زخم در ماهی، علل و راهکارهای درمانی آن چیست؟
شایع ترین بیماری در ماهی قرمز
از شایع ترین بیماری در ماهی قرمز می توان به وجود انگل در آنها اشاره کرد. اگر چه بیماری های زیادی می توانند ماهی های قرمز را تحت تاثیر قرار دهند اما مهمترین موضوع در بیماری های شایع در ماهی ها این است که آیا این بیماری ها به انسان هم منتقل می شوند و خطرناک هستند؟ آیا راهکارهایی برای پیشگیری از بروز بیماری های شایع در ماهی قرمز وجود دارد؟ اگر دوست دارید از ماهی های قرمز نگهداری کنید بهتر است شایع ترین بیماری ها در ماهی های قرمز و زمان تعویض فیلتر آکواریوم را بشناسید. آنها عبارتند از:
شایع ترین بیماری ها در ماهی های قرمز
عفونت های باکتریایی
طیف گسترده ای از عفونت های باکتریایی وجود دارد که می تواند ماهی قرمز را تحت تاثیر قرار دهد، اما خوشبختانه اکثر آنها قابل درمان هستند. برخی از شایع ترین عفونت باکتریایی در ماهی ها عبارتند از:
بیماری سوراخ در سر
بیماری سوراخ در سر (HITH) روی سر ماهی تأثیر می گذارد و اغلب در گونه های آب شیرین رخ می دهد. علائم این بیماری اغلب به عنوان یک نقطه قرمز کوچک یا نقطه سیاه شروع و به تدریج عمیق تر و بزرگتر می شود. با شیوع بیماری، سوراخ های رنگ پریده و فرسایشی در سرتاسر سر ماهی قرمز ظاهر می شود. علت اصلی بروز این وضعیت مشخص نیست. اما به نظر می رسد کمبودهای تغذیه ای، استرس و شرایط نامناسب آب نیز از مهمترین عوامل آن باشند. بیماری سوراخ سر در ماهی ها را می توان با داروهای ضد باکتری که حاوی مترونیدازول به عنوان یک ماده فعال هستند، درمان کرد.
پوسیدگی باله / پوسیدگی دم
پوسیدگی باله معمولاً با مخازن کثیف و شرایط نامناسب آب همراه است. اگرچه این بیماری به طور کلی یک بیماری بسیار قابل درمان است، اما در برخی مواقع باله های آسیب دیده به درستی رشد نمی کنند و ممکن است چندین هفته طول بکشد تا بیماری به طور کامل از بین برود. علائم پوسیدگی باله به عنوان شایع ترین بیماری در ماهی قرمز می‌تواند ظریف باشد و در ابتدا مورد توجه قرار نگیرد. در ابتدا، لبه های باله ها سفید یا کدر به نظر می رسند. با شروع بیماری، لبه های باله ها با از بین رفتن بافت شروع به ساییدگی می کنند. با از بین رفتن بافت مرده، باله ها به تدریج کوتاه تر شده و ناحیه عفونی ملتهب و قرمز می شوند. گاهی اوقات، نواحی خونی ظاهر می‌شوند که به طور بالقوه به سایر عفونت‌های باکتریایی یا قارچی اجازه نفوذ می‌دهند.
پوسیدگی باله توسط باکتری های آئروموناس، ویبریو یا سودوموناس ایجاد می شود. با این حال، این وضعیت معمولاً با کیفیت پایین آب، دمای نامناسب آب، ازدحام بیش از حد، تغذیه نادرست و استرس همراه است. پوسیدگی باله را می توان با آنتی بیوتیک ها یا داروهای مخصوص پوسیدگی باله ها با موفقیت درمان کرد. با این حال، برای ریشه کن کردن بیماری و جلوگیری از عود بیماری، ابتدا باید مسائل بهداشت مخزن، کیفیت آب و رژیم غذایی را مورد بررسی قرار دهید.
زخم
زخم ها معمولاً با شرایط نامناسب آب، حملات انگل ها و ضربه های فیزیکی همراه هستند. این موارد عموماً به صورت زخم های بزرگ و باز روی بدن یا سر ماهی ظاهر می شوند که اغلب دارای مرکز سفید رنگ و خون در اطراف لبه های زخم هستند. گاهی اوقات، زخم ها به بافت ماهیچه ای زیر پوست ماهی انتشار می یابند یا حتی در موارد شدید به اندام های داخلی نفوذ می کنند. در صورت عدم درمان، زخم می تواند منجر به مرگ ماهی های قرمز شوند.
زخم ها به عنوان یکی از شایع ترین بیماری در ماهی قرمز معمولاً توسط باکتری های آئروموناس، ویبریو یا سودوموناس ایجاد می شوند. با این حال، این وضعیت معمولاً با کیفیت پایین آب، حملات انگل ها، آسیب فیزیکی یا استرس همراه است. در این موارد می توانید برای درمان ماهی خود با اطمینان از تمیز بودن آب مخزن و مطابق با پارامترهای صحیح برای ماهی قرمز خود شروع کنید. اگر انگل در مخزن وجود دارد، قبل از درمان زخم باید آنها را خارج کرد. ماهی را در حمام نمک قرار دهید و سپس داروی ضد باکتریایی مصرف کنید.
