سه شکل اصلی گردشگری
گردشگری فراتر از یک سرگرمی ساده به صنعتی پویا و چندوجهی تبدیل شده که نقش مهمی در اقتصاد فرهنگ و توسعه اجتماعی ایفا می کند. انتخاب نوع سفر مناسب با علایق و اهداف فردی تجربه ای به ییادماندنی و غنی را رقم می زند. در این میان شناخت انواع گردشگری و ویژگی های هر کدام به برنامه ریزی بهتر و بهره مندی بیشتر از سفر کمک می کند. از گشت وگذار در شهرهای تاریخی و بازدید از جاذبه های فرهنگی گرفته تا ماجراجویی در طبیعت بکر و شرکت در رویدادهای ورزشی مهیج دنیای گردشگری طیف گسترده ای از فعالیت ها را در بر می گیرد. این تنوع فرصتی بی نظیر برای کشف ناشناخته ها آشنایی با فرهنگ های مختلف و ایجاد خاطرات فراموش نشدنی فراهم می آورد. در این راستا آگاهی از سه شکل اصلی گردشگری یعنی گردشگری داخلی ورودی و خروجی به درک بهتر جریان سفرها و تأثیرات آن ها بر جوامع مختلف کمک می کند. همچنین آشنایی با انواع مختلف گردشگری از جمله گردشگری فرهنگی ماجراجویی اکوتوریسم سلامت ورزشی تجاری روستایی شهری غذایی تاریک مذهبی خرید و طبیعت به انتخاب سفری متناسب با سلیقه و علاقه شخصی منجر می شود. این مقاله با هدف ارائه اطلاعات جامع و کاربردی در زمینه انواع گردشگری به شما کمک می کند تا سفری آگاهانه و لذت بخش را تجربه کنید.

سه شکل اصلی گردشگری
گردشگری را می توان بر اساس عوامل مختلفی دسته بندی کرد اما یکی از رایج ترین و مهم ترین روش ها تقسیم بندی بر اساس جهت جریان سفر است. سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) سه شکل اصلی گردشگری را بر این اساس تعریف می کند: گردشگری داخلی گردشگری ورودی (درون مرزی) و گردشگری خروجی (برون مرزی). این تقسیم بندی به درک بهتر الگوهای سفر تأثیرات اقتصادی و اجتماعی گردشگری بر کشورها و مناطق مختلف و برنامه ریزی استراتژی های توسعه گردشگری کمک می کند. هر یک از این اشکال گردشگری ویژگی ها مزایا و چالش های خاص خود را دارند که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
گردشگری چیست؟
گردشگری فعالیتی است که شامل سفر افراد به مکان هایی خارج از محیط معمول زندگی شان برای اهداف تفریحی تجاری یا دیگر اهداف برای مدتی بیش از یک روز و کمتر از یک سال متوالی می شود. این تعریف گسترده طیف وسیعی از فعالیت ها و انگیزه ها را در بر می گیرد از سفرهای کوتاه آخر هفته تا سفرهای طولانی مدت به کشورهای دوردست. گردشگری نه تنها شامل خود سفر می شود بلکه شامل تمام خدمات و صنایعی است که از گردشگران پشتیبانی می کنند مانند حمل ونقل اقامت غذا و نوشیدنی تفریحات و سرگرمی ها و خرده فروشی. به عبارت دیگر گردشگری یک اکوسیستم پیچیده است که تعاملات بین گردشگران جوامع محلی و محیط زیست را در بر می گیرد. این تعاملات می توانند تأثیرات مثبت و منفی بر جوامع و محیط زیست داشته باشند بنابراین مدیریت صحیح گردشگری برای به حداکثر رساندن مزایا و به حداقل رساندن آسیب ها ضروری است.
