واژه آروماتراپی (Aromatherapy) برگرفته از یک روش در طب سنتی است که جهت درمان انواع بیماری‌های جسمی و حتی روحی و روانی به کار می‌رود. در آروماتراپی یا رایحه درمانی، روش کار به این صورت است که از روغن‌ها با رایحه‌های مختلف استفاده می‌شود و هر اسانس جهت درمان بیماری خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. جهت آشنایی با این روش درمان و چگونگی انجام آن در ادامه همراه ما باشید.
Aromatherapy چیست؟
در اصطلاح آروماتراپی، آروما یعنی رایحه و تراپی هم به معنی درمان است. فردی که این کار را انجام می‌دهد، آروماتیست نامیده می‌شود که با استفاده از عطرها، روغن‌ها و عصاره‌های مختلف به ماساژ درمانی می‌پردازد. چنین فردی باید از مهارت و تخصص کافی در این زمینه برخوردار باشد تا بتواند با کمک روغن‌های معطر و انجام تکنیک‌های خاص، با انجام ماساژ اصولی، استرس را از فرد دور کند. این روش به عنوان درمان با عطر هم شناخته شده است. (جهت خرید عطر اصل در ایران می‌توانید سری به فروشگاه عطر آلفا مونته بزنید.)
لازم به ذکر است که در Aromatherapy نحوه ماساژ با هر روغن و اسانس متفاوت است. رایحه‌های به دست آمده از گیاهان مختلف به کمک ماساژ، جذب پوست شده و از این طریق به همه نقاط بدن می‌رسند.
تاریخچه Aromatherapy
همانطور که گفته شد آروماتراپی از زیرشاخه‌های قدیمی طب سنتی است که استفاده از این روش در بین مردم سابقه دیرینه‌ای دارد. تاریخچه پیدایش رایحه درمانی به سه هزار و پانصد سال قبل برمی‌گردد. در دوران مصر باستان، سرزمین‌های روم و یونان در درمان برخی از بیماری‌ها از این روش استفاده می‌کردند.
آروماتراپی زمانی به صورت رسمی شناخته شد که یک شیمی‌دان فرانسوی به نام فوستر، از واژه لاتین Aromatherapy، برای نامیدن این روش استفاده کرد. رنه موراسین گاته فوستر علاقه زیادی به گیاهان و گل‌ها داشت و با انجام تحقیقات گسترده در این زمینه، توانسته بود در درمان بسیاری از بیماری‌ها از آنها استفاده کند.
Aromatherapy چگونه است؟
در آروماتراپی یا ماساژ درمانی، جهت درمان بیماری‌ها از اسانس‌ها و روغن‌های معطر استفاده می‌شود. اسانس‌ها عصاره‌های غلیظ گیاهان هستند که از رایحه انواع گل‌ها، گیاهان، میوه‌ها و پوست درختان گرفته می‌شوند.
از آنجا که جهت تولید هر گرم اسانس، به مقدار زیادی از گیاه نیاز است، با توجه به کمیاب بودن برخی از گیاهان، قیمت بعضی از انواع رایحه‌های درمانی بسیار بالاست. لازم است به ذکر است که اکثر این رایحه‌ها تند و قوی هستند و باید از مصرف آنها به صورت خوراکی پرهیز شود.
رایحه درمانی در بهبود سلامت جسم و شادابی روح مؤثر است. به این صورت که رایحه گیاهان از طریق حس لامسه یا بویایی وارد سلول‌ها شده و بر کل بدن تأثیر می‌گذارد.
Aromatherapy در ایران
آروماتراپی در ایران سابقه زیادی دارد و مردم از چند هزار سال قبل جهت درمان بیماری‌ها از رایحه درمانی استفاده می‌کردند. این روش به عنوان یکی از قدیمی‌ترین روش‌های ضدعفونی، ریشه در مذهب و تمدن ایران دارد. به این صورت که جهت مومیایی کردن اجساد به کار می‌رفته است.
در طب اسلامی، آروماتراپی از طریق دو روش استنشاق و ماساژ درمانی در درمان بیماری‌ها کاربرد دارد. برگرفته از باور برخی از ایرانیان قدیمی، بیماری‌ها به دلیل وجود اهریمن و دیوان در جان‌ها بروز می‌کنند. در نتیجه آنها با استفاده از رایحه درمانی و عصاره گیاهان، به دنبال دور کردن اهریمن از جان انسان‌ها بوده‌اند.
