عکس گذرنامه استاندارد: ویژگی ها و قوانین کامل برای قبولی
عکس گذرنامه باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
عکس گذرنامه باید تمام رخ، رنگی، با پس زمینه سفید، ابعاد ۴×۶ سانتی متر و حداکثر مربوط به ۶ ماه اخیر باشد. رعایت کامل حجاب اسلامی برای بانوان و پوشش یقه دار برای آقایان الزامی است. چهره باید طبیعی و بدون لبخند، آرایش غلیظ یا لوازم جانبی مثل عینک (جز استثنائات) باشد.
در دنیایی که سفر و جابه جایی های بین المللی بخش جدایی ناپذیری از زندگی بسیاری از افراد شده است، گذرنامه به عنوان سندی حیاتی و معتبر، نقش کلیدی در شناسایی هویت افراد و اجازه خروج آن ها از کشور ایفا می کند. اهمیت عکس درج شده در این سند به قدری زیاد است که هرگونه عدم تطابق آن با استانداردهای تعیین شده، می تواند فرآیند دریافت یا تمدید گذرنامه را با تأخیر یا حتی رد درخواست مواجه سازد. تجربه نشان داده است که بسیاری از متقاضیان، به دلیل ناآگاهی از جزئیات و ظرایف قوانین مربوط به عکس گذرنامه، دچار مشکل می شوند.
برای جلوگیری از چنین مشکلاتی و تضمین یک فرآیند روان و بی دردسر، آشنایی کامل با الزامات و ویژگی های عکس گذرنامه ضروری است. این مقاله به عنوان یک راهنمای جامع، به بررسی دقیق کلیه ضوابط و نکاتی می پردازد که برای تهیه عکسی منطبق با استانداردهای پلیس +10 ایران و جلوگیری از رد شدن درخواست گذرنامه، باید به آن ها توجه کرد. با مطالعه این راهنما، متقاضیان می توانند با اطمینان خاطر بیشتری برای تهیه عکس اقدام کنند و از صرف زمان و هزینه اضافی جلوگیری نمایند.
عکس گذرنامه (تصویر بیومتریک) چیست؟
گذرنامه سندی رسمی است که هویت و تابعیت فرد را در سفرهای بین المللی تأیید می کند. عکس درج شده در گذرنامه، نقش محوری در شناسایی سریع و دقیق فرد دارد و به همین دلیل، قوانین سخت گیرانه ای برای آن وضع شده است. در سال های اخیر، اکثر کشورها از سیستم
تصویر بیومتریک ثبت شده در سیستم پلیس +10، معمولاً تا سه سال اعتبار دارد. این بدان معناست که اگر متقاضی در این بازه زمانی برای خدماتی که نیاز به عکس دارند (مانند تمدید یا تعویض گذرنامه) مراجعه کند و تغییرات محسوسی در چهره او ایجاد نشده باشد، ممکن است نیازی به گرفتن عکس جدید نباشد. اما در صورت اتمام این سه سال یا تغییرات قابل توجه در ظاهر فرد، مانند تغییر مدل مو، ریش، یا تغییرات وزنی، لازم است تا متقاضی یک عکس جدید در دفتر پلیس +10 تهیه کند. این اقدام به منظور به روزرسانی اطلاعات هویتی و اطمینان از مطابقت کامل چهره فعلی با عکس موجود در گذرنامه است.
ویژگی های عمومی و الزامی عکس گذرنامه (برای همه متقاضیان)
تهیه عکس گذرنامه، نیازمند رعایت مجموعه ای از قوانین و ضوابط عمومی است که برای تمامی متقاضیان، فارغ از جنسیت یا سن (با استثنائاتی که در ادامه به آن ها اشاره خواهد شد) لازم الاجرا هستند. عدم رعایت حتی یکی از این موارد می تواند به رد شدن درخواست گذرنامه منجر شود.
تازگی و اعتبار عکس
یکی از مهمترین
ابعاد و اندازه دقیق
ابعاد عکس گذرنامه از جمله مهمترین
| پارامتر | مقدار | توضیحات |
|---|---|---|
| سایز کلی عکس | 6×4 سانتی متر | اندازه استاندارد فیزیکی عکس |
| عرض صورت (از گوش تا گوش) | 16 تا 20 میلی متر | حداقل و حداکثر مجاز |
| طول صورت (از چانه تا تاج سر – بالای 11 سال) | 26 تا 30 میلی متر | حداقل و حداکثر مجاز برای افراد بالغ |
| طول صورت (از چانه تا تاج سر – زیر 10 سال) | 19 تا 30 میلی متر | حداقل و حداکثر مجاز برای کودکان |
| نسبت سر به کل تصویر | 70 تا 80 درصد | سر باید بخش عمده فضای عمودی عکس را اشغال کند. |
تطابق دقیق با این ابعاد، به خصوص در سیستم های تشخیص چهره بیومتریک، از اهمیت بالایی برخوردار است و هرگونه انحراف می تواند به
پس زمینه و جنس عکس
پس زمینه
کیفیت، وضوح و نورپردازی
یک عکس گذرنامه باید از کیفیت بالا، وضوح کامل و نورپردازی یکنواخت برخوردار باشد. تصویر باید رنگی باشد و هیچ گونه تاری، نویز یا پیکسل سازی در آن دیده نشود. نورپردازی باید به گونه ای باشد که هیچ سایه ای روی صورت متقاضی یا پس زمینه نیفتد؛ نور باید به طور مساوی از همه جهات به چهره بتابد. همچنین، عکس نباید بیش از حد روتوش یا ویرایش شده باشد. تنها اصلاحات جزئی نور و رنگ که به هیچ وجه ویژگی های اصلی چهره را تغییر ندهند، قابل قبول هستند. هرگونه تغییر در اجزای صورت (مانند بینی، پوست، چشم) با استفاده از نرم افزارهای ویرایش تصویر، موجب
حالت چهره و نگاه
در
پوشش و لوازم جانبی ممنوعه
استفاده از برخی لوازم جانبی و پوشش ها در عکس گذرنامه به طور کلی ممنوع است تا چهره فرد به وضوح قابل شناسایی باشد و هیچ گونه مانعی برای تشخیص بیومتریک ایجاد نشود. این موارد شامل:
- کلاه، مگر در موارد مذهبی خاص که صورت را نپوشاند و تأیید شده باشد.
عینک در عکس پاسپورت ، مگر برای افراد نابینا (با ارائه گواهی) و به شرط عدم بازتاب نور و عدم پوشاندن چشم ها. عینک های آفتابی و دارای شیشه رنگی به هیچ وجه مجاز نیستند.- لنزهای رنگی.
- پیرسینگ، گوشواره، گردنبند و هرگونه زیورآلات قابل مشاهده.
- هدفون، هندزفری یا هر وسیله خارجی دیگری.
- شال گردن،
کروات در عکس پاسپورت یا پاپیون (برای آقایان).
در انتخاب
ویژگی های خاص عکس گذرنامه برای بانوان
برای بانوان، علاوه بر رعایت
رعایت حجاب اسلامی
برای دختران و بانوان 9 سال به بالا، رعایت کامل حجاب اسلامی در
آرایش و زیورآلات
در عکس گذرنامه، استفاده از آرایش غلیظ یا غیرمتعارف که ویژگی های اصلی چهره را تغییر دهد، مجاز نیست. هدف از عکس گذرنامه، ثبت چهره واقعی و طبیعی فرد است. لذا آرایش باید بسیار ملایم و در حد پوشاندن نواقص جزئی باشد و نه تغییر چهره. همچنین، هرگونه زیورآلاتی مانند گوشواره، گردنبند و پیرسینگ که در چهره قابل مشاهده باشند، در
ویژگی های خاص عکس گذرنامه برای آقایان
آقایان نیز برای تهیه عکس گذرنامه باید به برخی نکات اختصاصی در مورد پوشش و ظاهر توجه کنند که در ادامه به آن ها اشاره می شود.
پوشش مناسب
برای آقایان،
مو و محاسن
موهای آقایان باید کاملاً مرتب باشد و از مدل های نامتعارف، فشن یا بسیار بلند خودداری شود. هدف این است که موها به گونه ای باشند که چهره را نپوشانند و اجازه دهند تمامی اجزای صورت به وضوح دیده شوند. در مورد محاسن، ریش و سبیل متعارف و متناسب با عرف جامعه قابل قبول است، به شرطی که لب ها کاملاً نمایان باشند و ریش به گونه ای نباشد که بخش قابل توجهی از چهره را پنهان کند.
نمایان بودن گوش ها
یکی از
الزامات خاص عکس گذرنامه برای کودکان و نوزادان (زیر 5 سال)
تهیه
- چشم ها باید کاملاً باز و نگاه مستقیم به دوربین باشد.
- چهره باید بدون لبخند، گریه یا اخم باشد و حالت طبیعی خود را حفظ کند.
- هیچ گونه اسباب بازی، پستانک، کلاه یا شیء اضافی نباید در عکس وجود داشته باشد.
- نباید هیچ سایه ای روی صورت کودک یا پس زمینه عکس بیفتد؛ نورپردازی باید یکنواخت و ملایم باشد.
- عدم حضور شخص دیگری در کادر، حتی دست والدین برای نگه داشتن کودک، مجاز نیست.
- برای نوزادان و کودکان، به ویژه دختران، توصیه می شود لباس پوشیده و مناسب استفاده شود.
- در صورت امکان، گوش های کودک باید کاملاً مشخص و نمایان باشند.
