طب سنتی یک روش ترک اعتیاد به سیگار به شمار نمی‌رود، اما می‌تواند مسیر ترک را آسان کند. به گفته متخصصان طب سنتی، سیگار کشیدن عوارض جسمی و روحی جبران‌ناپذیری را به همراه دارد و افراد می‌توانند پس از ترک آن و با مصرف برخی مواد غذایی روند پاکسازی بدنشان را بهبود بخشند.
اگر برای ترک سیگار از یک پزشک متخصص طب سنتی در این حوزه سوال بپرسید، او شما را به مصرف خوراکی‌هایی تشویق می‌کند که باعث می‌شوند میل‌تان به سیگار کشیدن کمتر شود البته نمی‌توان گفت که این علم به تنهایی می‌تواند میل شما برای سیگار کشیدن را خاموش یا کنترل کند، اما استفاده از این خوراکی‌ها می‌تواند باعث شود تا شما از عوارض ناشی از سیگار نکشیدن دور بمانید تا روحیه بهتری برای ادامه مسیر ترک داشته باشید.
سیگار به عنوان خطرناک‌ترین اعتیاد دنیا شناخته می‌شود و به آن مرگ آرام گفته می‌گویند، زیرا کسانی که درگیر آن هستند نمی‌دانند که خود را در چه مسیری قرار داده‌اند. طبق اطلاعاتی که از پژوهش‌های علمی به دست آمده، ۲۰ درصد از افراد سیگاری بر اثر سرطان ریه می‌میرند و ۸۰ درصد دیگر نیز قبل از اینکه به اندازه کافی عمر کنند تا تومور‌های سرطانی آن‌ها پدیدار شوند، بر اثر سایر عوارض سیگار مثل حمله قلبی یا مشکلات فشار خون جان خود را از دست می‌دهند.
پُرواضح است که ترک سیگار می‌تواند نقش چشمگیری در حفظ سلامتی انسان ایفا کند و این افراد را از درگیر شدن با خطرات بزرگی برهاند، اما ترک سیگار اغلب برای این افراد کاری سخت و دشوار است و به همین دلیل شاهد بازگشت این افراد به استعمال سیگار هستیم. چگونه می‌توان یک برنامه ترک سیگار موفق را به اجرا درآورد؟ به عبارت ساده‌تر چگونه می‌توانیم برای همیشه سیگار را ترک کنیم؟
بهترین راه برای پیشگیری از اعتیاد به سیگار و وابستگی به نیکوتین، در وهله اول عدم استفاده از دخانیات است. برای پیشگیری از سیگار کشیدن کودکان نیز باید از خودتان شروع کنید، زیرا تحقیقات نشان داده‌اند که کودکانی که والدین آن‌ها سیگار نمی‌کشند یا با موفقیت سیگار را ترک می‌کنند، بسیار کمتر به سراغ سیگار کشیدن می‌روند.
مرگ سالانه ۵۰ هزار نفر در ایران بر اثر مصرف دخانیات
بنا بر اعلام رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، سالانه ۵۰ هزار نفر به صورت مستقیم بر اثر مصرف دخانیات در ایران جان خود را از دست می‌دهند.
جعفر جندقی مقام مسئول در وزارت بهداشت با اعلام این آمار و تاکید بر اینکه «تبلیغ بصری هرگونه محصولات دخانی در ایران ممنوع است»، گفت: با توجه به اینکه «۸۵ درصد فضای پاکت سیگار‌ها در استاندارد‌های جهانی، مختص تبلیغات علیه مصرف سیگار» است، بناست تصاویر مورد نظر برای «تبلیغات علیه مصرف دخانیات» روی پاکت سیگار‌ها در ایران نیز طراحی شود و صنایع دخانی، مکلف به استفاده از این تصاویر و طرح‌ها شوند.
چرا ترک کردن سیگار سخت است؟
استعمال دخانیات هم اعتیاد جسمی است و هم عادت روانی. نیکوتین حاصل از سیگار اعتیاد آور است و وقتی بخواهید مانع ورود آن به بدن خود شوید، باعث می‌شود بدن شما علائم نامتعادل جسمی و روحی را تجربه کند. به دلیل ایجاد حس خوب نیکوتین در مغز، ممکن است شما سیگار را به عنوان راهکاری سریع و مطمئن برای تقویت افق دید، تسکین استرس و تمرکز بیشتر بدانید. استعمال سیگار همچنین می‌تواند روشی برای مقابله با افسردگی، اضطراب و حتی بی حوصلگی باشد؛ بنابراین کنار گذاشتن سیگار به این معناست که باید راه‌های متفاوت و سالم تری برای کنار آمدن با این احساسات بیابید.