انواع گردشگری
تنوع در انگیزه ها و اهداف سفر منجر به شکل گیری انواع مختلف گردشگری شده است. هر نوع گردشگری ویژگی ها مخاطبان و تأثیرات خاص خود را دارد. برخی از انواع گردشگری بر جنبه های فرهنگی و تاریخی تمرکز دارند در حالی که برخی دیگر بر فعالیت های ماجراجویانه و ورزشی یا استراحت و آرامش در طبیعت بکر تأکید می کنند. شناخت این انواع مختلف به گردشگران کمک می کند تا سفری متناسب با علایق و نیازهای خود انتخاب کنند و به برنامه ریزان گردشگری کمک می کند تا محصولات و خدمات خود را به طور مؤثرتری به بازار عرضه کنند. در ادامه به بررسی سه شکل اصلی گردشگری بر اساس جهت جریان سفر می پردازیم.
گردشگری داخلی (Domestic tourism)
گردشگری داخلی به سفر و اقامت افراد در داخل کشور محل سکونت خود گفته می شود. این نوع گردشگری ستون فقرات صنعت گردشگری بسیاری از کشورها را تشکیل می دهد و مزایای متعددی برای اقتصاد ملی دارد. گردشگری داخلی می تواند به توزیع مجدد ثروت در مناطق مختلف کشور ایجاد فرصت های شغلی در مناطق کمتر توسعه یافته و تقویت هویت ملی و انسجام اجتماعی کمک کند. همچنین گردشگری داخلی معمولاً مقرون به صرفه تر و در دسترس تر از گردشگری بین المللی است و نیاز به برنامه ریزی و مدارک کمتری دارد. این امر گردشگری داخلی را به گزینه ای جذاب برای خانواده ها جوانان و افرادی با بودجه محدود تبدیل می کند. با این حال گردشگری داخلی نیز چالش هایی دارد مانند رقابت با گردشگری بین المللی نیاز به بهبود زیرساخت های گردشگری در مناطق مختلف کشور و مدیریت تأثیرات زیست محیطی و اجتماعی گردشگری بر جوامع محلی.
گردشگری درون یا ورودی (Inbound tourism)
گردشگری ورودی به ورود گردشگران خارجی به یک کشور و استفاده از خدمات گردشگری در آن کشور گفته می شود. این نوع گردشگری منبع ارزشمند ارز خارجی برای کشورها است و می تواند به رشد اقتصادی ایجاد فرصت های شغلی و توسعه زیرساخت های گردشگری کمک کند. گردشگری ورودی همچنین می تواند به معرفی فرهنگ و جاذبه های گردشگری یک کشور به جهانیان و بهبود تصویر بین المللی آن کشور کمک کند. با این حال گردشگری ورودی نیز چالش هایی دارد مانند نیاز به بازاریابی و تبلیغات گسترده برای جذب گردشگران خارجی رقابت با سایر کشورها برای جذب گردشگر و مدیریت تأثیرات فرهنگی و اجتماعی گردشگری بر جوامع محلی. همچنین گردشگری ورودی ممکن است به عوامل خارجی مانند شرایط اقتصادی جهانی تحولات سیاسی و امنیتی و شیوع بیماری های واگیردار حساس باشد.
گردشگری خروجی یا برون مرزی (Outbound tourism)
گردشگری خروجی به سفر و اقامت شهروندان یک کشور در کشورهای دیگر گفته می شود. این نوع گردشگری نشان دهنده توانایی مالی و علاقه مردم به کشف فرهنگ ها و مقاصد جدید است. گردشگری خروجی می تواند به افزایش آگاهی فرهنگی تبادل دانش و تجربیات و تقویت روابط بین المللی کمک کند. با این حال گردشگری خروجی نیز چالش هایی دارد مانند خروج ارز از کشور کاهش تقاضا برای خدمات گردشگری داخلی و تأثیرات منفی زیست محیطی ناشی از سفرهای هوایی و سایر اشکال حمل ونقل. همچنین گردشگری خروجی ممکن است به عوامل خارجی مانند نرخ ارز محدودیت های سفر و ناامنی در برخی از مقاصد گردشگری حساس باشد.