بیماری پاپی
بیماری پوپای (اگزوفتالمی) باعث تورم چشم ماهی و بیرون زدن آن از حفره آن می شود. پاپی می تواند یک یا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار دهد. این بیماری به عنوان یکی از شایع ترین بیماری در ماهی قرمز ممکن است در اثر هر یک از شرایط زیر بروز کند:
- شرایط آب بد
- ضربه فیزیکی یا آسیب به چشم(ها)
- نوعی عفونت باکتریایی یا حمله انگل
- تصور می‌شود که حباب‌های بیش از حد اکسیژن در آب می‌تواند باعث تجمع گاز در کره چشم ماهی و باعث تورم آن شود.
درمان این بیماری به علت اصلی آن بستگی دارد. در صورت آسیب به چشم، می توانید آب را با نمک آکواریومی درمان کنید تا چشم بهبود یابد. اگر آزمایش‌های آب نشان داد که ترکیب شیمیایی آب نادرست است، باید برای اصلاح آن از طریق تغییرات جزئی آب یا تنظیم pH اقدام کنید. شرایط باکتریایی باید با استفاده از داروهای ضد باکتری مناسب درمان شوند.
Dropsy
یکی دیگر از شایع ترین بیماری در ماهی های قرمز Dropsy است. Dropsy یک نام پزشکی قدیمی برای وضعیتی است که به درستی ادم یا آسیت نامیده می شود. این بیماری به دلیل تجمع مایع باعث تورم بافت های نرم داخل حفره بدن ماهی می شود. ماهی‌های مبتلا به این وضعیت ممکن است علائم زیر را بروز دهند:
- شکم متورم
- چشم های برآمده
- آبشش رنگ پریده
- مقعد قرمز و متورم
- بی حالی
- از دست دادن اشتها
- شنا در سطح آب
- مدفوع رنگ پریده و رشته ای
- زخم در امتداد خط جانبی
- ستون فقرات خمیده
- لکه های قرمز روی باله ها یا پوست
- فلس هایی که بیرون زده اند و ظاهری شبیه کاج به ماهی می دهند.
این بیماری در ماهی های قرمز عموماً توسط باکتری معمولی آئروموناس ایجاد می شود و بر ماهی های قرمزی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند تأثیر می گذارد. مهمترین علل بروز این وضعیت در ماهی ها عبارتند از:
- کیفیت آب ضعیف
- شوک دما
- تغذیه نادرست
معمولاً ماهیانی که برای مدت طولانی در معرض استرس بوده اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این وضعیت قرار دارند.
درمان وضعیت Dropsy
برای درمان این وضعیت باید اول علت زمینه ای را برطرف کرده و سپس مراحل زیر را دنبال کنید:
- ماهی را به مخزن قرنطینه منتقل کنید.
- به ازای هر ۱ گالن آب، ۱ قاشق چایخوری نمک آکواریوم را به مخزن اضافه کنید.
- فقط از غذاهای با کیفیت تغذیه کنید.
- ماهی را با آنتی بیوتیک در آب یا غذا درمان کنید.
- آب مخزن را هر روز بررسی کنید.
بیماری فلکسی باکتر کولومناریس
بیماری Columnaris یکی دیگر از شایع ترین بیماری در ماهی های قرمز است که در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شود و می تواند داخلی یا خارجی، حاد یا مزمن باشد. گاهی اوقات به دلیل ضایعات کپک مانندی که باکتری ها ایجاد می کنند، این بیماری با عفونت قارچی اشتباه گرفته می شود. بیماری Columnaris در ابتدا به صورت لکه های سفید یا خاکستری روی سر، آبشش ها و باله های ماهی ظاهر می شود.
با پیشرفت بیماری، ضایعات به رنگ قهوه ای یا زرد در می آیند و به سمت پایین و پهلوها امتداد می یابند و به این بیماری نام رایج “بیماری پشت زین” داده می شود. ضایعات اطراف دهان پنبه ای یا کپک زده هستند و به تدریج بافت را از بین می برند. باله های ماهی فرسوده می شوند و آبشش ها در نهایت متلاشی می شوند و ماهی قادر به نفس کشیدن نیست و در نهایت باعث مرگ می شود.
در موارد عفونت های داخلی، ماهی به تدریج بیمار می شود و بدون هیچ علائم ظاهری خارجی مشخصی می میرد.
Columnaris عموماً مرتبط با استرس است و می تواند در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در شرایط آب ضعیف ایجاد شود. این بیماری در ماهی ها را می توان با داروهای آنتی بیوتیک، به ویژه Terramycin درمان کرد و افزودن نمک آکواریوم به مخزن نیز می تواند در برخی موارد کمک کننده باشد.
منبع: