت می گیرد. ضریب ایمنی و اطمینان بالا، دقت و شتاب کارکرد بالا، قابلیت انتقال داده ها به سیستم های صنعتی و انعطاف پذیری بالا، از مهم ترین مزایای پی ال سی در حوزه صنعت تلقی می گردد.

۲- سیم و کابل

از دیگر ابزارهای پرکاربرد در حیطه برق صنعتی می توان به سیم ها و کابل های برق، اشاره نمود. بهره مندی از قدرت تحمل شدت جریان الکتریکی بالا و دوام و مقاومت مطلوب، از مهم ترین ویژگی های سیم و کابل برق صنعتی به حساب می آیند. همچنین، کابل برق فشار ضعیف، کابل برق دارای فشار متوسط و کابل فشار قوی، از انواع کابل های برق صنعتی محسوب می شوند. ضمنا، ساخت سیم برق توسط یک هادی الکتریکی منفرد صورت می گیرد. کابل های برق از سیم های مختلف در داخل یک غلاف تشکیل شده است.

۳- تابلو برق صنعتی

به منظور نگهداری از اتوماسیون برق صنعتی و تجهیزات الکتریکی یک مدار، تابلو برق صنعتی مورد استفاده واقع می شود. محفظه بسته ای که تجهیزات الکتریکی و دستگاه های مربوط به برق صنعتی در آن قرار گرفته است، با عنوان تابلو برق شناخته می شود. این تجهیز از قسمت های مختلفی مانند بخش کنترل فرمان، بخش توزیع، بخش بانک خازن و بخش اصلی تشکیل گردیده است. همچنین، تابلوهای برق بر اساس ساختمان و شکل ظاهری، محل نصب و نوع عملکرد تقسیم بندی می شوند. تابلو برق سه فاز و تک فاز از محبوب ترین انواع تابلو برق در صنعت هستند.

مهم ترین موارد کاربرد برق صنعتی چیست؟

بدون تردید، عمده ترین کاربرد برق صنعتی به حوزه صنعت و صنایع مختلف مربوط می شود. برای روشن و خاموش کردن تجهیزات صنعتی مختلف، به جریان الکتریکی نیاز مبرم می باشد. این مهم از طریق برق صنعتی به بهترین نحو ممکن اجرایی می شود. بر این اساس، فعال سازی یا غیر فعال سازی، مدیریت و کنترل بسیاری از تجهیزات و ماشین آلات صنعتی از قبیل سنگ شکن ها، فن های هوا، هیترهای صنعتی، کانوایرها (نوارهای نقاله) و دستگاه های برش با استفاده از برق سه فاز یا برق صنعتی میسر می شود.