انواع راه‌های ترک سیگار که باید بدانید
ممکن است بار‌ها از خودتان پرسیده باشید که برای ترک سیگار چه چیز خوب است؟ ترک سیگار واقعه‌ای نیست که در یک روز اتفاق بیافتد بلکه یک روند مدت‌دار است که می‌تواند باعث بهبود سلامتی و کیفیت زندگی فرد سیگاری و اطرافیان او شود. برای ترک سیگار، نه‌تن‌ها باید نوع رفتار خود را تغییر دهید و با علائم ترک ناشی از قطع نیکوتین کنار بیایید، بلکه باید راه‌های دیگری برای مدیریت خلق‌وخوی خود پیدا کنید.
در اولین قدم برای خودتان یک روز مشخص برای ترک سیگار تعیین کنید تا فرصت کافی برای آماده‌سازی از نظر جسمی و روحی داشته باشید. در حال حاضر روش‌های مختلفی برای ترک سیگار وجود دارد، اما در نهایت این شما هستید که باید تصمیم بگیرید که می‌خواهید سیگار را به طور ناگهانی یا به‌تدریج ترک کنید. روشی را انتخاب کنید که مناسب شما باشد.
به گفته انجمن سرطان آمریکا، برای آماده‌سازی قبل از ترک سیگار بهتر است همه سیگار‌ها و زیرسیگاری‌ها را دور بریزید. با دوستان، خانواده و همکاران خود در مورد تاریخ موردنظر برای ترک صحبت کنید. در مورد اینکه آیا قصد ترک کردن یکباره دارید یا به کمک درمان جایگزینی نیکوتین (NRT) یا سایر دارو‌ها قصد ترک تدریجی دارید، از قبل تصمیمات لازم را بگیرید و از دوستان و اعضای خانواده خود که سیگار می‌کشند بخواهید از تاریخ ترک سیگار به بعد دیگر در اطراف شما سیگار نکشند. اگر قبلاً برای ترک سیگار سعی کرده‌اید و موفق نشده‌اید، در مورد عوامل شکست خود فکر کنید.
ترک اعتیاد به سیگار با طب سنتی و دارو‌های گیاهی
طب سنتی یکی از روش‌های طبیعی است که در درمان بیماری‌های زیادی کاربرد دارد و یکی از این موارد ترک سیگار با طب سنتی است. در طب سنتی، بیمار با تنظیم برنامه غذایی خود بر پایه سردی و گرمی و همچنین استفاده از گیاهان دارویی باعث درمان بیماری‌های گوارشی و پوستی و… می‌شود.
استفاده از طب سنتی می‌تواند به ترک سیگار کمک کند، زیرا این روش‌ها بر اساس استفاده از گیاهان دارویی و تغذیه مناسب برای تقویت سیستم ایمنی و کاهش استرس و اضطراب است. برخی از روش‌های طب سنتی شامل ماساژ، یوگا، تنفس عمیق، مصرف گیاهان دارویی و ترکیبات گیاهی است که می‌تواند به کاهش و ترک عادت سیگار کمک کند، اما همواره باید قبل از استفاده از هر نوع روش درمانی، با پزشک یا متخصص مشورت کرد.
استفاده از گیاهان دارویی مانند زنجبیل، گل گاوزبان، و لوبلیا می‌تواند به کاهش تشنج‌ها و کنترل پرخاشگری کمک کند همچنین روش‌های مانند آروماتراپی و ماساژ نیز می‌تواند به رفع استرس و اضطراب کمک کرده و فرد را در فرایند ترک سیگار یاری کند
در طب سنتی، برای کمک به افراد برای ترک سیگار، روش‌های مختلفی وجود دارد. استفاده از گیاهان دارویی مانند زنجبیل، گل گاوزبان، و لوبلیا می‌تواند به کاهش تشنج‌ها و کنترل پرخاشگری کمک کند همچنین روش‌های مانند آروماتراپی و ماساژ نیز می‌تواند به رفع استرس و اضطراب کمک کرده و فرد را در فرایند ترک سیگار یاری کند.
باید توجه داشت که استفاده از گیاهان دارویی باید تحت نظر پزشک باشد و به تنهایی نباید به عنوان جایگزین درمانی برای وابستگی به سیگار استفاده شود.