رایحه درمانی همچنین در درمان جوش، آکنه و لکه‌های پوستی هم مؤثر است. آروماتراپی با اسطوخودوس یکی از انواع آروماتراپی است که علاوه بر رایحه خوشبوی آن در پاکسازی و زیباسازی پوست نقش مؤثری دارد.
انواع Aromatherapy کدامند؟
آروماتراپی به دو روش استنشاق و موضعی تقسیم می‌شود. در هر دو روش با استفاده از عصاره و روغن‌های مختلف، رایحه جدب بدن شده و موجب تقویت سیستم عصبی بدن می‌شود. از رایج‌ترین عصاره‌ها می‌توان به آروماتراپی با روغن اسطوخودوس، نعنا، لیمو، رزماری، فلفل سیاه و اکالیپتوس اشاره کرد.
چه کسانی نباید رایحه درمانی کنند؟
آروماتراپی عوارض خاصی ندارد و تنها در مواردی نوع رایحه یا روغن ممکن است حساسیت زا باشد. بنابراین افرادی که به برخی از رایحه‌ها حساسیت دارند بهتر است از قبل به نوع حساسیت خود آگاهی داشته باشند و در صورت دارا بودن، از انجام رایحه درمانی امتناع کنند.
آموزش Aromatherapy
آموزش آروماتراپی در ایران، از طریق کلاس‌های مجازی و آنلاین انجام می‌شود. علاقه‌مندان به فعالیت در این حرفه می‌توانند از این طریق اقدام کنند و تخصص و مهارت‌های لازم را به دست آورند. امکان گرفتن گواهی معتبر دوره آروماتراپی زیر نظر سازمان فنی و حرفه‌ای هم وجود دارد.
به طور کلی آروماتراپی از طریق درگیر کردن حس بویایی و لامسه و استفاده از انواع عصاره‌های مختلف به صورت ترکیبی یا مجزا به درمان می‌پردازد. رایحه‌های مورد استفاده در این روش عبارتند از:
- اسپریتزرهای معطر
- نمک‌های طعام و دیفیوزرها
- روغن‌ها، کرم‌ها و لوسیون‌ها
- کمپرس آب سرد و گرم
- ماسک‌های مخصوص خاک رس
- بخارشوی صورت و بدن
- استنشاقی‌ها
تاثیرات رایحه درمانی
با توجه به گسترده بودن این مبحث، مباحث مختلفی ذهن خوانندگان را درگیر می‌کند که به بررسی برخی از مهم‌ترین آنها می‌پردازیم.
ماساژ Aromatherapy
ماساژ آروماتراپی همان ماساژ معمولی است که انجام آن با استفاده از عصاره و رایحه‌های مختلف گیاهان به صورت استنشاقی یا موضعی همراه است. با توجه به خواص این رایحه‌ها بر جسم و روح، استفاده از این رایحه‌ها هنگام ماساژ، به ایجاد آرامش، رفع استرس و فشارهای ناشی از حوادث مختلف کمک می‌کند.
فواید Aromatherapy
یکی از مهم‌ترین فواید آروماتراپی، تحریک حس بویایی و تقویت سیستم بویایی است. به این صورت که مولکول‌ها از طریق دهان یا بینی وارد ریه‌ها و شش‌ها می‌شوند. بنابراین مولکول‌ها بدون هیچ‌گونه اثر جانبی روی بدن، با تأثیر بر سیستم لیمبیک باعث تقویت احساسات، ضربان قلب، فشار خون، تنفس، حافظه و به طور کلی تعادل بدن می‌شوند.
سایر تأثیرات Aromatherapy
به طور کلی آروماتراپی یک روش مکمل است و نمی‌توان آن را به تنهایی یک روش درمانی کامل به شمار آورد. از این روش در درمان بیماری‌های خفیف همچون حالت تهوع، اضطراب، دردهای عضلانی، مشکلات گردش خون، ریزش مو، مشکلات قاعدگی و یائسگی، مشکلات هضم و گوارش و بسیاری از موارد دیگر به صورت ترکیبی استفاده می‌شود.
جمع‌بندی
آروماتراپی یکی از روش‌های قدیمی و مکمل در طب سنتی است. در Aromatherapy از انواع روغن، عصاره و رایحه گیاهان مختلف به صورت استنشاقی یا ماساژ موضعی استفاده می‌شود. هرکدام از این روش‌ها مزایا و ویژگی‌های خاص خود را دارد که با توجه به نوع بیماری به کار می‌روند. به عنوان مثال در روش استنشاقی، رایحه از طریق دهان و بینی وارد سلول‌های بدن می‌شود.