انواع مختلف گردشگری
علاوه بر سه شکل اصلی گردشگری بر اساس جهت جریان سفر انواع مختلف دیگری از گردشگری نیز وجود دارند که بر اساس انگیزه هدف یا فعالیت های گردشگران دسته بندی می شوند. این انواع مختلف نشان دهنده تنوع علایق و نیازهای گردشگران و فرصت های متنوعی که صنعت گردشگری ارائه می دهد هستند. در ادامه به بررسی برخی از مهم ترین و رایج ترین انواع گردشگری می پردازیم.
گردشگری فرهنگی
گردشگری فرهنگی شامل سفر به منظور بازدید از مکان های تاریخی موزه ها گالری های هنری و شرکت در رویدادهای فرهنگی مانند جشنواره ها کنسرت ها و نمایشگاه ها می شود. هدف اصلی گردشگران فرهنگی آشنایی با فرهنگ تاریخ هنر و سبک زندگی مردم یک منطقه یا کشور است. گردشگری فرهنگی می تواند به حفظ و ترویج میراث فرهنگی حمایت از هنرمندان و صنایع دستی محلی و ایجاد درآمد برای جوامع محلی کمک کند. این نوع گردشگری معمولاً به دنبال تجربه های اصیل و معنادار است و به دنبال درک عمیق تری از فرهنگ میزبان است. شهرهای تاریخی سایت های باستانی و مناطق با سنت های غنی از جمله مقاصد محبوب گردشگری فرهنگی هستند.
گردشگری ماجراجویی
گردشگری ماجراجویی شامل سفر به منظور شرکت در فعالیت های هیجان انگیز و چالش برانگیز در طبیعت است. این فعالیت ها می توانند شامل کوهنوردی صخره نوردی رفتینگ کایاک سواری بانجی جامپینگ زیپ لاین غواصی و سافاری باشند. گردشگران ماجراجو به دنبال تجربه های جدید و متفاوت هستند و از مواجهه با چالش ها و خطرات لذت می برند. گردشگری ماجراجویی می تواند به توسعه مناطق دورافتاده و کم جمعیت ایجاد فرصت های شغلی برای جوامع محلی و افزایش آگاهی از اهمیت حفظ محیط زیست کمک کند. این نوع گردشگری معمولاً به تجهیزات خاص مهارت های فنی و راهنمایان مجرب نیاز دارد.
اکوتوریسم
اکوتوریسم نوعی از گردشگری است که بر سفر مسئولانه به مناطق طبیعی با هدف حفاظت از محیط زیست و بهبود رفاه جوامع محلی تأکید دارد. اکوتوریسم شامل مشاهده حیات وحش پیاده روی در طبیعت بازدید از پارک های ملی و مناطق حفاظت شده و شرکت در فعالیت های آموزشی و تفریحی مرتبط با محیط زیست می شود. گردشگران اکوتوریست به دنبال تجربه های اصیل و پایدار هستند و به دنبال کاهش تأثیرات منفی خود بر محیط زیست و جوامع محلی هستند. اکوتوریسم می تواند به حفظ تنوع زیستی حمایت از جوامع محلی و افزایش آگاهی از اهمیت حفاظت از محیط زیست کمک کند. این نوع گردشگری معمولاً به راهنمایان محلی اقامتگاه های سازگار با محیط زیست و فعالیت های آموزشی نیاز دارد.
گردشگری سلامت
گردشگری سلامت شامل سفر به منظور دریافت خدمات پزشکی دندانپزشکی جراحی و یا استفاده از امکانات درمانی و بهداشتی در کشورهای دیگر است. انگیزه های گردشگران سلامت می تواند شامل دسترسی به خدمات با کیفیت بالاتر هزینه های پایین تر زمان انتظار کوتاه تر و یا درمان های تخصصی باشد. گردشگری سلامت می تواند به توسعه صنعت پزشکی ایجاد فرصت های شغلی برای متخصصان بهداشتی و جذب سرمایه گذاری خارجی کمک کند. با این حال گردشگری سلامت نیز چالش هایی دارد مانند نیاز به تضمین کیفیت خدمات رعایت استانداردهای اخلاقی و مدیریت خطرات و عوارض جانبی درمان. این نوع گردشگری معمولاً به هماهنگی بین بیمار پزشک و آژانس های مسافرتی نیاز دارد.
