۱۱ دلیل ریزش مو در کودکان و راه های درمان آن
کودکان هم مانند بزرگ‌سالان دچار ریزش مو می‌شوند. هر چند ریزش مو در کودکان امری شایع نیست؛ اما برخی از کودکان در سنین مختلف و به دلایل گوناگون درگیر ریزش مو می‌شوند. ریزش مو در کودکان دلیلی بر طاس شدن کودک در بزرگ‌سالی نیست. شما می‌توانید با شناسایی درست علت ریزش موی کودکتان، به راحتی آن را درمان کنید. علت ریزش مو در کودکان معمولاً با بزرگ‌سالان متفاوت است و اغلب به دلیل تغییرات و مشکلات در پوسته سر رخ می‌دهد. در ادامه این مطلب عمده‌ترین علت ریزش مو در کودکان و روش درمان هر کدام را بررسی خواهیم کرد.
دلیل ریزش مو در کودکان
۱- اختلال در کارکرد غده‌ی تیروئید
اولین علت ریزش مو در کودکان که شیوع نسبتا بالایی دارد، مشکلات غده تیروئید است. غده تیروئید یکی از مهم‌ترین ارگان‌های بدن است و نقش مهمی در تولید هورمونها و متعادل‌سازی آن‌ها دارد. از شایع‌ترین بیماری‌های تیروئید می‌توان به کم‌کاری یا پرکاری تیروئید اشاره کرد. کم‌کاری تیروئید در کودکان معمولا باعث ریزش مو می‌شود. علاوه بر ریزش مو، کم‌کاری تیروئید ممکن است مشکلات دیگری را نیز برای کودکان به همراه داشته باشد. افزایش وزن، اختلال در خواب، افسردگی، کاهش رشد، اختلال در یادگیری و تغییر رنگ پوست از جمله این مشکلات به شمار می‌روند.
اگر ریزش مو به دلیل مشکلات تیروئید باشد، می‌توان با استفاده از رژیم غذایی مناسب و مصرف ید از آن جلوگیری کرد. چرا که یکی از دلایل اصلی ایجاد تیروئید کم‌کار کمبود ید در بدن است. در موارد پیشرفته لازم است مطابق با دستور پزشک از قرص‌های هورمون جایگزین مثل لووتیروکسین استفاده شود. توجه داشته باشید که هرگز نباید از قرص لووتیروکسین یا سایر قرص‌های تیروئید برای کودکان استفاده کرد.
۲- عفونت قارچی پوسته‌ی سر
عفونت‌های قارچی، دیگر دلیل ریزش مو در کودکان هستند که معمولا از طریق استفاده از وسایل مشترک آلوده منتقل می‌شوند. در کودکانی مبتلا به عفونت قارچی، موی سر به صورت لکه‌ای شروع به ریزش می‌کند و نقطه‌هایی سیاهی در این قسمت‌ها دیده می‌شود. عفونت‌های قارچی که علت ریزش مو در کودکان هستند، معمولاً با مصرف داروهای ضد قارچی درمان می‌شوند.
در کنار مصرف دارو بهتر است از شامپوی ضد قارچ برای کاهش قرمزی و التهاب پوست سر و همچنین جلوگیری از انتقال ویروس به کودکان دیگر استفاده کرد. عفونت‌های قارچی معمولاً در کودکان بین ۳ تا ۱۰ سال ایجاد می‌شوند و پسران بیش از دختران در معرض ابتلا قرار دارند. عفونت قارچی در موارد مختلف به عنوان علت ریزش مو در کودکان هشت ساله نیز شناخته شده است.
۳- بیماری آلوپسی آره آتا
یکی دیگر از علل ریزش مو در کودکان بیماری آلوپسی آره آتا است که به ریزش سکه‌ای معروف است. این نام‌گذاری به آن دلیل است که در افراد مبتلا، موی سر به صورت دایره‌ای و بیضی شکل شروع به ریزش می‌کند. در این بیماری هیچ‌گونه التهاب و قرمزی برای کودک رخ نمی‌دهد و تنها موی سر شروع به ریزش می‌کند. علت اصلی ایجاد این بیماری نقص در سیستم ایمنی کودک است. به این صورت که سلول‌های دفاعی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کنند و سبب ریزش مو می‌گردند.