- وضوح و کیفیت بالای عکس از اهمیت زیادی برخوردار است؛ عکس نباید تار یا پیکسل دار باشد.
تهیه
موارد استثنا در قوانین عکاسی گذرنامه
همواره در هر قانون، استثنائاتی نیز وجود دارد که شرایط خاص افراد را در نظر می گیرد. در مورد عکس گذرنامه نیز، برخی موارد استثنا وجود دارد که با ارائه گواهی یا تأییدیه معتبر، قوانین سخت گیرانه تری برای آن ها اعمال می شود:
- افراد با جراحات یا تغییرات چهره: متقاضیانی که به دلیل حوادث، بیماری (مانند شیمی درمانی) یا جراحی های زیبایی دچار تغییرات موقتی در چهره شده اند، معمولاً پس از اتمام دوره درمان و بهبود کامل، باید برای تهیه عکس اقدام کنند. در صورت نیاز به عکس در حین یا بلافاصله پس از درمان که چهره هنوز تحت تأثیر است، ارائه گواهی پزشکی الزامی خواهد بود.
- افراد نابینا: برای افراد نابینا، استفاده از عینک در عکس گذرنامه مجاز است. اما این امر به شرطی است که عینک، بازتاب نور نداشته باشد و چشمان فرد را نپوشاند. قاب عینک نیز نباید بسیار پهن باشد که بخشی از چهره را بپوشاند.
- اقلیت های مذهبی: اقلیت های مذهبی که دارای محاسن خاص یا پوشش مذهبی ویژه ای هستند (مانند برخی روحانیون)، با رعایت کلیت نمایان بودن چهره و عدم پوشانده شدن اجزای اصلی آن، می توانند عکس خود را تهیه کنند. در این موارد نیز، هماهنگی قبلی با دفاتر مربوطه توصیه می شود.
در تمام این موارد استثناء، ارائه مدارک و گواهی های لازم برای تأیید وضعیت خاص فرد، از سوی مراجع ذی صلاح الزامی است.
علل رایج رد شدن عکس گذرنامه در پلیس +10
دانستن
- عدم رعایت ابعاد، پس زمینه یا کیفیت: عکس هایی که ابعاد صحیح 4×6 سانتی متر را نداشته باشند، پس زمینه شان سفید و یکدست نباشد، یا کیفیت پایینی (تار، نویزدار، کم نور یا پرنور بیش از حد) داشته باشند، بلافاصله رد می شوند.
- حالت غیرطبیعی چهره: لبخند زدن، اخم کردن، دهان باز یا هرگونه حالت غیرعادی در چهره که آن را از حالت طبیعی خارج کند، منجر به رد شدن عکس می شود.
- استفاده از لوازم جانبی ممنوعه: عینک (جز استثنائات)، کلاه، پیرسینگ قابل مشاهده، گوشواره، گردنبند، لنز رنگی و هرگونه شیء اضافی در عکس مجاز نیست.
- عدم رعایت حجاب یا پوشش مناسب: برای بانوان، رعایت کامل حجاب اسلامی و پوشش صحیح که تمامی اجزای گردی صورت نمایان باشد، ضروری است. برای آقایان، پوشش یقه دار و عدم استفاده از کراوات یا شال گردن از اهمیت بالایی برخوردار است.
- پوشاندن بخشی از صورت یا گوش ها: موها نباید روی صورت یا گوش ها را بپوشانند. برای آقایان، نمایان بودن هر دو گوش الزامی است.
- گذشت زمان زیاد از تاریخ عکس: اگر
مدت اعتبار عکس پاسپورت (سه سال) گذشته باشد یا عکس مربوط به مدت طولانی تری (بیش از 6 ماه) باشد و تغییرات چهره نیز مشهود باشد، عکس رد خواهد شد. - روتوش بیش از حد: هرگونه روتوش و ویرایش دیجیتالی که ویژگی های اصلی چهره را تغییر دهد، حتی اگر به منظور بهبود زیبایی باشد، قابل قبول نیست.
با توجه به دقت بالای سیستم های بررسی در
تهیه عکس گذرنامه، نه تنها یک اقدام اداری است، بلکه تضمینی برای هویت شما در سفرهای بین المللی محسوب می شود. یک عکس استاندارد، از دغدغه های غیرضروری در لحظات حساس سفر جلوگیری می کند و فرآیند عبور از مرزها را هموار می سازد. اهمیت دقت در جزئیات، در اینجا بیش از هر جای دیگری نمود پیدا می کند، چرا که کوچکترین خطا می تواند به معنای توقف در فرآیند سفر باشد.
تفاوت های عکس گذرنامه ایرانی با سایر کشورها
همان طور که در
به عنوان مثال، برخی کشورها ممکن است عکس با پس زمینه آبی روشن را مجاز بدانند، در حالی که در ایران فقط پس زمینه سفید قابل قبول است. همچنین، قوانین مربوط به حجاب یا استفاده از عینک در برخی کشورها ممکن است کاملاً متفاوت از ایران باشد. از این رو، برای متقاضیانی که قصد دریافت ویزا برای کشورهای خارجی یا اقدام برای پاسپورت دوم را دارند، اهمیت دارد که پیش از هر اقدامی، به دقت
نتیجه گیری
تهیه عکس گذرنامه، اگرچه به ظاهر کاری ساده به نظر می رسد، اما به دلیل ارتباط مستقیم آن با اسناد هویتی و امنیت سفر، نیازمند رعایت دقیق و موشکافانه تمامی
این مقاله تلاش کرد تا با ارائه یک
سوالات متداول
آیا می توان عکس گذرنامه بزرگسالان را در آتلیه گرفت؟
در حال حاضر، عکس بیومتریک برای گذرنامه ایرانی بزرگسالان فقط در دفاتر پلیس +10 گرفته می شود و عکس های تهیه شده در آتلیه یا با گوشی موبایل برای بزرگسالان قابل قبول نیستند. این اقدام برای اطمینان از مطابقت کامل با استانداردهای امنیتی و بیومتریک صورت می گیرد.
آیا می توان در عکس گذرنامه لبخند زد؟
خیر، حالت چهره در عکس گذرنامه باید طبیعی و بدون لبخند، اخم یا دهان باز باشد. لبخند زدن می تواند ویژگی های چهره را تغییر دهد و فرآیند تشخیص هویت بیومتریک را مختل کند که منجر به رد شدن عکس می شود.
آیا استفاده از عینک در عکس گذرنامه مجاز است؟
به طور کلی خیر. استفاده از عینک در عکس گذرنامه ممنوع است، مگر در موارد استثنایی مانند افراد نابینا که با ارائه گواهی و به شرط عدم بازتاب نور و پوشاندن چشم، مجاز است. عینک های آفتابی و لنزهای رنگی به هیچ وجه قابل قبول نیستند و قاب عینک نیز نباید بخشی از صورت را بپوشاند.
رنگ لباس برای عکس گذرنامه باید چگونه باشد؟
لباس باید ساده و بدون طرح های شلوغ یا رنگ های تند و درخشان باشد. توصیه می شود از پوشیدن لباس با رنگ های سفید و سبز (روشن و تیره) خودداری شود. رنگ سفید با پس زمینه ادغام می شود و رنگ سبز می تواند در برخی فرآیندهای دیجیتالی تشخیص چهره تداخل ایجاد کند. لباس یقه دار برای آقایان الزامی است.
آیا عکس گذرنامه برای ویزا یا لاتاری قابل استفاده است؟
معمولاً خیر. هرچند برخی اصول عمومی (مانند پس زمینه سفید) ممکن است مشابه باشند، اما
محدودیت سنی برای حجاب در عکس گذرنامه خانم ها چقدر است؟
برای دختران و بانوان بالای 9 سال، رعایت کامل حجاب اسلامی در عکس گذرنامه الزامی است. این پوشش باید به گونه ای باشد که تمامی اجزای گردی صورت (پیشانی، ابروها، گونه ها و چانه) به طور کامل نمایان باشند.
آیا ریش یا سبیل در عکس گذرنامه آقایان مشکلی ایجاد می کند؟
ریش و سبیل متعارف و متناسب با عرف جامعه قابل قبول است، به شرطی که لب ها به طور کامل نمایان باشند و حالت چهره را تحت تأثیر قرار ندهد یا بخش قابل توجهی از آن را نپوشاند.
اگر عکس گذرنامه من رد شود، چه باید بکنم؟
در صورت رد شدن عکس گذرنامه، متقاضی باید با مراجعه مجدد به دفاتر پلیس +10 یا عکاسی های معتبر (در مورد کودکان زیر 5 سال)، عکسی جدید و منطبق با تمام استانداردها تهیه و ارائه کند. دلایل رد شدن معمولاً به وی اطلاع داده می شود تا بتواند اشکالات را برطرف کند.
آیا می توانم خودم عکس گذرنامه را با گوشی موبایل بگیرم؟
برای بزرگسالان خیر، زیرا عکس بیومتریک در دفاتر
مدت زمان اعتبار عکس گذرنامه چقدر است؟
عکس بیومتریک ثبت شده در سیستم پلیس +10 معمولاً تا 3 سال اعتبار دارد. با این حال، توصیه می شود در صورت تغییرات محسوس در چهره (مانند تغییرات وزنی، جراحی زیبایی، تغییر مدل مو)، حتی قبل از اتمام این مدت، عکس جدید تهیه شود تا در فرآیند شناسایی مشکلی پیش نیاید.