گردشگری ورزشی
گردشگری ورزشی شامل سفر به منظور شرکت در رویدادهای ورزشی تماشای مسابقات و یا انجام فعالیت های ورزشی در مقاصد مختلف است. این نوع گردشگری می تواند شامل سفر برای شرکت در مسابقات المپیک جام جهانی فوتبال مسابقات اتومبیلرانی و یا شرکت در دوره های آموزشی ورزشی باشد. گردشگری ورزشی می تواند به توسعه زیرساخت های ورزشی ایجاد فرصت های شغلی برای مربیان و ورزشکاران و جذب گردشگران با درآمد بالا کمک کند. این نوع گردشگری معمولاً به برنامه ریزی دقیق رزرو بلیط و اقامت در نزدیکی محل برگزاری رویداد نیاز دارد.
گردشگری تجاری
گردشگری تجاری شامل سفر به منظور شرکت در کنفرانس ها نمایشگاه ها جلسات تجاری و بازدید از شرکت ها و کارخانه ها در کشورهای دیگر است. هدف اصلی گردشگران تجاری ایجاد ارتباطات تجاری تبادل اطلاعات و گسترش فعالیت های اقتصادی است. گردشگری تجاری می تواند به توسعه تجارت بین المللی جذب سرمایه گذاری خارجی و انتقال دانش و فناوری کمک کند. این نوع گردشگری معمولاً به برنامه ریزی دقیق رزرو هتل و شرکت در رویدادهای تخصصی نیاز دارد.
گردشگری روستایی
گردشگری روستایی شامل سفر به مناطق روستایی با هدف آشنایی با فرهنگ سنت ها و سبک زندگی مردم روستا است. گردشگران روستایی به دنبال تجربه های اصیل و آرامش بخش هستند و از طبیعت بکر غذاهای محلی و فعالیت های سنتی مانند کشاورزی و دامداری لذت می برند. گردشگری روستایی می تواند به توسعه اقتصادی روستاها حفظ میراث فرهنگی و بهبود رفاه جوامع محلی کمک کند. این نوع گردشگری معمولاً به اقامت در خانه های محلی شرکت در فعالیت های کشاورزی و خرید محصولات دستی نیاز دارد.
گردشگری شهری
گردشگری شهری شامل سفر به شهرها با هدف بازدید از جاذبه های تاریخی فرهنگی و تفریحی است. گردشگران شهری به دنبال تجربه های متنوع و هیجان انگیز هستند و از موزه ها گالری های هنری رستوران ها کافه ها و مراکز خرید لذت می برند. گردشگری شهری می تواند به توسعه اقتصادی شهرها ایجاد فرصت های شغلی و بهبود زیرساخت های گردشگری کمک کند. این نوع گردشگری معمولاً به رزرو هتل بازدید از جاذبه های توریستی و استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی نیاز دارد.
گردشگری غذایی
گردشگری غذایی نوعی از گردشگری است که در آن تجربه غذا و نوشیدنی های محلی و سنتی یک منطقه شهر یا کشور انگیزه اصلی سفر است. گردشگران غذایی به دنبال چشیدن طعم های جدید یادگیری در مورد فرهنگ غذایی و شرکت در فعالیت های مرتبط با غذا مانند کلاس های آشپزی تورهای مزرعه و جشنواره های غذا هستند. گردشگری غذایی می تواند به توسعه صنعت غذا و نوشیدنی حمایت از تولیدکنندگان محلی و ترویج فرهنگ غذایی کمک کند. این نوع گردشگری معمولاً به بازدید از رستوران ها بازارهای محلی و مزارع نیاز دارد.