بیماری آلوپسی آره آتا واگیردار نیست و کودک هیچ علائمی به جز ریزش مو ندارد. درمان بیماری بر اساس اینکه ضایعه فعال باشد یا غیرفعال متفاوت است. معمولاً برای درمان ریزش سکه‌ای از مکمل ویتامین ب در کنار داروهای موضعی در محل ریزش موها استفاده می‌شود. دلیل ریزش مو در کودکان مبتلا به بیماری وسواس می‌تواند همین بیماری آلوپسی آره آتا باشد.
۴- بیماری‌های خودایمنی
یکی دیگر از دلایل ریزش مو در کودکان ابتلا به بیماری‌های خودایمنی است. در بیماری‌های خودایمنی سلول‌های دفاعی بدن، سلول‌های خودی را بیگانه تلقی کرده و آن‌ها را از بین می‌برند. ریزش سکه‌ای که پیش از این مطرح کردیم نیز در گروه بیماری‌های خودایمنی قرار می‌گیرد. بیماری‌های خودایمنی مشکلات عدیده‌ای را در بدن به وجود می‌آورند یکی از این مشکلات ریزش مو است که در کودکان بیشتر اتفاق می‌افتد. حمله سلول‌های ایمنی بدن به سلول‌های ریشه مو سبب تخریب فولیکول‌های مو ایجاد ریزش مو می‌گردد. هنوز علت دقیق بیماری‌های خودایمنی در کودکان مشخص نیستند.
این بیماری‌ها پیش از ریزش مو نشانه‌هایی از قبیل سرگیجه، تب خفیف، خستگی، کاهش وزن، خشکی دهان و چشم، خارش پوست و درد مفاصل را به همراه دارند هر چند که این علائم به معنای ابتلای صددرصدی به بیماری خودایمنی نیست؛ اما در صورت بروز آن‌ها بهتر است کودکان را حتماً نزد متخصص پوست در تهران ببرید. پزشک می‌تواند به راحتی با انجام آزمایش خون CBC به وجود این بیماری پی ببرد. این آزمایش نشان می‌دهد که میزان گلبول‌های سفید و زیر ساختارهای آن چه مقدار است. اگر این میزان بیش از حد طبیعی خود باشد، نشانه بروز بیماری خودایمنی است.
متأسفانه بیماری‌های خودایمنی درمانی ندارند و تنها می‌توان علائم ناشی از بیماری را کاهش داد. سعی کنید قدرت بدنی کودک را بالا ببرید تا عوارض بیماری در او بروز نکند. در خصوص ریزش موی ناشی از این بیماری باید گفت که به دلیل از بین رفتن کامل پیاز مو، رویش مجدد مو تقریبا غیرممکن است. اما در برخی از افراد بسته به شدت بیماری، استفاده از داروهای مکمل می‌تواند سبب رویش مجدد مو شود. علاوه بر این تزریق خون، ورزش‌درمانی، داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی، کورتیکواستروئیدها، و تزریق ایمونوگلوبولین وریدی از جمله روش‌های کنترل بیماری خودایمنی هستند.
۵- استرس
گاهی اوقات ممکن است علت ریزش مو در کودکان استرس و اضطراب شدید آن‌ها باشد. این نوع از استرس اغلب زمانی رخ می‌دهد که کودک در معرض شوک ناگهانی قرار بگیرد و فشار عصبی شدیدی به او وارد شود. تب، جراحی، داروهای بی‌هوشی و بی‌حسی و یا فوت یکی از افراد خانواده از جمله عوامل استرس‌زایی هستند که ممکن است دلیل ریزش مو در کودکان باشند. این علت ریزش مو در کودکان درمان قطعی و مناسبی ندارد؛ اما در اغلب موارد پس از به پایان رسیدن شرایط بحرانی رشد موها به حالت عادی باز خواهد گشت.
۶- سندرم آناژن
سندرم آناژن معمولاً بین ۶ ماهگی تا ۶ سالگی رخ می‌دهد و از مهم‌ترین علل ریزش مو در کودکان محسوب می‌شود. این سندرم در کودکانی که موهای رنگ روشن و طلایی دارند شایع‌تر است. با ابتلا به آناژن، موهای سر کودک به‌راحتی، بدون درد و به‌صورت دسته‌ای می‌ریزد و کودک به‌تدریج طاس می‌شود. این بیماری اغلب با ریزش سکه‌ای و تریکوتیلومانیا اشتباه گرفته می‌شود. درمان سندرم آناژن تنها بر عهده پزشک متخصص است و هیچ‌کس نمی‌تواند به غیر از وی نمی‌تواند با توجه به میزان و پیشرفت بیماری، درمان مناسبی برای آن تشخیص دهد. معمولاً برای درمان آناژن با توجه به میزان درگیری فولیکول‌های مو، از داروهای مخصوص در دوز‌‌های مشخص استفاده می‌شود.
۷- سوءتغذیه
سوتغذیه و کمبود منابع غذایی مفید و ضروری برای بدن می‌تواند به عنوان دلیل ریزش مو در کودکان نقش مهمی داشته باشد. بیوتین – یکی از ویتامین‌های گروه B – در سوخت‌رسانی به بدن و تبدیل کربوهیدرات به گلوکز بسیار موثر است. علاوه بر آن، روی (Zn) نیز از جنبه‌های مختلف به متابولیسم سلول‌های بدن کمک می‌کند و باعث بهبود روند رشد در دوران کودکی و نوجوانی می‌شود.
روی همچنین نقش اساسی در ساخت فولیکول‌های مو بر عهده دارد. به همین خاطر کمبود بیوتین و روی یکی از مهم‌ترین دلایل ریزش مو در کودکان است و لازم است این کمبود با مصرف مکمل‌های مناسب جبران شود. البته توجه داشته باشید که مصرف بیش از اندازه ویتامین‌ها نیز برای بدن مشکل‌آفرین خواهد بود. به عنوان مثال مصرف ویتامین A بیش از مقدار مجاز، علت ریزش مو در کودکان شناخته شده است.کودکی به همراه پدرش
۸- اختلالات هورمونی
غدد مختلفی در بدن فعالیت می‌کنند که نقش تولید هورمونها را بر عهده دارند. در همین مطلب به نقش اختلالات تیروئید به عنوان یکی از این غدد در ریزش مو اشاره کردیم. اما اختلالات هورمونی تنها به غده تیروئید محدود نمی‌شوند. یکی دیگر از غددی که در تولید هورمون نقش دارد، غده هیپوفیز است. اختلال در عملکرد غده هیپوفیز باعث اختلال در تعادل هورمونها در بدن خواهد شد. چنین اختلالات هورمونی علت ریزش مو در بسیاری از کودکان می‌باشند که لازم است در اسرع وقت نسبت به درمان آن‌ها اقدام شود.
۹- کم‌خونی
خون و گلبول‌های قرمز وظیفه اکسیژن‌رسانی به تمام بافت‌ها و اندام‌های بدن را بر عهده دارند. وقتی گلبول‌های قرمز خون کمتر از حد طبیعی خود باشند، مواد مغذی و اکسیژن به سلول‌ها نمی‌رسد. ریشه و فولیکول‌های مو نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در اثر کمبود مواد مغذی، ریشه مو ضعیف می‌شود و مو شروع به ریزش می‌کند. بنابراین برای یافتن علت ریزش مو در کودکان، بهتر است نسبت به وجود کم‌خونی در آن‌ها آگاه شوید.
خستگی زودرس، رنگ‌پریدگی و کمبود نفس از دیگر علائم کم‌خونی در کودکان است که اگر به موقع درمان نشود، اثرات جبران‌ناپذیر دیگری را نیز به همراه خواهد داشت.
۱۰- تلوژن افلوویو
تلوژن افلوویو بیماری است که در آن موهای سر شکننده و نازک شده و به تدریج دچار ریزش می‌شوند. در این بیماری مو یک مرحله رشد و یک مرحله استراحت دارد؛ اما مرحله استراحت آن بیش از حد طبیعی طول می‌کشد. تلوژن افلوویو علاوه بر بزرگ‌سالان می‌تواند علت ریزش مو در کودکان نیز شناخته شود.