یک متخصص طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی ایران به مناسبت هفته بدون دخانیات به فواید ترک سیگار و کمک‌های طب ایرانی پرداخت و گفت: ترک سیگار به بهبود سلامت ریه‌ها و کاهش بیماری‌های قلبی کمک می‌کند. براین اساس طب ایرانی می‌تواند ترک سیگار را در کنار طب نوین تسهیل کند.
مونا حقیقی پزشک و متخصص طب ایرانی، در گفت‌وگویی به مناسبت هفته بدون دخانیات، به بررسی موضوع سیگار، شاخص‌های میزان اعتیاد در افراد سیگاری، فواید ترک سیگار و کمک‌های طب ایرانی در کنار طب نوین برای ترک سیگار پرداخت.
وی ادامه داد: ترک سیگار فواید بی‌شماری برای سلامتی دارد که شامل بهبود عملکرد ریه‌ها و کاهش خطر بیماری‌های قلبی می‌شود.
حقیقی با تاکید بر نقش طب ایرانی در کمک به ترک سیگار، تصریح کرد: طب ایرانی می‌تواند در کنار روش‌های طب نوین، نقش مؤثری در کمک به افراد برای ترک سیگار ایفا کند.
معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پیش‌تر در نشست خبری هفته ملی بدون دخانیات (۵ تا ۱۱ خرداد) با بیان اینکه بیش از ۵۰ هزار مرگ در سال ناشی از استعمال دخانیات در کشور است، گفت: باید مالیات سیگار چهار برابر افزایش یابد، زیرا بسیار زیان آور بوده و خانمان‌سوز است.
حسین فرشیدی افزود: بیش از ۵۰ هزار مرگ در سال ناشی از استعمال دخانیات در کشور است و میلیارد‌ها دلار صرف درمان بیماری‌های ناشی از مصرف مواد دخانی می‌شود.
وی اظهار داشت: باید مالیات سیگار چهار برابر افزایش یابد، زیرا بسیار زیان آور بوده و خانمان‌سوز است، متاسفانه برخی افراد تحت عنوان صنایع دخانیات باید مالیات زیاد بپردازند.
فرشیدی تصریح کرد: در ۱۰ سال گذشته شکل و شمایل سیگار‌ها تغییر کرده و گرایش جوانان به خصوص دختران به سمت مصرف این ماده دخانی رو به افزایش است و متاسفانه سریال‌های سیما و شبکه‌های خانگی نیز استعمال دخانیات را بیشتر جلوه می‌دهند.
وی با اشاره به شعار هفته دخانیات با عنوان حفاظت از کودکان در برابر مداخلات صنعت دخانیات ادامه داد: باید تلاش کنیم تا جلوی عوارض جبران ناپذیر استعمال دخانیات را در کشور بگیریم و از رسانه‌ها می‌خواهیم با اطلاع رسانی وسیع به ما در این زمینه کمک کنند، زیرا در فضای مجازی تبلیغات فریبنده‌ای برای سیگار وجود دارد.
فرشیدی گفت: سالانه کشور‌ها در مورد شاخص‌های بهداشتی گزارشی را به سازمان بهداشت جهانی ارائه می‌دهند، این شاخص‌ها با رنگ‌های مختلفی نشان داده می‌شود که در سال ۲۰۲۲ شاخص مبارزه با دخانیات در کشورمان، با رنگ قرمز مشخص شده بود، اما پیرو برخی اقدامات دولت سیزدهم، از جمله افزایش مالیات بر دخانیات، این شاخص در سال ۲۰۲۳ به رنگ نارنجی درآمد؛ بنابراین، کاهش مصرف دخانیات در کشور از جمله دستاورد‌های دولت شهید دکتر رییسی محسوب می‌شود.
روز جهانی بدون دخانیات ۳۱ ماه می‌برابر با ۱۱ خرداد ۱۴۰۳ است که به دلیل اهمیت این موضوع، در کشورمان هفته ملی بدون دخانیات به امر فرهنگسازی در زمینه کاهش مصرف دخانیات اختصاص داده شده است.
شعار سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲٤ «حفاظت از کودکان در برابر مداخلات صنعت دخانیات» و شعار هفته ملی بدون دخانیات سال ١٤٠٣ «حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر دخانیات؛ حق و مسئولیت همگانی» اعلام شده است و هدف از انتخاب این شعار توسط سازمان جهانی بهداشت، اجرای پویش جهانی تقویت مطالبه گری کشور‌های عضو کنوانسیون کنترل دخانیات برای حفاظت از سلامت کودکان در برابر ترفند‌های گوناگون صنایع دخانی و پیشگیری از مصرف دخانیات در این گروه‌های حساس است.