گردشگری تاریک یا گردشگری تلخ
گردشگری تاریک یا گردشگری تلخ شامل سفر به مکان هایی است که با مرگ فاجعه یا تراژدی مرتبط هستند. این مکان ها می توانند شامل اردوگاه های کار اجباری گورستان ها موزه های جنگ و مناطق آسیب دیده از بلایای طبیعی باشند. انگیزه های گردشگران تاریک می تواند شامل یادآوری قربانیان ادای احترام به بازماندگان و یادگیری در مورد تاریخ و پیامدهای فاجعه باشد. گردشگری تاریک می تواند به افزایش آگاهی از مسائل اجتماعی حفظ حافظه تاریخی و حمایت از جوامع آسیب دیده کمک کند. با این حال گردشگری تاریک نیز چالش هایی دارد مانند نیاز به رعایت حساسیت های اخلاقی جلوگیری از تجاری سازی غم و اندوه و مدیریت تأثیرات روانی بر گردشگران.
گردشگری مذهبی
گردشگری مذهبی شامل سفر به مکان های مقدس زیارتگاه ها و مراکز مذهبی است. انگیزه های گردشگران مذهبی می تواند شامل انجام فرایض دینی طلب شفا و یا کسب آرامش و معنویت باشد. گردشگری مذهبی می تواند به توسعه اقتصادی مناطق مذهبی حفظ میراث فرهنگی و تقویت ارزش های اخلاقی کمک کند. این نوع گردشگری معمولاً به رعایت آداب و رسوم مذهبی احترام به مقدسات و شرکت در مراسم مذهبی نیاز دارد.
گردشگری خرید
گردشگری خرید شامل سفر به منظور خرید کالاها و محصولاتی است که در کشور یا منطقه محل سکونت در دسترس نیستند یا با قیمت های پایین تر عرضه می شوند. گردشگران خرید به دنبال برندهای معروف محصولات محلی و سوغاتی های خاص هستند. گردشگری خرید می تواند به توسعه صنعت خرده فروشی ایجاد فرصت های شغلی و جذب گردشگران با درآمد بالا کمک کند. این نوع گردشگری معمولاً به بازدید از مراکز خرید بازارهای محلی و فروشگاه های تخفیف دار نیاز دارد.
گردشگری طبیعت
گردشگری طبیعت شامل سفر به مناطق طبیعی با هدف لذت بردن از مناظر زیبا هوای پاک و فعالیت های تفریحی در طبیعت است. گردشگران طبیعت به دنبال آرامش تجدید قوا و فرار از شلوغی و استرس زندگی شهری هستند. گردشگری طبیعت می تواند به توسعه مناطق روستایی حفظ محیط زیست و افزایش آگاهی از اهمیت حفاظت از طبیعت کمک کند. این نوع گردشگری معمولاً به پیاده روی کمپینگ ماهیگیری قایق سواری و مشاهده حیات وحش نیاز دارد.
سه دسته اصلی گردشگری کدام هستند؟
سه دسته اصلی گردشگری شامل گردشگری داخلی (سفر در داخل کشور) گردشگری ورودی (ورود گردشگران خارجی به یک کشور) و گردشگری خروجی (سفر شهروندان یک کشور به کشورهای دیگر) است.
رایج ترین نوع گردشگری کدام است؟
گردشگری تفریحی که شامل بازدید از مکان های تاریخی و فرهنگی تفریحات ساحلی و گردش در طبیعت می شود یکی از رایج ترین انواع گردشگری در سراسر جهان است.
چرا گردشگری مهم است؟
گردشگری با ایجاد فرصت های اقتصادی توسعه زیرساخت ها حفظ میراث فرهنگی و آشنایی با فرهنگ های مختلف نقش مهمی در توسعه جوامع و اقتصاد کشورها ایفا می کند.